ƏLİYEVİN GƏNCLƏR KOMANDASI - Hökumətin 10 üzvünün yaşı 50-nin altındadır

İyulun 27-də Prezident İlham Əliyevin Emin Əmrullayevi Azərbaycanın Təhsil naziri təyin etməsi qərarı müəyyən qədər gözlənilməz hadisə olsa da, son illərin ümumi tendensiyasına uyğun idi. Çünki E.Əmrullayev hazırkı hökumətdə növbəti gənc kadr olmaqla bərabər, həm də yaşca ən kiçik nazir oldu. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda indiyə qədər 38 yaşında təhsil naziri heç zaman olmayıb.

Bununla yanaşı, yeni nazirin bu quruma kənardan gətirilməməsi və təhsil sisteminə bələd birisinin olması, indiyə kimi təhsil sahəsinin spesifikliyini nəzərə alaraq, burada təcrübənin mühüm rol oynadığını deyənlərin də bəyəndiyi bir seçim oldu.

Xatırladaq ki, hələ 2013-cü ildə Mikayıl Cabbarov Təhsil naziri təyin olunarkən bir çoxları bu təyinata pessimist yanaşaraq, Cabbarovun bu sahənin adamı olmadığını qabardırdılar. Bu da təbii və başa düşülən idi.

Çünki Azərbaycandakı klassik nazir, məmur obrazı ilə M.Cabbarovun, yaxud hansısa digər cavan, Qərb təhsilli, müasir kadr obrazı uyğunluq təşkil etmirdi. 

Ona görə də, cəmiyyətin öyrəşdiyi tipik nazir kriteriyalarının daşıyıcısı olan Misir Mərdanovun kreslosunda bu kriteriyalardan kifayət qədər uzaq M.Cabbarovun əyləşməsi qeyri-adi təsir bağışlayırdı.

Ancaq zaman keçdikcə, gənc, müasir və proqressiv dünyagörüşlü kadrların yüksək vəzifələrə təyinatı müsbət effekt verməyə başladı.

“Asan xidmət” bu sarıdan olduqca önəmli layihə idi və özünü doğrultdu. Bu kadr siyasəti göstərdi ki, əsas məsələ konkret sahəni dərindən bilməkdən daha çox menecerlik, idarəçilik bacarığı və dürüstlükdür. Region ölkələrindən Gürcüstan hələ Mixail Saakaşvilinin hakimiyyəti dövründə bu tip idarəetmənin effektivliyini sübut etmişdi. Bir qədər yubanmış olsa da, Azərbaycanda eyni kadr siyasətinin aparılması təqdir olunmaya bilməzdi.

Təbii ki, idarəetmənin gəncləşdirilməsini, müasirləşdirilməsini, deməli həm də korrupsiya və rüşvətdən uzaq tutulmasını əngəlləyən əsas səbəblər bəllidir. Lakin son illərdə ölkə rəhbərliyinin hökumətin və Prezident Administrasiyasının rəhbərliyində radikal kadr dəyişikliklərinə dair qərarları bu siyasətin yolunu xeyli dərəcədə açmış oldu. Və məhz bunun da sayəsində bu gün Azərbaycan hökumətinin əksəriyyətinin cavan və müasir Qərb təhsilli şəxslərdən ibarət olması artıq təmin edilib.

Ümumilikdə hazırda Nazirlər Kabinetinin 10 üzvünün yaşı 50-dən azdır. Bu sıraya Sahil Babayev (40 yaş), Ceyhun Bayramov (47 yaş), Mikayıl Cabbarov (44 yaş), İnam Kərimov (43 yaş), Ramin Quluzadə (43 yaş), Fuad Muradov (41 yaş) və digər komitə və agentlik rəhbərləri aiddir.

Bundan başqa, Prezident Administrasiyası rəhbəri postu ötən il 44 yaşlı Samir Nuriyevə tapşırılıb. Həmçinin, daha bir neçə yüksək dövlət postları cavan kadrlara həvalə olunub.

Bununla da bir növ ləng, “kökəlmiş və şişmiş” klasik idarəçilik sisteminin əsasları sarsıdılmış oldu ki, bu da həmin sistemin dayaqları olan “köhnə qvardiya”nın əsas fiqurlarının bəzən gizli, eyhamlı, bəzən isə az qala açıq təhdid bəyanat və açıqlamaları ilə müşayiət olundu.

