AZƏRBAYCAN MÖCÜZƏSİ - Prezidentliyə namizəd Zahid Orucun Unikal Seçki Platforması

07 fevral 2024-cü il seçkiləri

FİNAL YAYIMI

• Qalib Gələcəyə-HƏ!
• 4-cü Respublika: Azərbaycanın Qalib Yüz İli!
• Ən böyük sərvət insandır!

2024-cü il fevralın 7-də xalqımızın Zəfər tarixində ilk dəfə taleyüklü hadisə- prezident seçkiləri keçiriləcək. Azərbaycan dövlətçiliyinin öz inkişafında növbəti yeni tarixi mərhələyə qədəm qoyacaq bu seçkilər bütün mənalarda xüsusi əhəmiyyətə malikdir.

Prezident seçkilərdə mən üçüncü dəfə namizədliyimi irəli sürmüşəm və qarşıdakı illərdə Azərbaycanın inkişafına dair ideya və baxışlarımı seçicilərə təqdim edirəm.

• Qalib vətəndaşa müraciət

İlk olaraq, mediada, ictimaiyyətdə mənə ünvanlanan və ünvanlanacaq: namizədliyimi 3-cü dəfə nə üçün irəli sürməyimlə bağlı sualı qısa cavablandırıram:

“Azərbaycan torpaqlarının otuz illik işğaldan azad edən, Vətən müharibəsində qalibiyyət və Zəfər tarixini yazan xalqımıza hər zaman həqiqətləri söyləməyə çalışdıq. Siyasət səmimiyyəti əsla inkar etmir.

Hazırda dünya və ölkəmiz üçün bütün qlobal münasibətlər sistemi tamamilə dəyişib, əhatəmizdə yeni reallıq yaranıb. Bu gerçəklik 2018-ci ildəki seçkilərlə müqayisə edilməsi doğru olmaz. Tariximizdə ilk dəfə, müstəqillik dövründə bütün seçkilərdə namizədlərin öz proqramlarında ayrıca vurğuladığı ümumilli problem: “Qarabağ münaqişəsi, onun həlli yolları”, habelə, “Qaçqın və məcburi köçkünlər” adlanan bəndlərin yer almadığı seçki prosesində iştirak edirik! Yaranan yeni tarixi reallığın ilk fərqli xüsusiyyəti budur.

Son bir əsrdə dünyada xalqına, ölkəsinə Qələbə, Zəfər müraciəti ilə xitab edən cəmi 3 dövlət başçısı olub. Həmin xalqlardan biri - Azərbaycan xalqıdır. Biz tamamilə başqa xalq, başqa seçicilərik!

Bu seçkilərə qədər Qarabağda Azərbaycanın prezidenti seçilməyib, indi tam suverenliyimizin təmin edildiyi bu ərazilərin əsil sahibləri ilk dəfə səs verəcək. Hesab edirik ki, Konstitusiyamızda qeyd edilən vahid hüquqi-siyasi, legitim məkanın bütövləşdiyi şəraitdə seçkilərə namizəd və səsverən vətəndaş kimi qatılmaq tarixi hadisədir, hər bir insanın tərcümeyi halının parlaq səhifəsidir.

Dünyanın əksər dillərində eyni səslənən “Qələbə-qələbədir! Hər zaman alqışlanır!” deyimi var. Əksər sazişlərdə, sülh danışıqlarında onu “qazan-qazan” modeli də adlandırırlar. Yəni, prosesdə iştirak edən bütün tərəflər qazanır, hamı uduşlu vəziyyətdə qalır. Seçkilərdə namizəd kimi iştirakımız bu deyimlə də izah edilə bilər. Hesab edirik ki, dövlətimizin qarşıdakı daha möhtəşəm hadisələrinə vəsilə olacaq 7 fevral seçkilərindən məhz bütün xalqımız, hər kəs qazansın deyə, hər kəs seçkilərə namizəd kimi qoşulmaqla öz Konstitusion hüquqlarından birindən istifadə etmiş olacaq.

Bu fikri-dünyada ümumi geosiyasi fon və Azərbaycanla bağlı davam etdirərək, tarixi paralellərdə aydın görmək olar. Artıq nəinki 90-cı, 2000-ci, 2010-cu, hətta 2020-ci illərlə belə müqayisələr qeyri-məqbuldur. Bunlar bəşəriyyətin arxada qoyduğu tam bir eradır. Yeni dövrün konturları yeni təqvimdə, rəqəmlərdə deyil, baş verən cahanşümul proseslərdə aydın sezilir. Baş verənlər yüz il əvvəlki tarixlə səsləşən proseslərdir.

