BİLİYİN DƏYƏRİ 

Cəsarət Əliyev

(üçüncü yazı)

(başlanğıcı I yazı II yazıda)

Sız tələbəsinizmi? Bu sual elmlər doktoruna, AMEA-da ən böyük elmi vəzifə daşıyıcısına Azərbaycandan kənardakı bilici tərəfindən ünvanlanıb. Azərbaycanda düşüncə kapitalına necə dəyər verilməsi ayrıca bir danışıq alanıdır.

Laborant akademizmi, akademik laborantlıq günümüzün reallığıdır. Əgər akademiyaları bürümüş laborant akademizmi intellektual kapitala dəyər verə bilmirsə, dışdan dəyər verilməsini gözləyirsə, onda soruşmaq yerinə düşər – onların, yəni laborant akademizmi daşıyıcılarının akdemik idarəetmədə nə işi var?

Dəyərvermə baxımından önəm verdiyimiz bir neçə faktı da diqqətə çatdırmaq yerinə düşər.

1) Gizli deyildi ki, keçmiş sovet məkanında regionlardan (respublikalardan) mərkəzə bilik dalınca gələnlərə qarşı xırda məsələlər qoyulurdu. Bir çox hallarda dissertasiya xatirinə qabiliyyətli insanların da bu halla barışdıqları faktdır. Öz ölkəsinə qayıtdıqdan sonra bu problem araşdırmaçıya nə sanballı iş görməyə, nə də məktəb yaratmağa imkan verirdi. Xırda problemlərdən imtina halları da olub. Bolsman (xətti şüaköçürmə halı) tənliyinə operator əmsallı tənlik kimi baxılaraq analitik həll edilməsi (Moskvada və) Azərbaycanda baş verib. Bu keçmiş sovet məkanında pioner işi adlandırılıb. İnternetdə axtarış verilsə bəlli olacaq ki, sonrakı dövrdə bu mövzuda demək olar, heç bir iş yoxdur.

Nədəni odur ki, bu mövzular qapalıdır və sovet dönəmində günbatanda qismən açılırdı ki, sovetlərdən olan araşdırmaçıların kimliyi bilinsin və cəlb edilsin. Neytronköçürmə tənliyi formal olaraq astrofizikada öyrənilən şüaköçürmə tənliyi ilə üst-üstə düşdüyündən astrofiziklərin də işləri diqqət çəkirdi. Elə o nədəndəndir ki, bir iki işdən sonar bəzi ad-soyadlar açıq çapdan birdəfəlik yox olurdu. Belə işlərin təkcə informasiya baxımından nə dərəcədə önəmli olduğunu aydınlaşdırmaq üçün dünyanı bürümüş bir xəbərə baxaq.

Rusiya artıq nüvə reaktoru ilə işləyən raketlər yaratdığını xəbər verdi. Bir qədər susqunluqdan sonra günbatan mətbuatında xəbər getdi ki, Rusiya üzərində, ayrı-ayrı bölgələrdə vaxtaşırı radiasiyanın artdğı müşahidə olunub. Bu ona işarə idi ki, bu, yeni silahın sınaqları vaxtı baş verə bilərdi. Yəni,  Rusiyanın verdiyi xəbər olsun ki, doğrudur. Amma jurnalistlərin bilmədiyi, bilənlərinsə susması nədənindən heç vaxt qalxmayan suallar var. Nüvə reaktoru ilə işləyən raketlər yaratmaq üçün miniatür nüvə reaktorlarının yaradılması mümkün olmalıdır. Mümkündürmü? Öz ölkəsi üzərində radiasiya artıqlığı yaratmaq sonradan veriləsi bəyanatı təstiq üçün düşünülmüş bir addim idi, yoxsa real sınaqların nəticəsi? Günbatan (uyğun strukturlar, jurnalistlər yox) verilən bəyanatı doğru saydı, yoxsa alternativ yeni silah yaratmaq adıyla konqresdən pul qopartmaq üçün susdu?

Uyğun silahları yaratmayan, onlara malik olmayan ölkələr belə problemlərlə bağlı heç olmazsa informasiya güvənliyini qurmalıdır. Çox söz-söhbətlər var ki, “danışmaqdan danışmamaq yaxşıdır”. Burada bir məsələyə də, informasiya dəyərləndirilməsinə də toxunaq. Seminarda bir çıxış bəs etdı ki, dissertasiya müdafiə etməmiş, az qala baş laborant işləyən bir kəsin işi çap üçün, o vaxt üçün ən nüfuzlu jurnal sayılan “SSRİ EA məruzələri”nə təqdim olunsun. Təqdim edən bununla demək istəyirdi ki, bax bu yenilik SSRİ EA –ya məxsusdur. Çapdan heç bir həftə keçmədi ki, dünyanın bu sahədə ovaxt da, elə indi də ən sanballı araşdırma mərkəzindən məktub aldıq. Onlar bütün dünyaya qulaq kəsilmiş, göz dikmişdilər. Aidati informasiya gecikdirilmədən mərkəzə ötürülür və gecikdirilmədən ona reaksiya verilir(di). Bu sahədəki araşdırmaçılar nişanlanmış atom adlandırılır və onların harada olmasından asılı olmayaraq üstlərində göz, daha çox qoruyucu göz var.

2) “Günəş aktivliyi” problemi insanlara bizim eradan öncə bəlli olsa da, yalnız son iki yüz ildə dəqiq elmi metodlarla öyrənilir. Amma hələ də açıq problem sayılır (yəni həll edilməmiş). Öyrənilməsinin dəyərliliyini vurğulamaq üçün deyim ki, son bir neçə onillikdə az qala bütün araşdırmalar “əgər problem həll olunarsa, onda bütün bəşəriyyət nə qədər irəli düşər” anlamı verən kəlmə ilə başlayır. Problemin yerinə yetirilməsi yolunda fərqli, tam yeni fiziki model və onun riyazı modelləşdirilməsi və proqramlaşdırılması (modulun adı “SolAkt”) Azərbaycanda yerinə yetirilib (hə də, plagiatı ilə bəlli akademik laborant dərin ah çəkir, çoxları dəqiq biliklərdəki plagiatdan xəbərsizdi). İşin gedişində bir çox ünlü jurnallarda çap olunmuş işlərin yanlış olduğu göstərildi və öncə araşdırmaçıların özlərinə göndərildi. (İşlə tanış olan bir amerikalı bizə yazdı ki, siz indiki dünyagörüşünü qırmağa çalışırsınız. “Öz başıma gələnlərdən bilirəm ki, bu çox çətin olacaq”. Əlbəttə.) Yaradılan proqram “xırda bir iş” kimi bütün göy cisimlərinin və onların peyklərinin (ilk dəfə) üç ölçülü hərəkətini verməklə yanaşı, çox ağır, “spin-orbital ilişgi”ni nəzərə alan tənliklər sistemini də həll edir.

3) Çox böyük (məsələn, yüz illərlə toplanmış) və həm də çox kirli ədədlər bazasının dəqiq araşdırılması üçün proqramlar çox azdır və olsa belə heç kim onları hamının istifadəsinə vermir. Azərbaycanda yeni ideologiyaya söykəkli qurulmuş proqram-paket yetmiş illik kirli materialın (ulduz fotometriyası) içərisindən bir ulduz üçün otuz günlük periodun tapılmasına gətirdi (2013-cü il) və üç il sonra bu nəticənin doğruluğu çox dəqiq peyk müşahidələrilə təsdiq edildi (proqram-paketin adı “DaImAn”). Bu nəticə, elmi dəyərliliyi bir yana, bizim astronomiya (yəqin ki, həm də akademiya) tarixində hamını qabaqlamaq baxımından yeni idi. Bu proqramın yeni variantında yalançı periodların hesablanması kimi bir tapıntı da yer alıb. Yalançı periodların hesablanmasını heç kim heç vaxt çap etdirməyib və etdirməyəcək də. O, informasiyanın diskretləşdirilməsi (sampled data) vaxtı çox sirlərin saxlanmasına yardımçıdır.

