TELEKANALLAR BİR ƏLDƏ CƏMLƏŞDİRİLİR - "Etiraz edənləri bağlayın..."

Telekanalların sponsor dairələri, hansı oliqarxlara yaxınlığı ciddi nəzarətə alınır - böhran dövrünə hazırlıq balayıb

Neçə gündür ki, Milli Televiziya və Radio Şurasının (MTRŞ) ANS və ATV-də bir neçə tok-şou verilişlərini qapatması cəmiyyətdə ciddi müzakirə mövzusuna çevrilib. İqtidarın siyasi mərkəzinə yaxın olan ATV telekanalının rəhbərliyi baş verən proseslərin əsl mahiyyətindən xəbərdarmış kimi səbirli mövqe nümayiş etdirsə də, ANS rəhbərliyi də sanki bundan sonra gələ biləcək “dalğa”ya qarşı dirəniş göstərməkdədir.

Çünki elə “qazdan ayıq” ANS rəhbərliyi də MTRŞ-nin verilişlərin qapadılması ilə bağlı qərarının arxasında personasına çox qıcıqla yanaşdıqları Nuşirəvan Məhərrəmlinin dayanmadığının fərqindədirlər. Çünki 2006-cı ildə də ANS-in efir antenalarını qəfil möhürləyən faktiki MTRŞ olsa da, qərar daha yüksək dairədən verilmişdi. Ona görə də hələ ki müqavimət göstərirlər və bəlkə də “suların durulmasını” gözləmək üçün vaxt qazanmaq niyyətindədirlər.

Nuşirəvan Məhərrəmlinin APA-ya son müsahibəsində də məhz ANS rəhbərliyini hədəf alması da bu adamlara antipatiya kimi izah etmək çətindir. “Bizim nə Mirşahin tipli adamlarla, nə də Vahid Mustafayev tipli adamlarla problemimiz var” deyən MTRŞ rəhbərinin “digər kanallardan fərqli olaraq 90-cı illərin ab-havası ilə yaşayırlar” deməsi diqqət çəkir. Məlumdur ki, Azərbaycan iqtidarı “90-cı illəri xaos və özbaşınalıq illəri” kimi qəbul edir və aparılan rəsmi siyasətdə bu, həmişə özünü göstərir. “Sanki onların etdikləri hər şey doğrudur. Heç kim onlara bir söz deyə bilməz”, deyən MTRŞ sədrinin “dünənə qədər etdiyin işə görə sağ ol. Amma bu gün gördüyün işə görə cavab ver”, söyləməsi də diqqət çəkir.

N.Məhərrəmli deyib ki, ANS Azərbaycan efirinə ilk dəfə pornoqrafik film gətirən, ilk ən aşağı səviyyəli yumoristik verilişlər verən, efirində ən ədəbsiz ifadələr işlədilən, cinsi azlıqların həyat tərzini adi bir iş kimi göstərən bir kanaldır. O, MTRŞ sədrini səlahiyyətlərini aşmaqda ən çox ittiham edən ANŞ rəhbərliyinə üstüörtülü mesajlar göndərib: “MTRŞ Azərbaycan efirində baş verən bütün məsələlərə birbaşa müdaxilə etmək səlahiyyətində olan orqandır. Lazım gələcəksə biz o tip verilişlərdən xilas olacağıq. Hətta yeri gələrsə, bütövlükdə televiziya kanallarından xilas olacağıq. Azərbaycanda qoy 10 televiziya kanalı olmasın, 6 və ya 7 televiziya kanalı olsun.

Amma televiziya kanallarında Azərbaycanı təmsil edən gözəl verilişlər olsun”. MTRŞ rəhbərini ilk dəfədir ki, telekanalların bağlana biləcəyi barədə bu qədər açıq danışmağa məcbur edən səbəb yəqin ki, “əsəblərə toxunan” iki-üç tok-şou verilişi ola bilməz. Çünki bu verilişlər indi ortaya çıxmayıb, hətta saçlarını o verilişlərdə ağardan ekspertlər də var. Bəs dəyişən nədir və xüsusən ANS niyə bu qədər hədəfə gəlib ki, N.Məhərrəmli hətta hansı proqramın hansı saatda yayımlanacağına qarışacaqlarını da deyir.