Bu baxımdan seçkilərə mütləq olaraq qalib gəlmək üçün qatılmaq ritorikası kökündən yanlışdır. Dünyada yüzlərlə olimpiadalar, bilik və idman yarışları keçirilir. Burada heç kim əvvəlcədən qalib olmayacaq deyə qatılmıram-düşüncəsində olmur.

Amerikanı “Böyük Depressiya”dan çıxarıb, “Yeni Amerika” quran prezident F.Ruzvelt növbəti seçkilərə gedəndə deyirdi: “Məni seçkilər maraqlandırmır, mən dövlət əhəmiyyətli məsələlərlə məşğulam! Mən Amerika xalqına “Yeni Kurs” vəd edirəm. Bu, sadəcə seçki deyil. Yeni Amerika uğrunda səfərbərliyə çağırışdır!”

F.Ruzvelt sayca 4-cü qələbəsindən həmən sonra, andiçmə mərasiminin səhərisi Yaltaya-yeni dünya düzənini qurmağa gəlmişdi.

Hazırda mövcud dünya nizamının dağılması prosesləri olduqca sürətlənib. Bu çağırışlara cavab verə bilməyən ölkələr nəinki həmişəlik geri qala, hətta siyasi xəritədən yox ola bilər. Otuz il əvvəl məhz bu proseslərin şahidi olduq, bəzi dövlətlərin adı yalnız tarixdə qaldı. Otuz il boyu, 2020-ci ilin Zəfər gününə qədər biz müharibə şəraitində yaşamışıq, artıq başqa -quruculuq, yaradıcılıq dövrü başlayır.

Hər zamanın öz hökmü, çağırışları, öz bayraqdarı, öz sınağı, tələbləri, həll yolları var. Qəbul etdiyimiz üç zaman anlayışının: keçmiş, indi və gələcək-olması təsadüfi deyil. 7 fevral, 2024-cü ildən müasir tarixdə qalib Azərbaycanın yeni yüz ilinin başlanğıc nöqtəsi olacaq. Ən böyük sərraf zamanın qiymətini bilən, nəbzini tuta biləndir.

80-ə yaxın ölkənin qoşulduğu qlobal seçki marafonunda Azərbaycanın ən öndə gedəcəyi seçkilərdə 7 illik sabit bir zaman müddəti üçün dövlətimizin yeni quruculuq mərhələsini şəkilləndirmək, region və dünyada gedən proseslərlərdən ən uduşlu şəkildə çıxması üçün namizəd kimi öz baxışımızı təqdim etməyi vətəndaş borcu hesab edir, baxışlarımızı Azərbaycan seçicisinə təqdim edirik. Hər kəsi də yeni dünya düzənində Azərbaycanın layiqli yer tutması uğrunda quruculuqda iştiraka, tarixi vəzifələrlə bağlı baxışlarını bildirməyə, ən əsası onu ifadə etməyə dəvət edirəm!

Xalqımız məğlub xalqdan-Qalib Xalqa, “Hər şey Qarabağ üçün!” sədası isə-“Qalib Kimlik” zirvəsinə ucalıb. Biz xalq olaraq, müharibəsiz, qaçqınsız dinc quruculuğun nə demək olduğunun yalnız indi fərqindəyik. Namizəd olaraq hesab edirik ki, yeni tarixi mərhələdə bizim ən böyük rəqibimiz zamandır! Biz bir-birimizlə deyil, zamanla rəqibik.

Bütün səviyyələrdə dağılan dünya nizamında, laxlayan beynəlxalq təşkilatlar, barış üçün yaradılan, lakin qərəzli qətnamələrin və savaşın tribunasına çevrilən BMT institutları, insan hüquqlarını, humanitar hüquqları boş şüara çevirən qəddar müharibələr və s. debatlarda qarşıdurmalar, radikal siyasi ritorika, “əlbəyaxa” səhnələr, qərəz və ittihamlar və s. seçki paradiqmaları, demokratiya nağılları - bunlar artıq köhnəlib..