4) Arktika və Antarktika buz qatları altında yatmış Be (Beryllium) izotopunun “yadda saxladığı” on min illik dövrü xarakterizə edən informasiya ünlü araşdırmaçılar tərəfindən analiz edilərək Günəş aktivliyi ilə korelyasiya edən çoxlu sayda böyük periodlar tapılmışdı. Bunu (guya ki) aydınlaşdıran modellər təklif edilmişdi. İş onda idi ki, nəticələr bir-biriylə konfliktdə idi və araşdırmaçılar bir-biriylə açıq çapda savaşa çıxmışdılar. Dışdan olan bir araşdırmaçı (onun bizim yaratdığımız proqramlardan xəbəri vardı) bizdən xahiş etdi ki, bu işə aydınlıq gətirərək.

Azərbaycanda yaradılmış “TiTor” (Tidal Torque) proqram-paketinin köməyi ilə konfliktdə olan tərəflərin nəticələrinin hamılıqla yanlış olduğu göstərildi və ilkin olaraq araşdırmaçıların özlərinə göndərildi. Araşdırmaçılar hamılıqla aztrofizika sahəsində adlı-sanlı olmaqla yanaşı, yazılarını böyük “impakt factor”lu jurnallarda çap etdirmişdilər. Bizim iraddan sonra onlar üç ilə yaxın heç bir iş çap etdirmədilər (hansı ki, az qala hər ay bir kollektiv işi elektron çapa çıxarırdılar, işbilən kimi birgə iş üçün başqa ölkələrə çağırılırdılar). Yanlış nəticə və metodlardan imtina etdilər, yeni proqramlardan yararlanmaqla təzəcə işə başlayıblar. Burada başqa bir məsələ önə çıxır. Demə böyük impakt faktorlu jurnallarda da, janlış yazılar çap edilirmiş. Dünyada heç bir əsl bilik adamı işə yalnız çap olunduğuna görə qiymət vermir.

Çap həm yiyəlik hüququnun qorunması üçündür, həm də başqasının xəbər tutması üçün, başqa sözlə - “xəbəriniz olsun” deməkdir. Dəyərləndirmə sonra baş verir. Nəticə doğru olarsa bu, həm iş yiyəsinə, həm də jurnala şərəf gətirər. Əgər belə olmasaydı, onda bütün çap olunmuş poemalar, romanlar və povestlər, çəkilmiş bütün filmlər, bəstələnmiş musiqilər hamısı çox dəyərli olardı, heç kəs oxuya, baxa, qulaq asa bilmədim, yarımçıq atdım deməzdi.

5) Kvantlanma, diskret paylanma təkcə mikroaləmdə deyil makroölçülərdə, kosmik fəzada da var. Qalaktika və kvazarlar kosmik fəzada qırmızı sürüşməyə, başqa sözlə uzaqlığa görə diskret paylanıb. Böyük ədədlər bazasını idarə edən proqram-paket (qalaktikaların üç ölçülü fəza paylanması və paylanmanın spectral analizi) və diskret paylanmanı aydınlaşdıran nəzəri model də Azərbaycanda qurulub.

Bütün bunlar hamısı deyil. Belə nəticələrin alınmasının nədəni onillikləri, yüzillikləri qabaqlamağa imkan verən proqramların yaradılmasıdır.

Riyazi proqramların birbaşa öyrətmədə tətbiqi də, elə burada, Azərbaycanda, Azərbaycan Dövlət Unuversitetində (Bakı? Yüz illik keçmişin üstündən belə asanlıqla cızıq çəkmək olar?) baş verib. Öyrənənlər (magistrlər) Çandrasekarın Nobel ödülü aldığı “Ağ cırtdanlar” problemini proqramların köməyilə bir akademik saatda həll edirdilər, ağlagəlməz fiziki şəraitlərdə spectral xətlərin yaranmasının necə modelləşdirildiyini öyrənirdilər. Onlar ADU-nun 90 – 100 illik keçmişində ilk dəfə Eynşteyn tənliyini həll edərək tapdanmış cığırla getmədən yeni metrika alırdılar (və hələ ki, bunu edirlər).

Hazır proqramlardan yararlanmaqla iş gördükdə yalnız nəticə yeni və sanballıdırsa işin dəyəri var. Əks halda proqramın adıyla alver etməyə dəyməz. Bəzən hazır proqramı işlətmək üçün cəmi bir neçə ədədi daxil etmk gərək olur və bir-iki düymənin basılmasıyla proqram işə salınır və nəticə alınır. Bu, laborant işidir və elmi işçinin işi belə “qara” işdən sonra başlamalıdır. Hansı ki, adi “Word”də yazı yığmağa daha çox əmək sərf edilir. Ona görə, ayrı-ayrı hallarda, hazır proqramın adı altında gızlənməklə görülən işlərin heç bir dəyəri yoxdur.

Kiməsə laborantlıq edib ad yanında ad yazdırmaqla alimlik edənlər də az deyil. Axı bilik adamı tək görülmüş işində öz bacarığını ortaya qoymalıdır ki, bilinsin nə dərəcədə işbiləndir (Lütfi Zadəni, Hiqsi yada salın). Adətən belələri “Həmədanda yeddi kərdi ...” deməyi çox xoşlayırlar. “Kərdi” ki, burdadır. Göstər bacarığını. Elə ki göstərməyə çalışırlar, onda da, rüsvayçılıq başlayır, dediyinə də peşman olursan. Adı yüzlərlə adamın adı yanında yazıldığından özünü alim sayanlardan, özünütəsdiq üçün tək ya iki kəslə məqalə çap etdirib özünü də, Azərbaycanı da gülüş hədəfinə çevirənlərdənmi danışaq?! Deyirsiz, deyib danışdıqlarının yanlış olduğu özlərinə deyilməyib? Deyilib, ancaq asan ov görmüş yırtıcını dayandırmaq çətin olduğu kimi, onları da dayandırmaq çətindir. Çatıb əldə etmək istədikləri elmi nəticə deyil axı, yalançı imicdir. Bu tip araşdırmaçıların bəziləri işlərinə edilən istinadların çox olduğunu gözə çarpdırmağa çalışır.

Aydın olur ki, adları yalnız ünlü bilicinin adının yanında olduğu işlərə istinad var, özlərinin tək və ya həmin komanda ilə birgə olmayan işlərinə heç bir istinad yoxdur. Deməli, özgə adına istinadla öyünməyə dəyməz. Alınan nəticədən deyil məqalə sayının çox olmasından, bəzən də yazıda səhifələrin sayının çox olmasından danışanlar da bu sırada olan araşdırmaçılardır. Say heç vaxt düşüncə kapitalı üçün dəyərlilik göstəricisi olmayıb (Hiqsi yada salın, cəmi doqquz məqalə və onlardan yalnız ikisi sadalanmışdı, hər biri də səhifə yarım). Əgər sanballı problem yonulmamış almazdırsa, onda onu cilalamağa nə qədər vaxt gərəkdir, qısa vaxt kəsiyində çoxlu sayda brilyant necə yaradıla bilər?

Akademiyaların işi ünlü jurnallarda çap olunmuş işlərdən hesabat vermək deyil. Milli akademiyaların yaradılmasının əsas nədəni ölkə içində aparılan araşdırmalarda tapılan nəticəyə, yaradılan intellektual kapitala dəyər vermək, ona dövlət səviyyəsində yiyə durmaq, onu yaradan kəsin yiyəlık (müəlliflik) hüququnu iş hələ çapa getməmiş qorumaqdır.

