ŞEYX NƏDƏN NARAZIDIR? – “Sevinin ki, sizin şeyxiniz güclü olsun...” (VİDEO)

Şeyxülislam Hacı Allahşükür Paşazadə bugünlərdə Bakıda keçirilən tədbirdə deyib: "Deyirlər, şeyxin xaricdə, ya da burda çoxlu mülkü var. Bunların hamısı təxribatdır. Əvvəla, sevinin ki, sizin şeyxiniz bu cür güclü olsun..."

Görəsən möminlər hansı böyük günahların sahibidirlər ki... Bəli. Bunu bizim hörmətli şeyximiz deyir. Sən demə, mömin qardaşlarımız sevinməlidirlər ki, belə güclü (!) şeyxləri var. Ancaq maraqlıdır ki, söhbət hansı gücdən gedir - var-dövlət, mal-mülk, cah-cəlal və biznesdənmi, yoxsa mənəvi gücdən? Fikrin əvvəlində söhbətin xaricdəki mülklərdən getdiyini nəzərə alsaq, belə çıxır ki, məhz iqtisadi güc nəzərdə tutulur. Bəs belə isə, nədən biz müsəlmanlar şeyximizin gücünə, qüdrətinə sevinmirik və bununla da hörmətli şeyximizi sevindirmirik? Onu sevindirə bilməməyimizin nəticəsidir ki, şeyximizi bu açıqlamanı verərkən, çox pəjmürdə gördük. Bir sözlə, şeyximiz narazıdır...

Bəs niyə sıravi dindarlarımız şeyxin bu gücünə, uğurlarına sevinə bilmirlər? Bəlkə ona görə ki, möminlərə və hətta mömin olmayanlara da iqtisadi yox, mənəvi gücə malik dini və mənəvi lider, şəxsiyyət lazımdır? Bu liderliyi edə bilirmi hörmətli A.Paşazadə? Nə qədər inkar etməyə çalışsa da, onun maddi imkanlarının orta statistik azərbaycanlıdan minlərlə qat üstün olduğunu gizlətmək mümkünsüzdür. Əlbəttə ki, heç kimi geniş maddi imkanlara malik, təmtəraqlı və zəngin həyat yaşamağa görə qınamaq düz olmaz, amma bir şərtlə ki, bu zənginliyin mənbəyi şəffaf olsun. Xüsusilə də əgər bu şəxs dini rəhbər və mənəvi dəyərlərin bir nömrəli təmsilçisi, təbliğatçısı və qoruyucusu hesab olunursa... Ancaq A.Paşazadənin özünün böyük maddi imkanlara malik olduğunu inkar etməsi dolayısı ilə bu sərvətlərin mənbəyinin şəffaflığını kölgə altına alır. Hansı ki, əslində "sevinin ki, sizin şeyxiniz belə güclü olsun..." deməklə, özü də bilmədən bu gücə malik olduğunu etiraf etmiş oldu.

Ümumiyyətlə, A.Paşazadə çox hallarda özü də bilmədən elə ifadələr işlədir ki, heç onlara şərh verməyə belə, lüzum qalmır. Məşhur "mən 33 ildir şeyxülislamam, hələ vicdanın nə olduğunu bilmirəm..." ifadəsinin özü, hörmətli şeyxin natiqlik və fikrini düzgün ifadə etmə sarıdan problemlərinin olduğuna əyani sübutdur. Əslində, A.Paşazadə demək istəyib ki, "vicdan azadlığı" yayğın və birmənalı olmayan bir anlayışdır və onu hər kəs öz mənəviyyatına, dünyagörüşünə uyğun formada qavrayır. Ancaq fikrini doğru izah edə bilmədiyindən tamam başqa məna daşıyan ifadə ortaya çıxıb.

Bəs böyük bir toplumun dini lideri məqamına sahib bir şəxsə belə bəsit və natamam ifadə tərzi yaraşırmı? İstər-istəməz sual yaranır: bəlkə daha çox mütaliə etmək, dünyaya, müasirliyə açıq olmaq lazımdır? Təəssüf ki, mömin vətəndaşlarımızın böyük qismində savad, mütaliə, müasir dünyagörüşü sarıdan problemlər var. Və burada Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi adlı qurumun günahı da az deyil.