Bunun tamamilə əksinə olan hadisələr: seçki proseslərində namizədlərə 91 cinayət işinin açıldığı (D.Tramp), 175 il cəza alan Julian Assanj, həbsxanalardakı Nobel ödüllü jurnalistlər, insan haqlarının boş şüar olduğunu göstərən Qəzza qətliamları.. və s. - gerçək reallıqlar var... Beləliklə, təsəvvürlərdəki dünyada - fokus, rakurs, baxış bucağı, optika - hamısı dəyişib! Mütləq qalib olmaq niyyəti ilə seçkilərə getmək ritorikası-absurd səslənir.

Bizim hamımıza qalib Azərbaycan, qalib vətəndaş lazımdır-3 cü yol!

Müstəqil namizəd kimi, hər kəsi “müxalifət-iqtidar qütbləşməsinin” fövqündə, hər kəsi yeni mərhələdə-yeni ölkə quruculuğunda fəal iştiraka dəvət edirik. Əminik ki, güclü ölkə-məhz güclü, fəal vətəndaşları ilə qurulur. Dünyada siyasi spektrin hər yerindən səsləri cəlb edən “3-cü tərəf/ yol” nümunəsi kifayət qədər rast gəlinən, əhalinin əhəmiyyətli hissəsinin qoşulduğu hərəkatlar və s.var.

Namizədlər arasında siyasi mədəniyyət, indi ilə keçmiş arasında sivil mübarizə formatında deyil, səngər məntiqi, mübahisələr, 90-cı illərin qütbləşmə zehniyyəti ilə düşünmək, yalnız hər birlimizin deyil, həm də quracağımız böyük gələcək üçün ayırdığımız vaxtın itkisi deməkdir. Düşünürük ki, Azərbaycan xalqı seçkilərdən qarşıdurma və toqquşma, inkarçılıq və qarşılıqlı ittihamlar deyil, rasional və faydalı ideyalar, yeni baxış və proqramlar nəticələri gözləyir. Quracağımız ümumi gələcək naminə, illərlə formalaşan, daşlaşan siyasi ritorika, partiyalar ətrafı səngərləşmə stereotipləri, qarşıdurma təfəkkürü- aid olduqları keçmişdə qalmalı, yerini sağlam düşüncə və diskursa verməlidir.

Bəlli mərkəzlərin planlaşdırdığı "inqilab ixracı”, risk və təhlükəli ssenariləri öncədən dəf edən növbədənkənar seçkilərin ölkəmizdə azad, ədalətli, şəffaf və demokratik keçirilməsi, Qarabağda əldə etdiyimiz Zəfər qədər önəmlidir. Xalqların tarixində suverenliyini bərpa etmək və suveren hüquqlarından istifadə etmək praktikası çox nadir rast gəlinən hadisədir. Bu seçkilərdən sonra Azərbaycanda bütün ictimai-siyasi sistemdə köklü yeniliklər baş verəcək, rifah və həyat keyfiyyətinin yüksəldilməsi ilk sırada duracaq.

Daxili siyasət.

• Yeni: IV Respublika quruculuğu, Azərbaycanın Qalib Yüz İlinin inşası

Azərbaycanın yeni qalib yüz ilini, respublikanı birgə inşa edək!

Məlum deyimə görə, dünyada hər şeyin öz vaxtı var: savaşın öz vaxtı, sülhün və quruculuğun öz vaxtı. Qalib ölkəmizdə sülh və quruculuq vaxtıdır. Bu ilk növbədə, tamamilə yeni qlobal və milli çağırışlara cavab verməyə qadir dövlət quruculuğudur. İndi quruculuq vaxtıdır. Demək olar ki, bütün dünya güclərinin qarışdığı bir savaşı udan bir xalq öz firavanlığını təmin edən dövləti qurmağa qadirdir.

Əsrlər boyu yaşamış, əcdadlarımızın neçə nəsillərinin dövlətçilik arzuları müstəqilliyin bərpası ilə reallaşıb. 44 günlük müharibədə 30 illik işğal tarixinə son qoymaqla tam suverenliyini təmin etmiş Azərbaycan, dünyanın hər yerində hələ də haqsızlıqla üzləşən xalqlar üçün ədalət və ümid simvolu, işıq saçan ideyadır. Müzəffər Ordumuzun, şəhidlərimizn qanı ilə yazılan Zəfərimiz, XXI əsrin yeganə Qalib xalqı adı - milli gücümüz, qazandığımız misilsiz sərvətimizdir. Bu gün dövlətçilik tarixində ilk dəfə müstəqillik dövrünü nəinki 30 ildən çox qoruya bilən, hətta 30 illik işğala belə son qoyan ən güclü bir Azərbaycan var.

