KORONAVİRUS VAHİMƏSİ: YOLUXANLARIN HAMISI ÖLÜRMÜ? - Statistika
Hazırda bəşəriyyət üçün naməlum olan COVID19 virusu planet boyunca tüğyan edərək, adamları vahiməyə salır. Lakin hökumət rəsmiləri və tibb ekspertlərinin xəbərdarlıqlarında ümid işartısı da var: Bu virus ölümcül olsa da, ona yoluxmuş əksəriyyətdə yalnız yumşaq simptomlar müşahidə olunur və bu şəxslər xəstəlikdən tam sağalırlar.
The New York Times yazır ki, tibb ekspertlərinin fikrincə bunu bilmək ona görə vacibdir ki, adamlar həm lüzumsuz vahiməyə düşməsinlər, həm də bu virus barədə aydın təsəvvürə malik olsunlar. Buna baxmayaraq koronavirus haqqında çox az məlumat var və onun əsas təhlükəsi də bundadır.
Lakin koronavirusa yoluxanların indiyədək məlum statistikası ekspertlərə belə bir nəticəyə gəlmək imkanı verib: yoluxmaların 80 faizində simptomlar zəif olur. Çində fevralın 11-dək qeydə alınmış 44672 yoluxmanın 36 minindən çoxunda, yəni 80 faizində xəstəlik yüngül keçib.
Yüngül dedikdə bu nəzərdə tutulur ki, sözü gedən xəstələrdə sətəlcəm və ya ağ ciyərin iltihabı baş verməyib. Xəstəliyin şiddətinə görə daha iki qrup var: sərt və kritik. İndiyədək bu virusa yoluxanların 14 faizində simptomlar sərt və yalnız 5 faizində kritik olub.
Xəstəliyin orta ölümcüllük faizi Çində 2, 3-dür. Lakin alimlərin fikrincə, bu faizi Çinin Hubey vilayətindəki 2, 9 faiz ölümcüllük göstəricisi şişirdib. Halbuki Çinin qalan hissələrində yoluxanların 0, 4 faizi vəfat edib. Müqayisə üçün qeyd olunur ki, mövsümi qripin ölümcüllüyü 0, 1 faizdir.
Həkimlər qeyd edirlər ki, koronavirusa yüngül yoluxma simptomlarına görə adi soyuqdəyməyə bənzəyir.
Problem burasındadır ki, ekspertlər ən az məlumata elə bu yüngül formalar sahəsində malikdirlər, çünki belə xəstələrin əksəriyyəti həkimə müraciət etmir. Alimlər bildirirlər ki, bəzi yoluxanlar bunu heç hiss etməyə də bilərlər. Amma Çinin Xəstəliklərə Nəzarət Mərkəzinin məlumatına görə bəzən yüngül formada da sətəlcəm – pnevmoniya baş verə bilir. Yüngül formanı keçirənlər süstlük və azacıq qızdırma hiss edirlər.
Koronavirusa yoluxmuş şəxslərdə daha çox qızdırma, öskürək, təngnəfəslik müşahidə olunur.
Koronavirusa yoluxmanın yüngül simptomlarını keçirənlər sağ qalırlar.
Heç şübhə yoxdur ki, kritik kateqoriyaya düşənlər daha böyük təhlükə ilə üzləşirlər. Çinin həmin mərkəzinin müşahidələrinə görə bu kateqoriyada olanların 49 faizi vəfat edib.
Xoşbəxtlikdən kritik kateqoriya koronavirusa yoluxanların kiçicik bir hissəsini əhatə edir. Fevralın 27-ə olan məlumata görə Çində koronavirusa yoluxan 78487 nəfərin indiyədək 41 faizi, başqa sözlərlə 32495-i sağalaraq xəstəxanalardan buraxılıb.8300 xəstənin vəziyyəti böhranlıdır.
Alimlərin fikrincə yoluxmanın yüngül forması öz-özünə keçib gedir, amma məsələni qəlizləşdirən də budur ki, bu kateqoriyaya düşənlərin sayı xeyli çoxdur. Bu isə virusun başqalarına keçməsi şanslarını artırmış olur. Yoluxmanı yüngül keçirənlərin böyük bir hissəsinin xəstələndiyindən heç xəbəri olmur. Beləliklə də nəzəri olaraq sağlamlıq üçün az təhlükəli olan virusun əhali miqyasında qarşısını almaq çətinləşir.
Şərhlər
Çindən başlanan Koronovirus barədə bütün bu yazılanlar, əhali arasında önləyici tədbirlərin alınmasında, yəni maariflənməsində rolu önəmli. Lakin Ölkəmizdə buna məsul qurumların ilk gündən bu konudakı həssasiyyətsizlikləri məyyus edici. 3 aydan artıqdır bu təhlükə haqqında bütün dünya ölkələri SOS verir. Sanki bizim əlaqədar qurumlar, xüsusən də Səhiyyə Nazirliyi və Fövqalədə Hallar Nazirliyi heç bu dünyada yaşamırlar kimi davranırlar. . Sərhəd giriş qapılarının gecdən-gecə bağlanılması, həmin keçid məntəqələrində səyyar tib məntəqələrinin yaradılmaması nə yazıq ki, virus daşıyıcılarının ölkəyə girişinə nədən oldu. Bu isə Ölkə Başçısının bütün alanlarda çabalarına və qətiyyətinə kölgə düşürməkdən başqa bir şey deyildir Artıq bir nəfərdə olsa, beş nəfərdə olsa virus qapıda. Ölkədə bələdiyyələrin hali ortada. Yəni adı var, özü yox kimi. İş qalır əlaqədar qurumlara və yerli icra hakimiyyətlərinə. Ölkə üzrə hərəkətə keçilməli, qonşu ölkələrdə, heç olmasa qardaş Türküyədə edilən tədbirlər ( baxmayaraq ki, ölkə bizim kimi müharibə şəraitində, Zəlzələ və terrorla mübarizə aparır) bizdədə edilməlidir. Bütün ictimai yerlər, təhsil müəssisələri, avtobuslar, metrostansiyalar hər gün pereaparatlarla dezenfeksiya edilməli, kütləvi tədbirlər müvəqqəti də olsa dayandırılmalıdır. Bütün bölgələrdə xüsusi tibb məntəqəlr yaradılmalı və hər növ avadanlıqla və tibbi personlalarla təmin edilməlidir. Bütün milləti bu məsələdə həssaslığa və görəv sahiblərini isə görəvə çağırırıq. Lütfən məsələnin ciddiliyinin fərqinə varın və heç olmasa yaxınlarınızı uşaqlarınızı göz önünə gətirin. Unutmayın ki, bu bəladan heç kim sığortalanmayıb. Yəni bəla gələndə demir bu Oktay Şirəliyevdi, bu Kəmaləddin Heydərovdu buyursunlar keçsinlər. Deməyim o ki, bu yöndə bütün dövlət orqanları, cənab Prezidentin bütün göstəriş və tapşırıqlarına əməl etmələri üçün ayaqda olsunlar.