Lakin belə görünür ki, bu dəfə ortaya qəti siyasi iradə qoyulduğundan həmin açıq və gizli təhdidlər onların sahiblərinin gözlədiyi effekti vermir...

Ümumiyyətlə kadr siyasətindəki dəyişikliklər, əsasən 2018-ci ildə elan edilən gəncləşmə siyasətinin nəticəsi sayıla bilər. Həmçinin, elan olunan sosial-iqtisadi və siyasi islahatların da əsas tərkib hissələrindən biri ilk növbədə gəncliyə hesablanmış kadr siyasəti hesab olunur. Ancaq o da mübahisəsizdir ki, kadr dəyişiklikləri, gəncləşmə, müasirləşmə kursu təkcə sırf hökumətdə deyil, məhkəmə-hüquq sistemi başda olmaqla, digər problemli sahələrdə də aparılmalıdır. Və bununla da sistem dəyişikliyinin vacibliyini irəli sürənlərin və bunsuz heç nəyə nail olunmayacağını deyənlərin arqumentləri aradan qaldırıla bilər...

Əlbəttə ki, hökumətdəki gəncləşmənin ilk təzahürü kimi Mikayıl Cabbarovun Təhsil naziri təyin edilməsini göstərmək olar. Kifayət qədər ağır sahə olan və uzun illər rüşvət, korrupsiya bataqlığına çevrilmiş təhsildə qısa müddətdə uğur qazanmaq olduqca çətin idi və indinin özündə də çətindir. Lakin Cabbarov bu nazirlikdə əvvəllər mövcud olan mərkəzləşdirilmiş rüşvət piramidasını yerindən oynada bildi. Və ən əsası, rəhbər vəzifələrə Qərb təhsilli, savadlı menecerləri cəlb etməyə nail oldu. 

Əksər ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində rüşvətin kökü demək olar kəsildi. Rayon təhsil şöbələrinə icra hakimiyyəti orqanlarının təsiri xeyli azaldıldı və s. Ardınca, demək olar ki, eynilə Vergilər naziri və İqtisadiyyat naziri postlarında da ölkə rəhbərliyinin etimadını doğrultdu və vergi sistemindəki əvvəlki vəhşi, yırtıcı sistemi aradan qaldıra bildi.

İnam Kərimov da gəncləşmə siyasətinə uğur qazandıran kadrlardan sayıla bilər. “ASAN xidmət”də ciddi uğurlar əldə edən və əhalinin bu sistemə rəğbətinin yaranmasında xidməti olan İ.Kərimovun Kənd Təsərrüfatı naziri təyin edilməsi təəccüblə qarşılansa da, ən azından bu təyinat sözügedən nazirliyin fəaliyyətinin şəffaflaşdırılmasında önəmli rol oynadı. Və ümid edək ki, bu nazirliyin də fəaliyyətinin səmərəli dövrü hələ qarşıdadır.

Digər cavan nazir və komitə sədrlərinin də fəaliyyətini əsas etibarilə qənaətbəxş hesab etmək olar.

Yeni Təhsil nazirinə gəldikdə isə, Emin Əmrullayev daha çox Mikayıl Cabbarov, İnam Kərimov və digər uğurlu kadrlar qrupuna aid şəxslərdən hesab olunur. Təhsil ekspertlərinin böyük əksəriyyəti bu təyinatın uğurlu seçim olduğunu bildirirlər.

Ümumilikdə isə təbii ki, bütün çatışmazlıq və risklərə baxmayaraq, idarəçiliyin gəncləşdirilməsi və müasirləşdirilməsinin alternativi yoxdur. Və bunu “köhnə qvardiya”nın başçıları və əsas nümayəndələri də yaxşı bilirlər. Onların bu prosesə müqavimət göstərməsi, bəzən bunu açıq şəkildə biruzə vermələri isə başadüşüləndir.

Çünki hökumətin, idarəçiliyin gəncləşdirilməsi Azərbaycanın Şimala deyil, Qərbə yönəlməsini təmin edən əsas amillərdən biridir. Bu isə haralara xidmət etdikləri yaxşı bəlli olanların işinə qətiyyən yaramır.

Vaqif Nəsibov

AzPolitika.info