Fevralın 7-də Azərvbaycan xalqı sadəcə namizədlərdən birini prezident seçməyəcək... Həmin gün Azərbaycan xalqı gələcəyini, Zəfərini bütün sahələrə-təhsilə, elmə, iqtisadiyyata, hüquqa, ədalətə, demokratiyaya daşıyan, istənilən sahədə qalib xalq olduğunu isbatlayan yeni tarixi dönəmin bəyanını bütün dünyaya bildirəcək və quruculuğa başlayacaq.

Qarabağın azad edilməsi ən yeni tariximizi “Zəfərə qədər və Zəfərdən sonra” adlanacaq tarixlərə böldü. Bu bölgü artıq şüurlarımızda dərin yer almaqdadır. Qələbəmizlə müstəqillik dövrünün tam bir epoxasına Zəfər nidası qoyuldu.

Bu əsasdan çıxış edərək, Azərbaycanda yeni siyasi eranın-IV Respublika quruculuğunun başlanmasını həm tarixi-epoxal, həm siyasi-ideoloji, həm də hüquqi-konstitutsional əsaslara malik olmasını bəyan edir, ictimaiyyətin nəzərinə təqdim edirik:

Hesab edirik ki, “Azərbaycan qalib yüz ili” olacaq IV Respublika, torpaqlarının 20%-in işğal altnda olduğu respublika ilə, azad Qarabağ və Xankəndində səsvermənin keçiirldiyi respublika eyni ola bilməz. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur İqtisadi rayonlarının yaradıldığı Azərbaycan mahiyyət, coğrafi məzmunca və geosiyasi statusu ilə yeni respublikaya çevrilib.

Son otuz ildən çox müddətdə dövlətimizin bütün gücü ümummilli problem- Qarabağın azadlığı yönündə ortaya qoyulub. Onun qalibiyyətli həlli-qarşıdakı yeni milli hədəfləri müəyyən etməyə imkan yaradıb. Bu seçkilərin taleyüklü amalı tamamilə fərqlidir, görüləcək bütün bu işlər artıq 7 fevral seçkiləri və sonrası yeni məzmunla dolacaq. IV Respublikanın strateji hədəfləri bəlli olacaq.

• Fevralın 7-də qarşıdakı yeddi illik dövrdə inkişafımızı müəyyən edəcək böyük hədəflərlə bağlı xalqın yüksək diqqətinə hansı milli gündəliyi təklif edirik?

Əhatədəki qlobal çağırışlar imperiyaların çökdüyü, yeni dünyanın yarandığı tarixlə analogiya təşkil edir. Mövcud geosiyasi düzən dağılır, yenisi isə yaranmayıb. Onu yaradanlardan biri də Azərbaycandır. Biz xalqımızı daha təhlükəsiz və firavan sağlam gələcəyə apara biləcək yeni mərhələyə yeni strategiya, proqram və əzmlə başlayırıq.

Yeni dünya nizamının formalaşması ilə eyni dövrə təsadüf edən yeni dövlət: 4-cü Respublika quruculuğu yönündə - fikir, düşüncə, ideyalara geniş meydan açmaqdır.

“Azərbaycan möcüzəsi” əsri, Azərbaycan əsri-reallaşmağa qadirdir. Xalqımız “Sinqapur, Yaponiya möcüzələri” kimi nümunələr yaratmağa hazırdır. Yeri gəlmişkən, bu möcüzələrin yaradılmasına ən azı 4-5 onilliklər lazım olub.

Təkrar edək ki, bəli, müharibədə qələbə, mövcud iqtisadi göstəricilər, Ermənistanla qarşıdan gələn sülh müqaviləsinin imzalanacağı və sülhün verəcəyi potensial nəhəng imkanlar, ümidlər və s. bu proseslərin ən yüksək nəticə ilə bitəcəyinə əsas yaradır.

Bizim seçki proqramımız-ölkənin qarşıdakı inkişafı ilə bağlı baxışlarımız fərqlidir.