Hələ sovet dövründə akademiyalarda hələ çapa getməmiş yeni və dəyərli bilinən nəticə bir cümlə ilə bütün dünyaya yayılırdı: Bilin, biz bunu artıq etmişik, bu tapıntının yiyəsi bizik (aydın olurmu, niyə qrant verən ölkələr çalışırlar ki, öz vətəndaşları işdə tərəfdaş olsun). Əgər məqalə çap olunubsa, özü də bu ola dış jurnallarda, onda yiyəlik hüququ avtomatik təsdiq olunur və şöhrət, tanınmışlıq da yazılır yazı yiyəsinin və jurnalın adına. Yazı yiyəsinin, müəllifin hüquqlarını qorumayan akademiyalar kimə lazımdır? Bu işin – akademik dəyərvermənin başqa bir tərəfi də var. Ola bilər ki, iş görən bilici işinin nə dərəcədə dəyərliliyini başa düşməz və onu açıq çapa göndərmək istəyər. Onda cavabdeh kəslər işin dövlət səviyyəli gərəkliyini aydın etməli və qapalı çapa göndərilməsi qərarını verməlidirlər.

Deyirlər Leninin səhəri ölkədə çap olunmuş qəzetlərin oxunması ilə başlarmış. Bir dəfə, 1918-ci ildə əyalət qəzetlərinin birində çap olunmuş bir xəbər onu bərk özündən çıxarır və sözü gedən bilik adamını əyalətdən çağırtdırır. Kremldə onunla görüşən Lenin, sız neynirsız, belə bir xəbəri qəzetə vermək olar, deyir. Yazıda uzaqdan radioidarə olunan partlayıcı qurğunun yaradılmasından söhbət gedirmiş. Bax bu fakt çox dəyərli işlərin çapa çıxarılmasına yol vermir. Son vaxtlar heç bir fundamental tapıntı xəbəri aləmə səs salmayıb və nəticədə 94 yaşlılara Nobel ödülü verilir.

Yoxsa düşünürsüz ki, dünyada heç bir dəyərli araşdırmalar aparılmır? Yox, dövr elədir ki, təkcə ideyanı bilmək bəs edir ki, problem proqramlaşdırılaraq işə buraxılsın, dövlət əhmiyyətli tətbiqini tapsın. (Məsələn, vaxtilə bizim Lent.az-da gedən yazılarımızda hansı ideyalar cinəyət dəstələrini ilgiləndirmişdi? Oğurlamaq istəyilə bütün yazıları təkcə Lent.az-dan deyil, bütün saytlardan silmişdilər. Özləri reallaşdırmaq, yoxsa kiməsə ötürmək istəyirdilər. Bildirək ki, həmin ideya və metodlar artıq proqramlaşdırılıb, modul hazırdır. Belə nəsnələr onların dişi batan, ağlı kəsən bir nəsnə deyil.)

İndiki dövrdə çapa gedən işlərin əksəriyyəti sıradan bir işlərdir və indeksi qaldırılaraq reklam olunmuş jurnalların satılmasına xidmət edir. Elə ona görə, belə jurnallarda çapa gedən bir çox yazılarda yanlışlıqlarla uzləşmək olur. (Ünlü bir jurnalda yanlış bir işi çap etdirmiş kəs özünü artıq yetgin bir işbilən sayaraq Azərbaycandan kənardakı bilicilərlə yazışmağa başlamışdı. Qoyduğu problem, apardığı diskussiyanın səviyyəsi ona gətirdi ki, dışdakı bilici soruşdu: Sız tələbəsinizmi? Hə də, bu sual elmlər doktoruna, AMEA-da ən böyük elmi vəzifə daşıyıcısına ünvanlanıb.)

Azərbaycanda düşüncə kapitalına necə dəyər verilməsi ayrıca bir danışıq alanıdır. Laborant akademizmi, akademik laborantlıq günümüzün reallığıdır. Hesabatlarda yeni görülmüş iş yox, ünlü jurnalda çap olunmuş iş dəyərli sayılır. Əgər akademiyaları bürümüş laborant akademizmi intellektual kapitala dəyər verə bilmirsə, dışdan dəyər verilməsini gözləyirsə, onda soruşmaq yerinə düşər – onların, yəni laborant akademizmi daşıyıcılarının akdemik yönləndirmədə nə işi var?

Düşüncə kapitalını dəyərləndirmək üçün sadaladıqlarımız bu mövzuda yüngül gəzişmədir. Problemlər daha çox dəqiq biliklərə aiddir. Orta və ali oxuda öncə öyrətməni və öyrənməni, sonra isə biliklərin dəyərləndirilməsinin yenidən qurulması gərəkdir. Öyrənənlər özləri deyirlər ki, onlar yırtıq imtahan süzgəcini “aldadaraq” gərəyincə bal toplaya bilirlər (Astrofizika üzrə birinci kurs magistrindən soruşdum ki, Günəş nə, planet nə, spektr nə? Bütün sorğular cavabsız. Onlar astrofizik olmaq üçün hansı fənlərdən və necə imtahan verirlər ki, qəbul olunurlar?).

Bu cür bal sisteminə yönəlmiş öyrətmə nə istəyirdisə, onu da əldə edib. Aydın deyildi ki, qısa vaxtda yüzlərlə sorğunun cavablandırılması biliyi deyil, yalnız tapmaca tapmaq bacarığını ortalığa çıxarır? Hə, orta və ali təhsildə “Tapmaca institutu” artıq yaradılıb. Dəyişmək gərəkdir.

Niyə də öyrətmənin Azərbaycan modeli işlənməsin? Nəvaxta kimi başqalarının üzü çıxarılmış düşüncəsi ilə iş yola veriləcək? Ötən yüz illiyin başlanğıcında düşüncə brilyantlarımız sayılanların hamılıqla bu işə - öyrətməyə qoşulması hamıya örnək deyil? İşə bax, Üzeyir bəy “Hesab” kitabını yazmışdı. Sabirin “Uşaq və buzu”, Abbas Səhhətin ölçüyəgəlməz əməyi hələ də öyrədir. Bu yolda gərəkli bildiklərimizdən biri praktik proqramlaşdırmanın orta və ali öyrətməyə gətirilməsidir. Bu nə deməkdir? Bilirsinizmi, sürücü avtomaşının mühərrikinin, korpusunun hansı prinsiplər əsasında qurulduğunu, demək olar ki, bilmir. Amma onu gözəl idarə edir. Bu sözləri təyyarəçi və bir çox başqa peşə yiyələri haqqında da demək olar. Eləcə də, öyrənənlər C++, Fortran və bir çox başqa riyazı proqramları bilmədən də proqramlaşdıra bilər. Bunun üçün artıq başqa tip proqramlar var. Dərslərin öhdəsindən riyazi proqramların köməyi ilə gəlinməsi, sadə animasiyaların qurulması onları elə çəkəcək ki, onlar gələcəkdə seçəcəkləri peşədə də bu işdən ayrılmayacaqlar. Bir çoxları isə riyazi proqramlaşdırmanı peşə seçəcək.