Bugün sosial şəbəkələrdə tez-tez ateistlərlə dindarların mübahisəsinə rast gəlmək olur. Təəssüf ki, çox vaxt bəzi möminlərin özlərini ateistlərdən daha aqressiv aparmasının və hətta söyüş, nalayiq ifadələr işlətməsinin şahidi oluruq ki, bu da onların savadsızlığından irəli gəlir. Bəzən görürsən ki, həmin ateist Qurani-Kərimi özünü dindar sayıb, yalnız söyüş söyməyi bacaranlardan qat-qat yaxşı, müfəssəl bilir. Kim, yaxud kimlərdir bu savadsızlığın səbəbkarı? Axı dini gözdən salanlar təkcə Suriyada, İraqda xəncərlə, bıçaqla baş kəsənlər yox, həm də dini öz nəfsinə alət edənlər, bisavadlıq, cəhalət, məddahlıq yayanlar və bununla da "pambıqla baş kəsənlər"dir.

Azərbaycan reallığında hansısa məmurun gözükölgəli olması başa düşüləndir, amma din xadimlərinin məlum səbəblərdən insanların mənəvi və maddi cəhətdən əzilməsinə, məmur özbaşınalığına susması cəmiyyətimizin mənəvi çöküşünün bariz göstəricisidir. Adi bir nümunə: Banklara dollar borcu şişən vətəndaşlarımızın ah-naləsi, evlərin, ailələrin dağılması, intiharlar, yaxud ahıl insanları çox pis vəziyyətdə qoyan yeni pensiya qanununun qəbulu və hökumətdən humanistlik, mənəvi dəyərlərə hörmət tələb edən digər məqamlarda A.Paşazadənin səsini çıxardığını görən olubmu? Ümumiyyətlə, nə üçündür şeyxin rəhbərlik etdiyi idarə - Həcc ziyarətini monopoliyaya almaq üçünmü? Həccə gedənlərə pulu hissə-hissə ödəmək imkanı verilir – bu da olur böyük humanistlik. Əgər belə imkanlısınızsa, kreditini verə bilməyib, intihar həddinə çatanların ailələrinə yardım edin - savab olmazmı?

Qayıdaq şeyxin mal-mülk məsələsinə. Görün nə müzakirə olunur - nəzir qutularında yığılan pullar. Görün hara qədər enmişik, şeyxülislama nəyi yaraşdırırlar və daha acınacaqlısı da odur ki, o özü də bu barədə danışmağı məqbul bilir... Özü də necə - Paşazadə zaldakı işçilərinə üz tutaraq, elə belə də deyir: "Şeyxin nəzir qutularında xeyri-zadı var? Nəzir qutuları hamısı sizin əlinizdədir..." Necə deyərlər, sözün bitdiyi yer.

Yeri gəlmişkən, misal üçün Türkiyədə də A.Paşazadənin idarəsinə oxşar bir qurum var. Ancaq onun rəhbərinə heç kim belə ittihamlar irəli sürməz, o özü isə belə gülünc alver söhbətlərindən yox, dinin müasir inkişaf müstəvisində qavranması kimi problemlərdən söhbət açar - özü də təkcə Qurani-Kərimdən yox, dahi alman, ingilis filosoflarından nümunələr gətirməklə. Lakin buna baxmayaraq, Türkiyə cəmiyyəti ona dövlət tərəfindən bahalı xidməti avtomobil verilməsinə ciddi etiraz edərək, bunu hökumətin həmin şəxsi satın alması cəhdi kimi dəyərləndirdi. O isə dərhal həmin avtomobildən imtina etməli oldu...

A.Paşazadə SSRİ dövründə indiki imkanlara malik deyildi, adı nə hansısa sahənin monopoliyası, nə mal-mülk, nə də başqa məsələlərdə hallanırdı. Bir sözlə, o vaxt indiki “gücə” malik deyildi. Və 1990-cı ilin yanvar faciəsində ortaya cəsarətli mövqe qoya bilməsi də bu "gücdən" yox, əhali arasında gerçək nüfuza malik olmasından irəli gəlirdi. Ancaq indi həmin "güc" sayəsində o cəsarətdən əsər-əlamət qalmayıb. Rəhmətlik Əbülfəz Elçibəy demişkən, rusun tankının qabağından qaçmayanlar pulun qabağından qaçdılar...

Cəlal Məmmədov

AzPolitika.info