AZƏRBAYCANLI NAZİRLƏR AVSTRİYADA DİNDİRİLƏ BİLƏR - "Rüşvət Panamadakı şirkət vasitəsilə ötürülüb"

Elman Rüstəmovu bitirə biləcək məhkəmə prosesində yeni tələblər irəli sürülüb

Pul əskinaslarının çapına dair Azərbaycan və Suriya ilə bağlanmış müqavilələrdəki korrupsiya, bu ölkələrin Mərkəzi Bankının rəhbərliyilə rüşvət sövdələşməsinə görə cinayət məsuliyyətinə cəlb olunan Avstriya Mərkəzi Bankının rəhbər şəxslərinin məhkəməsi Vyanada davam edir."Azadlıq" qəzetinin məlumatına görə, Avstriya mediası da bu məhkəmə prosesini diqqətlə izləyir.

Avstriyanın “Die Presse” qəzeti yazır ki, bu məhkəmə prosesi hələ xeyli davam edəcək: “Çünki araşdırılası bir çox məsələlər var. Məsələn, rüşvət zəncirinin Azərbaycan və Suriyaya necə gedib çıxdığı araşdırılmalıdır. Necə olub ki, Azərbaycan pul əskinaslarının çapı üçün verdiyi məbləğin 20 faizini geri alıb? Bu izlərin araşdırılması üçün Panama şirkəti (pul bu şirkət vasitəsilə köçürülüb) də prosesə cəlb olunub.

Sübutlar məsələsində müəyyən çətinliklər ortaya çıxıb. Çünki rüşvət Panamadakı şirkət vasitəsilə ötürülüb. İzlər də bu offşor zonada yoxa çıxır.

Təqsirləndirilən şəxslərdən birinin vəkili olan Georq Zanger hesab edir ki, məhkəmə Azərbaycanın yüksək vəzifəli şəxslərini də dindirməlidir. Yalnız bundan sonra məhkəmə həqiqəti üzə çıxara bilər. Vəkil hesab edir ki, məhkəmə xüsusən Azərbaycanın daxili işlər naziri Ramil Usubov, milli təhlükəsizlik naziri Eldar Mahmudov, Mərkəzi Bankın sədri Elman Rüstəmovu, eləcə də Suriya Milli Bankının rəhbəri Adib Mayalanı dindirməlidir.

Indi məhkəmə və avstriyalı istintaqçılar dilemma qarşısındadır. Çünki Azərbaycan və Suriyada mühüm qərarlar verən vəzifəli şəxslərin korrupsiyanı etiraf edəcəklərinə inanmaq çətindir. Məsələni daha da qəlizləşdirən isə odur ki, Avstriya prokurorluğunun bu işlə bağlı sorğuları cavabsız qalır".

Xatırladaq ki, bu cinayət işilə əlaqədar Avstriyada ümumilikdə 9 nəfər mühakimə olunur. Onların arasında Avstriya Mərkəzi Bankının sədr müavini, 63 yaşlı Volfanq Duçazek, Bankın törəmə şirkəti olan və pul çapıyla məşğul olan “OeBS”in baş direktoru Maykl Vulf da var.

83 səhifəlik ittiham aktında yazılanlara görə, təqsirləndirilən şəxslər 2005-2011-ci illərdə Azərbaycan və Suriya məmurları ilə korrupsiya sövdələşməsinə girərək, bu ölkələrin milli valyutalarının çapı üçün sifariş almağın müqabilində onların Mərkəzi Bank rəhbərliyinə təxminən 14 milyon avro rüşvət veriblər.

Rüşvət pulları Panamada qeydiyyatdan keçmiş offşor şirkətin hesablarına köçürülüb. Avstriya prokurorluğu iş üzrə 9 nəfərə, o cümlədən “OeBS” şirkətinin keçmiş baş direktoru Maykl Volfa qarşı mütəşəkkil cinayətkar qruplaşma yaratmaq, mənimsəmə, rüşvət və çirkli pulların yuyulması ittihamları irəli sürüb. Onları 10 ilə qədər həbs cəzası gözləyir.

Müttəhimlər digər maliyyə cinayətlərinə və vergilərdən yayınmağa dair ittihamları da cavablandırmalıdır. Müttəhimlər kürsüsündə həmçinin Avstriya Mərkəzi Bankının keçmiş vitse-qubernatoru Volfhanq Duchatek, Mərkəzi Bankın keçmiş şura üzvü Con Miller, “OeBS” şirkətinin marketinq, satış və idarəetmə departamentlərinin rəhbərləri də yer alır. Prosesi hakim Georq Osçak aparır. Məhkəmədə ittiham aktını prokuror Volkert Sakmann oxuyub. Prokuror bildirib ki, hər şey 2005-ci ildə “OeBS” şirkətinin Sinqapurla ziyanlı biznesindən sonra böhrandan çıxmaq üçün göstərdiyi cəhdlərlə başlayıb. “OeBS” şirkəti maliyyə böhranından çıxmaq üçün “ekzotik ölkələrlə” işləməyin yollarını axtarıb.