Danışdıqlarımızdan kənara çıxaraq bir nəsnəyə də toxunaq. Valideynlər də, öyrənənlər də çox gileylənirlər: bu qədər kağız kitab yükünü hər gün daşımaq çox çətindir. Hansı dövrdə yaşayırıq, bir electron kitaboxuyan və ya planşet, sadə noutbuk bəs etməz ki? Bütün dərs kitabları lokal elektron kitabxanalarda saxlana və uyğun elektron vasitələrə yüklənə bilər. Yazı işi də, elektron vasitələrlə aparılmalıdır. O ki qaldı elektron kitabların yayılmasında yiyəlik (müəllif) hüquqlarına, onları qorumağın yeni qaydaları işlənməlidir. İndiki dövrdə məktəbə (və geriyə) ağır kağız kitabları daşımaq, kağız dövrü başlananda bir dəvə yükü gön daşımağa bənzəyir. Evində əntiq nəsnə kimi patefon da, val da saxlayan tapılar, amma çətin ki musiqi dinləmək üçün onlardan yararlanan ola. Necə ki çağdaş dövrdə daş, gil, gön kitablar keçmişi öyrənmək üçün işlədilir, bir qədər sonra kağız kitablar da eyni taleyi yaşayacaqlar. Anlaşılmalıdır ki, hər bir informasiyanın yaradılması, saxlanması və daşınması vasitələri artıq dəyişib. Kitab dedikdə təkcə kağız kitab anlaşılmır.İnternet də təkcə əyləncə, oyun yeri deyil, insanların arzu etdiyi çox böyük imkanlı iş yeridir. Texnologiyaların belə yeyin yerişlə böyüməsi, olsun ki, bir qədər sonra daha yaxşı elektron vasitələrin yaranmasına gətirəcək (yada salın və tutuşdurun, məsələn, ilkin disketlər və indiki fləşlər), amma bircə bu aydındır ki, bu proses dönməzdir. Elektron vasitələrlə öyrənmənin də, öyrətmənin də, araşdırmaların da oturuşdurulmasında gecikmək olmaz. Orta oxuda electron vasitələrlə işləməyi öyrənməyənlərin işi ali oxuda çox çətin olur (misalmı çəkək, çox acınacaqlıdır).

Bir sorğu qalxır. Hansı çətindi, ötən yüz illiyin otuzuncu illərində körpəsini kürəyinə sarıyıb bir əliylə nehrə yırğalayaraq “A” deyənlərin “əlifba savadsızlığı”nın, yoxsa indiki funksional savadsızlığın aradan qaldırılması? (Fuksional savadsızlıq – oxumağı bacarmaq, ancaq oxuduğunu anlamamaq.) Yəqin ki, işinə yazılmış mənfi rəyi oxyub anlamayan professorla (misalmı çəkək?), yanıldığını göstərəndə belə başa düşməyən elmlər doktoruyla (misalmı çəkək?) iş daha çətin olacaq. “Tələbəsən” sualının nə qədər aşağılayıcı olduğunu anlamadığından, “xan mənə salam verdi” deyib hamıya sevincək çatdıran elmlər doktoruyla, altmış yaşlı elm “ocağında” bütün müşahidə arxivini məhv edən, son iki onillikdə bütün eksperimenti yanlış qurub yanlış analız etmə nədənindən dünya çapında tək özünü deyil, Azərbaycan elmini də qınağa tuş edənlərlə iş necə, asanmı olacaq? Lap elə “dünən” elmi şurada, yenicə başlayan gəncə mövzu qoya bilməyən, amma qoyulmamış mövzunu təsdiq edənlərin işi necə olacaq? Çox çətin!

635x100

Şərhlər

Bəhram Basqallı 2019-03-01 22:28:44

P.S. Commeny-lərdə getmiş bir yanlış haqda. Sovetin стврший научный сотрудник-i azəri türkçəsinə böyük elmi işçi gibi çevrilməli olaraq elmi ad - научное звание idi. İndi bu elmi ada dosent deyilir. Baş elmi işçi-главный научный сотрудник isə vəzifədir. Dilimizdəki старший-главный yanlışları və digər problemlər haqqında İnternet-də bax: Bəhram Basqallı. Dil təsərrüfatımızın bəzi məsələləri.

Bəhram Basqallı 2019-03-01 22:28:44

SAabir müəllim, mən ancaq Sizin irəli sürdüyünüz ittihamlara cavab verirdim. Bir daha hamını sülhə, barışa dəvət edirəm. Nifrinləri bir-birimizə çilədiyimiz yetər. Gəlin, köhnə incikliklərə son qoyaraq əl-ələ verib ümumi məqsəd naminə birləşək.Axı biz LütfiZadələr, Mirzəcanzadələr yetirən ulusun övladlarıyıq.

SAbir Məmmədov 2019-03-01 22:28:44

Bəhram müəllim, bir tərəfdən çəkişmələri dayandırmaği tələb edirsən, bir tərəfdən də özün çəkişmələri davam etdirirsən. Buna nə ad vermək olar?

Bəhram Basqallı 2019-03-01 22:28:44

Sabir Məmmədov, mənim önəm verdiyim Cəsarəti, o, fizfakı fərqlənmə ilə qurtarsa da, BDU-da dərs deyərək gələcəyin yüksək səviyyəli astrofiziklərini yetişdirsə də, bəyənmirsən. Özün necə? Bir baş elmi işçi gibi axırıncı dəfə haçan auditoriyaya daxil olmusan? Neçə diplomant, doktorant yetişdirmisən?Sənin bilavasitə sahənə aid olan Günəş teleskopunun bu günlü vəziyyətinə zərrə qədər də məsuliyyət daşıyırsanmı?

muzaffar1949 2019-03-01 22:28:44

QIr.Dipl.adətən ballastdır.Müəllifi müdafiə edənləri səmimiliyə çagırıram.Adamsız QD almaq?! Müəllif yaxşı məqalə çap etdirə bilməməyini belə malalamaq istəyir ki, o "məxfi" ışlərlə məşğuldur. Bunu hamı deyə bilər. AMEA isə onu müdafiə etməlidir. AMEA müəllif hüquqları k.deyil, bunun üçün Agentlik var! Bir də o iş yoldaşları haqqında guya deyilənləri hardan bilır. Onların poçtuna girirmi?! Məsləhət: Əgər sənin çapa layiq məqalən varsa ilkin onu arXiv.org-a göndər, sonra çap et. Cəs.m. açıq desin nə istəyır

Bəhram Basqallı 2019-03-01 22:28:44

Bir daha hamıdan bu çəkişmələrə son qoymağı tələb edirəm. Sabir müəllim Məmmədov, Cəsarəti aşağılamaq istəyiniz yersizdir. Rəsədxanada cəmi 3 nəfər: Cəsarət bəy Əliyev, Bəhram xan Basqallı və Elçin əfəndi Babayev fizika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Fizfakı öz gücünlə qırmızı diplomla bitirmək təsəvvür edirsiz nə deməkdir?! O ki qaldı Cəsarətin tənqidlərinə, mötəbər bir komissiya yaradılar və kimin haq, kimin nahaq olduğu aydınlaşar.

Sabir Məmmədov 2019-03-01 22:28:44

Fizik müəllim, siz deyirsiniz ki, C. Əliyevin 30 ildə bir dənə də məqaləsi yoxdursa və ona istinad yoxdursa o başqalarının nöqsanını gpstərə bilməzmi? Göstərə bilməz! Onun mənəvi haqqı yoxdur! Həm də ki heç bir sübut gətirmədən böhtanlar, iftiralar, ağ yalanlar yağdırmaq. Guya ki haçansa kimsə kiməs tələbə deyib, Bunun axı sübutu yoxdur! Ağzına gələn böhtanı yazır. Бумага все терпит- Az.Politika все терпит.İnşallah yaxınlarda kollektiv onun cavabını veəcək

Sabir Məmmədov 2019-03-01 22:28:44

Fizik Müəllim, tələbə sözü mənə aid deyil, "akademiyada ən böyük vəzifə tutana" aiddir. Mən isə Rəsədxanada nə direktoram, nə müavinəm, nə şöbə müdiriyəm, mən sadəcə baş elmi işçiyəm. Baş elmi işçi diplomunu Sovet vaxtı Moskvadan almışam. Mənim işim haqqında Moskvada çıxan dərslikdə geniış yazılıb və belə yazılıb: " Метод Мамедова отличается большой простотой и изяществом" (Курс астрофизики и звездной астрономии, Москва 1973 с.561) . Lap tutaq ki tələbə mənə aiddir. Bu-onun növbəti böhtan və ağ yalanıdır

Məmmədov Sabir 2019-03-01 22:28:44

Fizik müəllim, N.İsmayılovun tənqid olunduğu məqaləni (A.A.,v.417 p 715 2004) int-də SAO/NASA ADS saytında oxuyn görün nə yazılıb:"İsmayılovun aldıği nəticə bizimkindən fərqlidi, ola bilsin ki onun müşahidəsi vaxtı instrument stabil olmayıb- təqribən belə. Alimlərin biri-birlərinin işində səhv tapmaq bəyəm görünməmiş şeydirmi? Səhvlər düzəldilə düzəldilə elm inkişaf etmirmi? Bu tənqidin Azərbaycanı biabur edir demək nə qədər mənasızdır. Orjinal elmi məqlələri oxuyan belə şeyləri çox görmüş olar.