Sözü gedən yeni dövlət - IV Respublika quruculuğu baxımından, bizim seçki proqramımız sadəcə: “islahat məntiqli, problem mərkəzli” deyil.

Hesab edirik ki, problemsiz ölkə yoxdur (olması da mümkün deyil) və dünyada baş verən amansız müharibələr və böhranlar bütün ölkələrdə çoxsaylı problemlər yaradıb. Məhvedici müharibə, vətəndaş qarşıdurması, miqrasiya axını, pandemiya(lar) islamofobiya, ifrat populizm, şovinist millətçilik və s.-hazırda qabaqcıl sayılan Qərb ölkələrini problemlər məngənəsinə alıb.

Bizim baxışımız Ədalətin Zəfər çaldığı IV Respublika inşasına çağırış, dəvətdir. Yeni dövlət quruculuğunda problemlərlə mübarizə deyil, onların üzərində köklü şəkildə qələbə çalan idarəçilik infrastrukturu bərqərar ediləcək. 30 illik ədalətsizliyi yox edən, haqqını bərpa edən, qələbə çalan bir xalq üçün problemlər üzərində qələbə çalmaq-bu mümkün məsələdir.

IV Respublikada “problemlər-vədlər”matrisası məqbul deyil. Burada inkişaf naminə 10 milyon xalqın alternativ ideya və fikirləri, düşüncələri bütün sahələrdə məsələlərin önləyici həllinə imkan verəcək. Yeni tarixi dönəmdə Azərbaycan müxalifətinin də ən güclü alternativ olmasına, ölkəmizi inkişaf etdirə biləcək fərqli proqram və strategiyaya malik güclü siyasi qüvvə olmasına, 90-cı illərdəki Heydər Əliyev müxalifəti kimi olmasını arzu edirik.

Azərbaycanda müxalifət institutu intellektual problem kimi mövcuddur. Yeni dövlət quruculuğunda ən böyük rəqiblər zaman və zəka, intellektdir. Azərbaycana “əbədi, ana, radikal müxalifət” obrazı-matrisa qurub, orada özünü simvolik olaraq yerləşdirən müxalifət rolunu oynamaq deyil, bütün istiqamətlərdə Zəfərlər qazanmağın yolunu təqdim edən müxalif intellektə böyük ehtiyac var. Azərbaycanı qurmaqla, dağıtmaq anlayışı arasında, hadisələr arasında mahiyyət fərqini görməyən intellekt müxalif ola bilməz. Bir sözlə, Zəfər ölkəsinin qurucu müxalifət anlayışı dövrün zəruri tələbinə çevrilib.

IV Respublika - ədalət prinsiplərinə əsaslanan yeni siyasi eranın inşa edilməsidir. Tarix və təcrübə təcrübə göstərir ki, inkişaf, rifah və iqtisadi uğur ədalətin hakim olduğu, hamının qanun qarşısında bərabərliyi və qanunun aliliyi ilə bilavasitə bağlıdır. Bu o deməkdir ki, Zəfərimizlə yanaşı, fundamental, ən başlıca dəyər-ədalətdir, insanların ədalət gözləntisi əsas dəyərə çevrilməlidir.

• Dövlət idarəçiliyinə baxış: Zəfər Yaşantısı və Ədalət Haqqı! Hamıya və Hər kəsə!

Qalib yüz ili-zəkalar, ideyalar yaradacaq. Ən böyük sərvətimiz-insanımızdır.

Azərbaycan möcüzəsini-Azərbaycan insanı yaradacaqdır!

Yeni yüz il üçün “1 milyon ideya və fəaliyyət planı”

Azərbaycanın qalib 100 ili strategiyasının fokus nöqtəsi-yeni və təkmil, çevik və rəqabətədavamlı dövlət idarəçiliyini formalaşdıran kadrlardır.

Hazırda dünyada yaşanan yalnız sistemli hərbi, siyasi-iqtisadi deyil, həm də ən başlıcası-idarəçilik böhranıdır. Bu məsələ paradoksal olaraq həm də ləyaqətli kadrlar, insan amili, idarəedici lider faktoru, böhranı ilə bağlıdır. Dünya tarixi göstərir ki, Amerika arzularının, Sinqapur\Yaponiya möcüzələrinin bir yaradıcısı var-savadlı insan-vətəndaş. Bu gün ölkədən gedən hər bir “beyin axını”-sərvətimizin damla-damla azalması deməkdir.