Həmin vaxt Azərbaycanın Mərkəzi Bankına yeni banknotların – manatın çapı üçün şirkət tapmaq lazım gəlib. Yeni Azərbaycan manatının dizaynını avronu dizayn edən Robert Kalina verib. “Azərbaycan Mərkəzi Bankının xahişi ilə manat çapına dair müqavilənin nominal dəyərinin 20 faizi onlara çatmalı idi. Hansı ki, sənədlərdə bütün pulların ”OeBS” şirkətinə verildiyi göstərilməli idi. Rüşvət kimi ödənilən bu pullar Azərbaycan xalqına məxsus idi. Lakin rüşvət azərbaycanlıların pullarının hesabına ödənilsə də, Avstriyanın banknot çap edən şirkəti rüşvətxorluq və mənimsəməyə vasitəçilik ittihamından yaxasını kənara çəkə bilməz”, – deyə prokuror Sakmann bildirib.

Müttəhimlər kürsüsündə oturanlardan biri, “OeBS” şirkətinin keçmiş yüksək vəzifəli əməkdaşı olan qadındır. O, istintaqa verdiyi ifadədə deyib ki, bu rüşvət sxemində yer alan azərbaycanlılardan və suriyalılardan qorxur.

Qeyd etdiyimiz kimi, bu proses dünya və Azərbaycan mediasının diqqət mərkəzindədir. Lakin indiyə qədər də məhkəmə şahidlərinin qorxduğu Azərbaycan məmurunun, ya da məmurlarının adları birmənalı olaraq çəkilməyib. Doğrudur, prosesdə haqlı olaraq Elman Rüstəmovun adı hallanır; əsas məsul sima da odur; lakin cinayətkar sövdələşmədə bilavasitə iştirak edən şəxsi müəyyənləşdirmək mümkün olmayıb.

Bəzi mənbələrin məlumtına görə, Azərbaycan tərəfdən “OeBS” şirkəti ilə Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin sədri Elman Rüstəmovun müavini Abdulla Məlik-Aslanov danışıqlar aparıb. İstisna deyil ki, Vyana prosesində müttəhimlərin adını çəkməkdən qorxduqları şəxs də məhz baş bankirin müşaviridir. Qalmaqallı korrupsiya sövdələşməsi həyata keçirilən zaman A.Məlik-Aslanov Elman Rüstəmovun müavini olub və birbaşa yeni manat çapına cavabdehlik daşıyıb. O, yeni pulların sifarişinə, daşınmasına və qəbuluna da birbaşa cavabdehlik daşıyıb. 2005-ci ildən başlayaraq yeni manat Azərbaycana göndərilib və mərhələli şəkildə dövriyyəyə buraxılmağa başlayıb. 2007-ci il oktyabrın 3-də A.Məlik-Aslanovun rəhbərliyi altında Azərbaycana yeni manatın ən böyük partiyası gətirilib. Razılaşmaya əsasən yeni manat küpürləri Avstriyada Azərbaycan Mərkəzi Bankının inkassatorları tərəfindən qəbul edilərək “AZAL” tərəfindən ölkəyə daşınıb. Dövriyyəyə buraxılacaq yeni manatlar xüsusi paddonlarda olub.

Hər paddona 20 bağlama yerləşib. O vaxt pulları qəbul etmək və Mərkəzi Bankın xəzinəsinə daxil etmək üçün Mərkəzi Bankın 13 əməkdaşından ibarət komissiya təşkil edilib. Pullar xəzinəyə daşınıb qurtardıqdan sonra paddonlar üzrə sayılıb. Həmin vaxt komissiya üzvlərindən biri paddonların ümumi sayını hesablayarkən görüb ki, bir paddon pul artıqdır. Bundan sonra həmin komissiya üzvü siyahı ilə küpürlər üzrə saymağa başlayıb və görüb ki, 100 manatlıq küpürlə olan paddonun biri artıqdır. Bu vaxt Abdulla Məlik-Aslanov komissiyanın sədrinə deyib ki, hay-küy salmayın və harasa gedib. Bu faktı müəyyən edən əməkdaşdan başqa, digər komissiya üzvləri pulun düzgün qəbul edilməsi barədə akta həmin vaxt artıq imza etmiş olublar. Həmin əməkdaş eyni zamanda səhər ərazi idarələrinə göndəriləcək paddonların siyahısının xəzinə müdirinə verildiyini görüb. Abdulla Məlik-Aslanov 1 saatdan sonra qayıdaraq deyib ki, hər şeyi aydınlaşdırıb, pul Avstriyada səhvən artıq çap olunaraq göndərilib.

Yenidən akt tərtib edilərək artıq gətirilmiş 20 milyon manat pul xəzinəyə mədaxil edilib. Bu gün də bəlli deyil ki, Avstriyada bir paddon pulu niyə və kimin sifarişi əsasında artıq çap ediblər? Belə məlumat var ki, sonradan həmin 20 milyon yeni manat Mərkəzi Bankın ərazi idarələrinin birinə göndərilərək, oradan götürülüb. Bu hadisələrdən sonra Mərkəzi Bank daxilində təcili struktur dəyişiklikləri baş verib. Abdulla Məlik-Aslanov vəzifəsindən kənarlaşdırılıb. Azərbaycan Mərkəzi Bankında bu olaydan sonra işçilərin 80 faizi dəyişdirilib. Hazırda Vyana Məhkəməsində Azərbaycan manatının 20 faiz baha çapı araşdırma predmetidir. Tamamilə mümkündür ki, Avstriya Bankı 20 milyon artıq manatı “şapka”nın bir hissəsi kimi çap edərək, Azərbaycana yollayıb.

Təqsirləndirilən şəxslərin əksəriyyəti ittihamları qəbul etmir.

Murad Məmmədov

AzPolitika.info