Bəhram Basqallı 2019-03-01 22:28:44

Çox təəssüf edirəm ki, mənim də əməkdaşı olduğum Gözləmevinin (Rəsədxana) əməkdaşları qlobal elmi problemləri həll etmək əvəzinə vaxtlarını belə gərəksiz dartışmalara xərcləyirlər. Elmimizin bu tənəzzül uçurumundan çıxmaq yolunusa 0 variantında görürəm. Təhsilimiz beynəlxalq standardlara qədər yüksəlməli, ən yaxşı məzunlar dünyanın ən ünlü elm məbədlərinə göndərilməli, mükəmməl hazırlıq keçəndən sonra Vətənə qayıdıb elmimizi irəlilətməlidirlər. O çağadək kəmsavad köhnə kadrlar da sovrulub gedər.

FİZİK 2019-03-01 22:28:44

Nəriman İsmayılovun işləri xarici mətbuatda səhv və plagiat kimi təqdim edilirsə, Sabir Məmmədovu görkəmli mütəxəssis tələbə deyə tanıyırsa onların gəzdirdiyi doxtur diplomu kimə və nəyə lazımdır? Sənsə, ay Müzəffər1949, inteqralı diferensialdan ayıra bilmirsənsə, nə haqla elmdən-alimdən danışırsan?!

muzaffar1949 2019-03-01 22:28:44

Yazının adı "biliyi necə dəyərsizləşdirmək" olmalıdır. Müəllif son 33 ildə bir dəfə də TR-də məqalə dərc etdirməyib. BDU tezisləri ilə baş girləyir.Ona görə elmi(biliyi) necə dəyərdən salmaq üçün silsilə yazılar yazır. Dəyərləndirmənin belnəlxalq aləmdə qəbul olunmuş meyarlarına nifrət sərgiləyır.Sayır ki, bir küncə sixilib mən hamıdan üstünəm deməklə məsələ bitdi.İşlərin hanı. Müəllif və onu müdafiə edənlər ölkə elmini bu kökə salanların dəyirmanına su tökür.ŞAR-da cəmi 2 ed var Nİ və SM hədəfdə onlar.

FİZİK 2019-03-01 22:28:44

Opponentləri ciddi-cəhdlə Cəsarət Əliyevin az məqalə yazmağını, ona istinad olmamağını vurğulayaraq sudan quru çıxmağa çalışırlar. Ay Sabir Məmmədov, Cəsarətin məqalələrinin az, ya çox olması xarici alimin sənə vurduğu "tələbəsən" damğasının təsirini azaldırmı? Ay Nəriman İsmayılov, Cəsarətə istinadın olması, ya olmaması sənin xarici jurnallarda tənqid olunmağına məlhəm olurmu? Ay Müzəffər49, I kurs riyazi analizin əsaslarından bixəbərsənsə, haranın "alimisən"?!

Məmmədo Sabir 2019-03-01 22:28:44

C.Əliyev elmdə özünü Azərbaycanın və bəlkə də dünyanın ən böyük alimi kimi qələmə verir özünün tərifini göylərə qaldırır, elmi məqalələrin alimin göstəricisi olmadığını deyir. Bəs görəsən alimin göstəricisi nədir. BDU -da çıxan tezislərini tərifləyir. Bəs bu tezislərə niyə istinadlar yoxdu?30 il bundan qabaq yazılmış 5-6 məqaləsinə niyə istinad yoxdu.Özünü görünməmiış dərəcədə tərifləyən adam alim deyil. İstinad yoxdursa dedikləri ağ yalandı. İndi akademiklərin üstünə düşüb, onları laborant adlandıdır

Riyaziyyat üzrə elmlər doktoeu 2019-03-01 22:28:44

Cəsarət müəllim ad çəkməsə də adi məntiqi təhlil görsədir ki məqaləsi nufuzlu jurnalda cəfəngiyat elan ediən profesor yazıya birinci fikir bildirən Nariman İsmaylov xarici alimin tələbə hesab etdiyiysə ikinci fikir bildirən Sabir Məmədovdu İnteqral altı funksiyanın və inteqralın munasibətlərindən xəbərsiz olan isə şübhəsiz Müzəfər49 imzasıynan yazan psevdoalimdi

Nizami 2019-03-01 22:28:44

Cəsarət bəy yazılarında heç bir ad çəkməsə də, onun "qəhrəmanlarının" xoflanıb verdikləri reaksiyalardan müəllifin ağır artilleriyasının bütün elmi antipodların mövqelərini darmadağın etdiyi göz önündədir. Məncə, Cəsarət Əliyev elmi jurnalistikamızın ən kamil nümayəndələrindəndir.

elvin 2019-03-01 22:28:44

Akadem.-ləri laborant adlandıran bu "Cəsarətli" əslində onların əlinə oynayır.Xaricdə dərc olunanlara, istinadları olanlara və.s.qarayaxmaqla AMEA-ya öz tayfa üzvlərini doluşduranların xeyrinə işləyir. 2012-də Fatma Abdul. bir nəfəri ( o duyadadır) ona görə müxbir üzv təyin etdirib ki, o bir dəfə müdafiədə "yaxşı" çıxış edib. Başqa birisini isə-Ənvər Nəhmədovu 3 ilə namizədlikdən həqiqi üzv eləyib:30 il xaricdə işləyib cəmi 50 istinadı ola birisini. Cəsarət m. get BDU tələb tezislərindən yuxarı qalx bir az.

Ədəbiyyat İnstitutu 2019-03-01 22:28:44

Yazılanlardan hədəflərin vəlvələyə düşərək özlərini büruzə verməyindən aydın olur ki, Müəllif lap "doqquzluğa" vurub.

Qəhrəman 2019-03-01 22:28:44

AMEA-nın nədamət yuvası olduğunu anlamaq üçün gözəl yazarımız Zamin Hacının pamfletlərini oxumaq kafidir. Akademiyada mələyin sürətini ölçənlər, günümüzün bu günündə Yerin yox, Günəşin fırlandığını israr edən "alim"-cahillər var. Elmimizin inkişafını istəyiriksə, savadsızlıq, plagiat, korrupsiya mənbəyi olan Elmlər Akademiyası qapanmalıdır!

muzaffar1949 2019-03-01 22:28:44

Bu adamın 63 yaşı var, elmlər namizədidir, xaricdə cəmi 3 məqaləsi ola olmaya. Heç Google da belə istinadları yoxdur. İndi durub öz savadsızlığının acığını başqalarına irad bildirməklə (hətta təhqir) cıxmaq istəyir. Özu sığortalamaq üçün deyir ki, xaricdə məqalə dərc etdirmək heç nədır, istinad heç nədir və s. Kimin nəyi çatışmır ondan danışır. Müasir dövrdə elm ən qobal sahədir.İsolyasiya indiki zamanda ölüm hökmüdür! Amma ölkədə lab- akademiklər 99 faizdir. Belə uğursuzlar AMEA-da yüzlərlədər.