2018-ci ildən Azərbaycanda sözü gedən sahədə - dünyada baş verən idarəetmə inqilabına–“dövlətə peşəkarlıq və ləyaqətlə xidmət” sisteminin formalaşmasına start verilib. Konkret nəticə əsasında xidmətin dəyərləndirilməsinin sistemi burada əsas götürülür. Dövlət aparatının optimallaşması, operativ və çevik qərarların qəbul olunmasında potensialı olan, peşəkar kadrlar korpusunun formalaşması, paralel strukturların aradan qaldırılması və mövcud strukturların yenidən təşkili həm də büdcə vəsaitinə qənaət deməkdir.

26 iyul 2019-cu ildə “Yüksəliş” müsabiqəsi intellektual səviyyəsi və idarəçilik bacarıqları yüksək olan perspektiv rəhbər şəxslərin müəyyən edilməsini, dəstəklənməsini və ölkədə kadr ehtiyatı bankının yaradılmasını təmin etmək üçün təsis olunub. Lakin dönüş yarada bilən, beyin axınını səngidən faktora çevrilən həllərə ehtiyac var. Kadr islahatları-islahatçı, təşəbbüskar kadrlar deməkdir. Kadr islahatlarının yeganə meyarı isə-xalqa xidmətin örnəyi, ona verilən ən böyük qiymət- Azərbaycan xalqı tərəfindən verilən qiymətdir!

Biz ideyaların rəqabəti, zəka savaşı əsrindəyik. Bunun fərqində olmayan-uduzacaqdır. Bütün qabaqcıl dünya bu yolun yolçusudur.

Yeni hakimiyyətin əsas prinsiplərindən biri- Hamıya və hər kəsə Zəfər yaşantısını və Ədalət Haqqını təmin edən həyatın təmin edilməsidir.

Dünyanın fövqəladə çətin münaqişəsini həll edən, qlobal ədalətsizliyə sinə gərən bir xalq üçün öz ölkəsində ədalət qurmaq-bu, labüd bir missiyadır. Yeni dəyərlər sistemimizə uyğun prinsiplər üzərində qurulmalıdır, bunlardan başlıcası hər bir vətəndaşın ədalət gözləntisi, duyumudur, şərəf və ləyaqətinə hörmətdir. Zəfər ölkəsində yaşamasını hiss etməsi, qürur duymasıdır. Yaşından, sosial statusundan, vəzifəsindən, imkanlarından asılı olmayaraq hər kəsə zəfər və ədalət haqqı!

Biz sosial liftləri, peşəkar kadrlar siyasətini, karyera quruculuğunu hərəkətə gətirəcəyik. Bu isə sosial sistemə yeni impulsların verilməsi deməkdir. Sosial piramidanın bütün səviyyələrində həmrəylik, milli birlik, Zəfər hissini yaşayan xalqın başlıca həyat prinsiplərədən biri - sosial ədalətdir. Bu hədəflər artıq 2024-cü ildə yeni məzmunla dolacaq. Məqsədlərə doğru inamla irəliləyərək ciddi və sistemli fəaliyyət reallaşdırılacaq...

Prezidentlik siyasi sistemini güclü parlament və güclü hökümət, hər birinin hesabatlılıq və cabaddehliyi ilə tamamlanan köklü islahatlar davam edəcək. Qalib xalqın mənafeyi üçün işləyən, daxili ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi problemlərin həllini peşəkarcasına təmin edən, vətəndaşın qayğılarını qarşılayan yerli və mərkəzi idarəetmə strukturu, dövlət aparatının formalaşması-dövrün tələbidir. Dövlət idarəçiliyində, qərarların qəbulu prosesində geniş ictimai nəzarət və iştirakçılıq, açıq dialoq, taleyüklü məsələlərin referendumla qəbulu, xalqın rəyinin nəzərə alınması islahatların başlıca istiqamıti olacaq.