Hakimiyyətin telekanallardan narazılığı indi ortaya çıxmayıb, hətta Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev bu barədə silsilə məqalələr çıxış edib. Amma bu tənqidlər tez unudulub və telekanallar bayağı verilişləri, tok-şouların sayını nəinki azaltmayıblar, əksinə, daha artırıblar. Çünki bayağı verilişlər bağlanırsa, gərək onun yerini başqa bir proqram tutsun. Müxalifətin tam olaraq efirə buraxılmaması, cəmiyyəti daha çox düşündürən sosial-iqtisadi mövzulara senzura qoyulması telekanalları bu kimi ağladan-güldürən şoulara daha çox yer ayırmağa məcbur edir. Yəni telekanallardakı indiki acınacaqlı duruma görə həm də hakimiyyət günahkardır. Telekanallara adi bir tənqid nəfəsliyi belə verilmədiyi halda, ondan cəmiyyətin inkişafı üçün xeyir verəcəyini ummaq da absurddur. Amma hakimiyyət ideoloqları bir-iki ağladan verilişə görə boşuna bu qədər narahat olmazdılar da...

Məlumata görə, hakimiyyət əsasən telekanalların bir əldə cəmləşməsinə nail olmaq istəyir. Yəni ilk növbədə hansı telekanalın arxasında kimin dayandığı konkretləşdirilir. Çünki adını çəkmək istəmədiyimiz telekanallar var ki, konkret olaraq kimə (kimlərə) bağlı olduğu dəqiq deyil. Bu yaxınlarda məşhur bir xanımın("Speas" telekanalının sahibi Sevil Əliyeva nəzərdə tutukur- AzPolitika.info) Bakıya gəlişinə səbəblərdən birinin də bu kimi sənədləşmə məsələləri ilə əlaqəli olduğu deyilir.

Telekanalların sponsor dairələri, hansı oliqarxlara yaxınlığı da ciddi nəzarətə alınır, öyrənilir. Telekanallarda hansı oliqarxa bağlı şirkətlərin malların, onlara məxsus restoran və klinikaların reklam edilməsi də xüsusi araşdırılır. İqtidar telekanalların maliyyə mənbələrini tam nəzarətə almaqla “kimin hansı musiqini sifariş etdiyini” bilmək niyyətindədir. İddialara görə, iqtidar artıq ən yüksək səviyyədə etiraf edilən böhran dövrünə hazırlaşması səbəbindən telekanallara nəzarəti gücləndirir. Çünki istənilən ölkədə iqtisadi böhran daxildən və xaricdən, iqtidarın təbirincə desək, “xaos və inqilablar” üçün pul axınına şərait yaradır. İndilikdə verilişlərdəki “göz yaşları”nın arxa plana keçirilməsi zəruridir.

Bu iddialar ANS-in niyə MTRŞ-yə etiraz etməsinin səbəblərinin də üzə çıxarır. ANS özəl telekampaniya kimi heç vaxt kimlərəsə “hesab-kitab” verməyə öyrəncəli deyillər. Üstəlik, bu telekanalı Mirşahin və Mustafayevlər öz şəxsi mülkiləri hesab edirlər. Gərək ki, 20 ilik tarixlərində də genəl olaraq nə hakimiyyətə, nə müxalifətə, nə birmənalı olaraq hansısa oliqarxa bağlı deyillər. ANS-in maliyyə mənbələri də bir bağlı boğça, şirkət rəhbərlərinin özəl kassasıdır. Əlbəttə ki, hökumətə vergilərini də verirlər, lazımi xidmətlərini də göstərirlər. Amma belə görünür ki, hökumət daha bu cür oyun qaydalarını qəbul etmir. Etiraz edənlərə isə “bağlayın gedin” xəbərdarlığı edir...(musavat.com)