Son yazılar


Новости

Обзор на EPOS GTW 270 Hybrid

Они доступны только в этой цветовой гамме из оружейного металла. Обновление 22 апреля, 10:03 утра по восточному времени: EPOS выпустила обновление прошивки для GTW 270, доступного через программное обеспечение Gaming Suite на ПК, которое обеспечивает одновременное Bluetooth и беспроводное подключение к его ключу USB —C. Вы можете переключаться между режимами, нажав кнопку на ключ. Компания говорит, что теперь он доступен. Гибридные наушники GTW 270 стоимостью 199 долларов от аудиокомпании EPOS, насколько мне известно, являются первыми по — настоящему беспроводными наушниками, созданными для игр, но сами наушники не являются самой большой точкой продаж. Приемник Bluetooth USB-C, который поставляется с наушниками, получает это различие. Он намного компактнее, чем стандартные USB-ключи размером с флэш-накопитель, входящие в комплект многих гарнитур. Он также более способен работать с кодеком aptX low latency (aptX LL), который обеспечивает хорошее звучание звука без заметной задержки. Используя приемник, гибрид GTW 270 может быть особенно хорош для быстро развивающихся игр, где звуковые сигналы имеют значение для успеха; но на самом деле, это приятно иметь для любого названия. Однако есть одна проблема: микрофоны не работают, когда вы слушаете звук через приемник USB-C. (Однако встроенные микрофоны наушников работают, когда они подключены к устройству через Bluetooth.) Гибрид EPOS GTW 270 Вот звезда шоу. Это больше зависит от технических ограничений aptX, чем от принятия решений EPOS. Чтобы определить приоритет полосы пропускания для качества звука и быстродействия, при прослушивании с помощью ключа USB-C активен только канал воспроизведения. Это потенциальный разрыв сделки для некоторых геймеров, которые, возможно, захотят перейти в голосовой чат с друзьями на своих консолях. Но к чести EPOS, задержка между ключом и наушниками действительно кажется несуществующей. Эти бутоны цвета оружейного металла имеют простой, сдержанный дизайн, чтобы они не слишком высовывались из вашего уха. Они не слишком тяжелые, и посадка удобная, благодаря сменным силиконовым ушным наконечникам, которые помогают получить хорошую герметичность в ухе. Что касается элементов управления, у них есть только одна многофункциональная кнопка, которая обрабатывает приостановку и возобновление музыки, смену треков, а также прием телефонных звонков. Другими словами, без ключа USB-C они не являются чем-то особенным. (EPOS действительно делает версию за 169 долларов без ключа.) Для общего использования — например, для телефонных звонков или музыки — вы можете получить больше, потратив меньше, если посмотрите некоторые из вариантов в руководстве по покупке доступных беспроводных наушников моего коллеги Криса Уэлча. НАШ ОБЗОР ГИБРИДА GTW 270 7 ИЗ 10 Плюсы Незаметная задержка при подключении к ключу USB-C Сменные силиконовые наконечники для комфорта и звукоизоляции Совместимость с несколькими устройствами Минусы Микрофоны не работают при подключении через USB-C Чехол для зарядки, подверженный царапинам Они легки в использовании по цене За пределами игр эти наушники можно использовать, как и любой другой беспроводной набор, для подключения к телефону, планшету или ноутбуку через Bluetooth. Они поддерживают Bluetooth 5.1 (с кодеком SBC или aptX, в зависимости от устройства, к которому вы подключаетесь) для музыки, видео, игр и телефонных звонков, и EPOS говорит, что вы можете сопрягать их с восемью устройствами. Сопряжение выполняется, удерживая нажатой кнопку на корпусе зарядки. Гибрид EPOS GTW 270 Единственная кнопка гибрида GTW 270 находится на левом наушнике. Говоря о зарядном чехле: он имеет цельнометаллическую конструкцию, которую, к сожалению, очень легко поцарапать. Он заряжается через USB-C; при полной зарядке EPOS говорит, что он может обеспечить до 15 часов дополнительного времени автономной работы наушников. В течение рассматриваемого периода гибридные наушники GTW 270 достигли пятичасовой отметки времени автономной работы, что соответствует заявлениям компании. И если вы тот, кто время от времени совершает потную пробежку или просто не хочет попасть под дождь, они водонепроницаемы по стандарту IPX5. Я провел последние несколько недель, используя наушники, чтобы играть в игры поочередно на моем PS5, моем коммутаторе и моем рабочем ноутбуке несколько раз в день. (Если вам интересно, в комплект поставки входит адаптер, который позволяет подключить ключ к устройству с портами USB Type-A.) Гибрид GTW 270 работает как любая беспроводная игровая гарнитура, но действительно беспроводной форм - фактор имеет некоторые очевидные преимущества. Мне нравится, что они позволяют мне свободно передвигаться по проводам, и их использование не изолирует меня (или не портит мои волосы), как громоздкие банки для ушей. Приемник предварительно соединен с бутонами, и они подключаются почти мгновенно. Гибрид EPOS GTW 270 Каждый наушник заряжается через контактные точки, а светодиоды показывают оставшееся время автономной работы. Мне также нравится удобство использования только правого наушника (правый управляет передачей Bluetooth, поэтому прослушивание только через левый наушник не работает), поэтому я могу держать ухо доступным для прослушивания отправленных пакетов. Это, конечно, не является чем-то новым для людей, которые уже используют действительно беспроводные наушники. Это просто кажется новым, чтобы испытать эту свободу с игровой гарнитурой. В течение отчетного периода я попробовал римейк "Души демона", "Бог войны" 2018 года, "Приключения в кольце" и "Призрак Цусимы", а также несколько других игр. Хотя у них нет самой широкой звуковой сцены или самого четкого частотного разделения, которое я слышал для прослушивания музыки, они сияют игровым звуком — в частности, эффектами объемного звучания и доставкой басов. Общее качество звука не является взрывоопасным, и есть предел тому, насколько захватывающими могут быть эффекты объемного звучания, учитывая небольшие драйверы наушников. Но звук не слишком скомпрометирован. Если вы не хардкорный геймер, которому нужно услышать каждую деталь в кристально чистой презентации, они, скорее всего, подойдут вам. Гибрид EPOS GTW 270 Они великолепно работают как с PS5, так и с коммутатором. Для расширения совместимости в комплект поставки входит адаптер USB-C-USB Type-A. Гибрид GTW 270 был бы очень близок к идеалу, если бы микрофоны работали при подключении с помощью ключа USB-C. Увы, это не так, поэтому использование ключа будет практически бесполезно для тех, кто часто играет в многопользовательские игры с друзьями. (Это немного другая история, если вы играете в много однопользовательских игр и не возражаете против отсутствия микрофона для игр.) Поскольку наушники не так уж полезны для игр без ключа, это означает, что вы идете на большой компромисс, и это тот, который ни одна из лучших игровых гарнитур, которые я тестировал (большинство из которых дешевле, чем это), не просит вас сделать. Это твой выбор. Часы OnePlus - это первые умные часы от OnePlus. Он стоит всего 159 долларов и длится до двух недель между зарядками, но он также делает намного меньше, чем конкурирующие умные часы от Samsung, Fossil, Apple и других. https://www.theverge.com/22241197/epos-gtw-270-hybrid-truly-wireless-earbuds-usb-c-gaming-bluetooth