Referendum, yeni dövlət idarəetmə forması xalqın dilini bilən məmur aparatının formalaşdırılması, vətəndaş cəmiyyəti institutlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi, siyasi partiyaların müstəqil fəaliyyət imkanlarının artırılması, onların regional bölmələrinin aktivləşdirilməsi (bu, region gənclərinin fərdi inkişafına, həmçinin milli iş uğrunda intellektual səfərbərliyinə, eyni zamanda zərərli vərdişlərdən kənar tutulmalarına müsbət təsir göstərər), qurumlar arası harmoniyanın təşkili və keyfiyyətli, hesabatlı institutlaşma, data əsaslı idarəçilik, kiber-dövlət (kibertəhlükələrə qarşı fəaliyyət modelinin qurulması), milli iş uğrunda səfərbər edilən güclü təsirə malik diaspora təşkilatlarının (Milli İş Təşkilatları/Azərbycan MİT-ləri) formalaşdırılması, gənclərə nəsihət (seçki platformasında gənclərə xitab gələcək hədəfləri aydın ifadə baxımından da uğurlu addım olar), gələcək nəsillərlə həmrəylik ruhunda cəmiyyətin və dövlət aparatının yenidən inşası, Azərbaycanın gələcək 30, 50 və 100 illik yeni hədəf strategiyasının elanı, uğurlu dövlət və rifah cəmiyyəti inşası, seçkilərdə, başqa sözlə yeni respublika quruculuğunda hər kəs fəal iştiraka dəvətlidir.

• Xarici siyasət: IV Respublika: Yüksələn Regional Güc-Azərbaycan!

Şübhəsiz ki, qalib adımız, sanbalımız bizə təkcə dost deyil, həm də düşmən ölkələr qazandırıb.

Azərbaycan regionda və dünyada tamamilə yeni reallıq yaradıb. Planetar güc potensialı qlobal piramidanın zirvəsindən qərbdən - şərqə Azərbaycanın da olduğu regionlara doğru yönəlir. “Yüksələn Regional Güclər” əsri gəlir. Bu reallıq yeni qüvvələr balansını, daha geniş anlamlı regional miqyasda yüksələn yeni regional gücü dünyaya tanıdacaq. Şübhəsiz ki, bu Azərbaycan olacaq!

Tam suverenliyini bərpa edən regionun lider dövləti Azərbaycan bölgəyə kənar güclərin müdaxilə və təzyiqinin əleyhinədir. Bölgəyə sülhü-bölgə ölkələri gətirə bilər.

Müşah00000..0.....0.idə missiyaları, sülhməramlı kontingent adı altında istənilən statuslu kənar qüvvənin gətirmək cəhdləri əbəsdir və Azərbaycan buna heç zaman imkan verməyəcək.

Azərbaycan kimi ölkələrlə hesablaşmağın dərk edildiyi əsr gəlir. Xalqımız buna çox yaxında əmin oldu. Beynəlxalq sistemdə güc və təzyiq siyasətinə yox deyirik. Qlobal güc sayılan ölkələrin uzun illər apardığı siyasət artıq bumeranqa çevrilib, özlərini hədəfə alıb. Nə qədər inkişaf etsə belə, məs. ABŞ-ın dünya əhalisinin yalnız 6 %-dir. Dünyanın 6%-i öz iradəsini qalan 94%-ə hər şeyə qadir güc kimi diktə edə bilməz. Heç bir xalq hətta 10% olsa belə iradəsini bəşəriyyətin digər 90%-nə diktə edə bilməz. Hazırkı gerçəklik bundan ibarətdir.Bu gerçəkliyi əhəmiyyətli dərəcədə Azərbaycan yaradıb.

Bəşəriyyət sürətli dəyişikliklərin çətin mərhələsini yaşayır, yeni təhlükələr yaranır. Azərbaycan bütün dünyanın üzləşdiyi problem və çağırışları məsuliyyətli, peşəkar şəkildə dərk və dəf edir. Bizim vəzifəmiz Azərbaycanın təhlükəsizliyini və suverenliyini etibarlı şəkildə qorumaqdır.

Biz Azərbaycanın inkişafını əngəlləmək, xalqımıza qarşı dezinformasiya müharibəsi aparan qlobal şəbəkənin cəhdlərinə qarşı durmağa qadirik. Bəyan etdiyimiz IV Respublika sosial, iqtisadi populizm, millətçilik və radikalizmin bütün formalarını rədd edir. Azərbaycan vətəndaşlarının öz gələcəklərini təyin etmək üçün suveren hüququ qeyd-şərtsizdir. Bizim daxili işlərimizə hər hansı kənar müdaxilə yolverilməzdir. Beynəlxalq aləmdə dövlətin milli maraqlarının təmin edilməsinə yönəlmiş qarşılıqlı faydalı, balanslaşdırılmış, konstruktiv diplomatiya xəttimizdir.