Лучший Chromebook 2021 Lenovo Chromebook Duet

Лучший Chromebook 2021 Lenovo Chromebook Duet Lenovo Chromebook Duet-это впечатляющее конвертируемое устройство за 279 долларов. Часть руководства Verge по Chrome OS и Chromebook Дуэт Chromebook от Lenovo далек от безупречности. Но когда вы оцениваете устройство, которое начинается с 279 долларов, вопрос не в том, “Является ли это идеальным устройством”, а в том, “Лучше ли это, чем другие вещи, которые вы можете получить за эту цену” Chromebook в этом ценовом диапазоне, как правило, неуклюж и дешев, как Chromebook 14 от HP или Chromebook x360 12b. Если вам нужна альтернатива Windows, вы смотрите на самый нижний конец линий Acer Aspire или Acer Swift или другие чрезвычайно простые варианты, такие как Motile 14. И, конечно, есть iPad начального уровня и другие базовые планшеты Android, но они не поставляются с клавиатурой. Lenovo, безусловно, срезала некоторые углы, чтобы сократить дуэт Chromebook до этой ценовой точки. И поскольку я работаю профессиональным ворчуном, я буду ворчать. Но в конце дня они чувствуют себя как срезанные углы — не как серьезные ошибки, которые значительно затрудняют работу устройства. И после нескольких дней использования дуэта в качестве основного драйвера я чувствую себя комфортно, говоря, что он гораздо больше похож на Surface Go с некоторыми уступками, чем на ультрабюджетный ПК. НАШ ОБЗОР Duet Chromebook ОТ LENOVO 8,5 ИЗ 10 Плюсы Ультра портативный 11-часовое время автономной работы В комплекте клавиатура и подставка для ног Вы не можете превзойти цену Минусы Тесная клавиатура и тачпад Только один порт (и это не разъем для наушников) Не хватает лошадиных сил для серьезной многозадачности По сравнению с последними iPad или более дорогими хромбуками, такими как Pixelbook Go, Chromebook Duet имеет значительные недостатки. Но эти устройства являются шагом вверх в цене (особенно если вы включаете крышки клавиатуры). Если вы ищете кабриолет в диапазоне ниже 300 долларов, у которого есть нога в обеих дверях, дуэт-лучшее, что вы найдете. Базовая модель Chromebook Duet имеет 4 ГБ оперативной памяти и 64 ГБ памяти. В стоимость входит клавиатура и подставка, чего не скажешь о Surface Go или любой другой модели iPad. Я протестировал версию за 299 долларов, которая имеет тот же процессор и оперативную память, но 128 ГБ памяти. Двадцать долларов — это не огромная разница, поэтому я рекомендую вам пойти на дополнительное хранилище, если вы можете себе это позволить-64G быстро заполнится, если вы планируете загружать много приложений, видео или других носителей. Дуэт Lenovo Chromebook Лучшие ноутбуки 2020 Lenovo Chromebook Duet Легко изменить угол наклона экрана. Помимо его головокружительной цены, главное, что нужно знать об этом Chromebook,-это то, что он маленький. При 10,1 дюйма это типичный размер для планшета, но если вы пытаетесь использовать его так, как вы использовали бы рабочий ноутбук (например, с десятками вкладок и окон рядом), все становится тесным. Я смог написать весь этот обзор на дуэте, но возвращение к 13-дюймовому 32-дюймовому экрану на моем персональном компьютере казалось совершенно новым миром. Дисплей действительно имеет соотношение сторон 1610, что я ценю, и если вы привыкли использовать 169 панелей, вы заметите дополнительное вертикальное пространство. Я все еще чувствую себя немного менее стесненным на 13-дюймовом экране 169, но это близко. Как следствие, съемная клавиатура также крошечная. Большинство клавиш не страшны для нажатия; на самом деле они немного больше, чем клавиши Surface Go, с шагом около 1,3 мм. К тесной настройке потребовалось некоторое время, чтобы привыкнуть, но после дня или около того использования устройства я смог достичь своей обычной скорости набора текста (около 130 слов в минуту). Однако Lenovo пришлось пойти на компромисс с клавишами на окраине колоды (tab, backspace, enter, двоеточие, апостроф, тире и т. Д.). Они крошечные (чуть более половины размера буквенных клавиш), и их нажатие было рутиной. Даже после использования устройства в течение нескольких дней я все еще правильно нажимал backspace примерно в 75 процентах случаев — я не могу сказать вам, сколько раз я вместо этого хлопал знаком равенства. Точно так же я очень часто нажимал enter, когда хотел нажать соседнюю клавишу апострофа. Нажатие на тире, которое находится слева от клавиши "равно", было похоже на сценарий "иголка в стоге сена", и я инстинктивно избегал использования тире в своем письме. Я предполагаю, что вы привыкнете ко всему этому, если купите Дуэт, но ожидайте крутой кривой обучения. ТЕХНИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ LENOVO CHROMEBOOK DUET (В СООТВЕТСТВИИ С ОБЗОРОМ) MediaTek Helio P60T 4 ГБ ОПЕРАТИВНОЙ ПАМЯТИ 128 ГБ памяти 10,1-дюймовый дисплей (1920 x 1200) батарея емкостью 7000 мАч (27 Вт * ч) Адаптер 10 Вт Два динамика Два цифровых микрофона Один порт USB-C Вы не будете шокированы, узнав, что тачпад также небольшой-3,4 х 1,9 дюйма. Он прекрасно себя чувствует и грамотно прокручивается (хотя у меня маленькие руки). У меня были некоторые проблемы с щелчком и перетаскиванием (я часто прибегал к этому на сенсорном экране), и щелчки двумя пальцами иногда регистрировались как обычные щелчки. Кроме того, когда клавиатура неровно лежала у меня на коленях, она иногда поворачивалась в положение, когда кликер перестал работать (болезнь, с которой вы будете знакомы, если раньше использовали дешевые чехлы для клавиатуры). Если вы предпочитаете использовать экран, дуэт также совместим со стилусами USI. Если вы надеялись подключить кучу периферийных устройств вместо прилагаемой клавиатуры, убедитесь, что у вас есть разветвители и ключи на буксире. Дуэт имеет всего один порт USB-C, который будет занят всякий раз, когда устройство заряжается. Было бы неплохо иметь хотя бы аудиоразъем, хотя Lenovo включает в себя ключ для наушников. (Пока мы составляем списки пожеланий, будет приветствоваться еще один порт USB-C, чтобы мы могли подключить мышь во время зарядки). Дуэт Lenovo Chromebook Дуэт включает в себя подставку и клавиатуру. Дуэт Lenovo Chromebook. Снаружи на экране был сильный яркий свет. Однако при такой цене я не рассматриваю тесную периферию как ошибку со стороны Lenovo; это компромисс, который вы делаете. В обмен вы получаете довольно компактное и портативное устройство. Один только планшет весит 0,99 фунта (449g), а с клавиатурой и подставкой для ног он составляет всего 2,03 фунта (921g). И, несмотря на углы, которые были срезаны с помощью клавиатуры и тачпада, ни одна часть дуэта не выглядит и не кажется дешевой. Сам планшет изготовлен из алюминиевого сплава, который прочен и приятно держать. Обложка сделана из шикарной серой ткани — в закрытом состоянии она выглядит как классный блокнот. И клавиатура, и подставка надежно оставались на месте, пока я пользовался устройством. Дуэту действительно не хватает двухкомпонентного магнитного механизма, который Surface Go использует для удержания обеих крышек на месте, что означает, что клавиатура имеет тенденцию скользить, когда ноутбук закрыт. Опять же, углы. Еще одна область, где дуэт пробивает выше своей весовой категории срок службы батареи. Lenovo утверждает, что 10 часов; Я приблизился к 11 с половиной, запустив устройство через свою типичную рабочую нагрузку вкладок Chrome и приложений, включая Gmail, Twitter, Slack, Asana, Facebook, Документы и листы, а также случайный вызов масштабирования и потоковую передачу Spotify, с экраном средней яркости. В тот день, когда я использовал только Chrome, я получил чуть больше 12. (Lenovo, однако, экономила на зарядном устройстве; включенный в комплект 10 Вт USB-C кирпич только увеличил мощность устройства на 24 процента за час.) Есть четкое (по крайней мере, частичное) объяснение этому результату-процессор низкого класса. Lenovo использует восьмиядерный процессор MediaTek Helio P60T с частотой 2,0 ГГц. По мощности он ближе к бюджетному процессору смартфона Snapdragon, чем чипы Intel, которые вы найдете в хороших хромбуках. Учитывая это, выступление Дуэта было на удивление достойным. Если вы просматриваете несколько вкладок, транслируете Netflix или запускаете одно или два приложения, у вас не должно возникнуть проблем. Я даже смог запустить ежедневную дозу от восьми до 12 вкладок Chrome и от шести до восьми приложений для Android без особых проблем. Docs и Spotify разбились один или два раза, но это не было серьезной проблемой. Было почти невозможно сделать что-либо еще во время вызова масштабирования (хотя это может быть скрытым благословением для моих коллег). Я также запустил дуэт в течение дня использования только Chrome, и все начало замедляться примерно на 15 вкладках. Но опять же, тяжелая многозадачность-это не то, для чего предназначено это устройство (и 4 ГБ оперативной памяти, вероятно, является таким же ограничивающим фактором, как и процессор). СОГЛАСИТЕСЬ ПРОДОЛЖИТЬ ДУЭТ LENOVO CHROMEBOOK Теперь каждое интеллектуальное устройство требует, чтобы вы согласились с рядом условий и положений, прежде чем сможете его использовать, — контрактов, которые на самом деле никто не читает. Мы не можем прочитать и проанализировать каждое из этих соглашений. Но мы начали подсчитывать, сколько раз вам нужно нажать “согласиться” на использование устройств, когда мы их просматриваем, поскольку это соглашения, которые большинство людей не читают и определенно не могут вести переговоры. Чтобы использовать Lenovo Chromebook Duet, вы должны согласиться Подключение к Wi-Fi Условия предоставления услуг Chrome OS Синхронизация Chrome (перенос истории, закладок, паролей и других настроек из вашей учетной записи Google) Персонализированные сервисы Google Условия предоставления услуг Google Play Следующие соглашения являются необязательными Отправляйте диагностические данные и данные об использовании в Google Учетная запись Google Резервное копирование на Google Диск Разрешить приложениям и службам с разрешением на местоположение использовать местоположение вашего устройства Google Assistant voice match Пусть помощник покажет вам информацию, связанную с тем, что находится на вашем экране Подключение к телефону Android Итоговый подсчет пять обязательных соглашений и семь факультативных Говоря о зуме, дуэт имеет две камеры, включая 2-мегапиксельную переднюю стрелку и 8-мегапиксельную заднюю стрелку. Оба были на самом деле лучше, чем веб-камеры, которые я обычно вижу на ноутбуках. Мое лицо во время видеозвонков было четким и не особенно размытым, а камера заднего вида не делает невероятных фотографий, но прекрасно подойдет, если вам нужно сделать снимок ваших заметок или слайда PowerPoint. Двойные динамики (расположенные в верхней панели) обеспечивали удивительно хорошо сбалансированный звук, который был четким при более высокой громкости. Они не становятся такими громкими, как многие полноразмерные ноутбуки-это понятно, учитывая их размер, но это еще одна причина, по которой на этой штуке действительно должен быть разъем для наушников. Игра также была хорошим опытом. Перелистывание Легенд и Легенд о монстрах иногда заикалось, но в целом было довольно гладким. Они также выглядели четко на экране 1920 x 1200. Дуэт даже хорошо поработал с фотоработами в Lightroom. Редактирование, как отдельных фотографий, так и пакетов, не было мгновенным, но и не было мучительно медленным; этот опыт был примерно на одном уровне со среднечастотными хромбуками на базе Intel, которые я тестировал в прошлом. (Панель немного тусклая для тех, кто занимается серьезной творческой работой; яркий свет был достаточно сильным, чтобы экран было трудно увидеть на открытом воздухе). Дуэт Lenovo Chromebook. Буквенные клавиши в порядке, но внешние-это борьба. Переходя к программному обеспечению, все, что нравится людям Chrome OS в Chrome OS, здесь. Дуэт загружается быстро, интерфейс прост, вы получаете автоматическое обновление фона каждые шесть недель, у вас есть доступ к вашим любимым приложениям для Android (включая Microsoft Office) через Google Play Store, а Google Assistant может отвечать на ваши запросы и составлять вам компанию. ОС хорошо интегрирована с остальной экосистемой Google, и есть множество симпатичных способов использовать ее с вашим телефоном Android. Дуэт поддерживает мгновенную привязку, что означает, что вы можете автоматически подключать его к соединению для передачи данных вашего телефона без необходимости возиться с горячими точками. Вы также используете Android для удаленного входа и выхода из Chromebook, если он находится поблизости. И вы можете использовать Click-to-Call для отправки контактных номеров из дуэта на свой телефон. Обычные предостережения Chrome OS также применимы; Приложения для Android являются хитом или промахом, причем некоторые из них хорошо оптимизированы для Chromebook, некоторые из них в порядке, но хуже, чем их браузерные эквиваленты, а некоторые (привет, Facebook Messenger) являются абсолютными катастрофами. По - прежнему гораздо сложнее загружать приложения, чем на Android. Как только вы поймете, какие приложения вы можете безопасно использовать и что вы должны хранить в Chrome, вы сможете отлично ориентироваться в операционной системе. Но если вы новичок в Chromebook, есть кривая обучения. ПРИМЕНЯЮТСЯ ОБЫЧНЫЕ ПРЕДОСТЕРЕЖЕНИЯ CHROME OS Самое интересное здесь то, что Google также внесла несколько изменений в Chrome OS, чтобы оптимизировать его для конвертируемого форм-фактора. Google говорит, что Duet-это первое устройство, которое когда-либо запускалось с версией Chrome, которая на самом деле оптимизирована для использования на планшетах. (RIP Pixel Slate). Существует три режима типа” Режим " (когда клавиатура подключена), режим просмотра (когда подставка открыта, а клавиатура отсоединена) и режим просмотра (когда это просто планшет). (Режим просмотра и режим просмотра, по сути, одинаковы, насколько я могу судить). Функция заголовка в режиме просмотра-это новая система навигации по жестам. Длинный свайп вверх отправляет вас на начальный экран, короткий свайп вверх вызывает полку приложений, проводя вверх и удерживая показывает все открытые окна приложений. Проведите пальцем вверх, удерживайте и перетащите окно в одну сторону, чтобы разделить дисплей; проведите пальцем вправо, чтобы вернуться к предыдущему экрану. Я бы не сказал, что эти жесты были обязательно плавными — по крайней мере, по сравнению с тем, что вы увидите на iPad. Но это начало системы, которая, как я вижу, в будущем станет довольно отшлифованной, и они действительно немного упростили просмотр в режиме планшета. Ничто в дуэте Chromebook не идеально; Я мог бы весь день придираться к различным неоптимальным качествам клавиатуры, тачпада, производительности или экрана. Но Дуэт не пытается быть идеальным. Он не предназначен для опытных пользователей и не предназначен для тяжелой многозадачности. Имея это в виду, это самое близкое к совершенству, что я когда-либо видел с ноутбука-планшета за 300 долларов. Если вы ищете забавное устройство для детей, которое также может справляться с работой на дому, или портативный 2-в-1 для просмотра Netflix и отправки электронной почты на ходу, дуэт должен отлично работать. Это солидный хромбук среднего уровня 2-в-1, который не может быть таким дешевым, как сейчас. https://www.theverge.com/21262694/lenovo-chromebook-duet-review-tablet-chromebook-chrome-os-price