Müharibədə qalib gələn Azərbaycan sülhü də qazanacaq! Regiona əbədi əmin amanlıq gələcək!

Yeni Qafqaz geosiyasəti

Son illərdə formalaşmaqda olan yeni qlobal geosiyasi trendlərdən biri - “Yüksələn Regional Güclər”- fenomenidir.

Bu tendensiyaya uyğun olaraq, Yeni Qafqaz Geosiyasətinin ortaq strategiyasının hazırlanmasına böyük ehtiyac var. Onu şərti olaraq 3+3 formatlı “ SƏRHƏDSİZ QAFQAZ” adlandıra bilərik. Dünyada mövcud olan regional ittifaq, Alyans, blok və s.birliklər kimi “Qafqaz regionunda tarixi konfliktləri qapatmaq üçün hərəkət, ticarət, kommunikasiya və müxtəlif iqtisadi-mədəni əməkdaşlıq platformaları da onun keçmişinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Əgər ilk vaxtlar cəmi 5 ölkə tərəfindən yaradılan, hazırda 11 ölkənin üzv olduğu “Cənub-Şərqri Asiya Ölkələri Assosiasiyası”-ASEAN (Association of South East Asian Nations) onillərlə uğurla davam edirsə, Qafqaz “ASEANı”, yaxud AUKUS və s. də model olaraq əməli format ola bilər. Yeni regional birlik bölgəni əbədi sülh məkanına çevirən sülh strategiyası üzərində qurula, hərbi-siyasi hücumları, Qlobal Qafqazın Beyin Mərkəzlərinin hücumları əvəz edə bilər. Heç bir 3-cü ölkəyə yaxud birliyə qarşı olmayan Qafqaz inteqrasiya modelinin tarixi-siyasi genetik kodları/kökləri burada yaşayan xalqların ortaq keçmişində və sadəcə onu ortaq gələcəyə daşımaq, bölgəni qlobal güc maraqları və rəqabətindən qorunmağın təkmil yolu kimi üçün ortaya siyasi iradə qoyulmalıdır.

• IV Respublika: 4-cü sənaye inqilabı dövrünün iqtisadiyyatı:
• Zəka iqtisadiyyatıdır

Dövlətçiliyimizin yeni tarixi mərhələsində bütün sahələr: iqtisadiyyat, elm və təhsil, mədəniyyət Süni İntellekt əsrinin, 4-cü sənaye inqilabının çağırışlarına cavab verən rejimdə çalışmalıdır. 7 fevraldan sonra yuxarıdan direktivlər gözləyən passiv icraçı məmur sistemi yeni dövlət quruculuğunda yer ala bilməyəcək. Süni İntellekt əsrinin dövlət idarəçilik sistemi Beyin Mərkəzi kimi çalışmalı, hər bir şəraitdə problemlərin üzərinə beyin hücumunu təşkil edəcək aidiyyətli strukturlar təsis edilməli, tədqiqat və data əsaslı, ictimai rəy əsaslı idarəetmə bütün səviyyələrdə bərqərar olmalıdır.

Artıq “postrəqəmsal” eranın başlanması bəyan edilib. Elm və təhsil sistemində aşağıdan yuxarıya qədər zəka iqtisadiyyatının çağırış və tələblərinə cavab, ölkənin yüksək insan kapitalına əsaslanan iqtisadi gücü - milli gücün əsas parametridir. Peşə seçimləri, əmək qabiliyyətli əhali arasında peşə bacarıqların uyğunsuzluğu kimi neqativ halların trendlərə çevrilməsinin qarşısını almalıyıq. Bu istiqamətdə atılacaq ilk addımlar “Elm və texnologiya siyasəti haqqında”, “Süni İntellekt haqqında” və s. aidiyyətli qanunların qəbul edilməsidir. Ölkəmizin potensialı “Süni İntellekt nazirliyinin” yaradıldığı ölkələrdən (BƏƏ) geridə deyil. Onun reallaşdırılması günün tələbidir.

Biz istəyirik ki, müxtəlif ölkələrdə, məs. “alman iqtisadi möcüzəsininn atası” adlandırılan Lüdviq Erxard kimi nazir, peşəkar məmurlarımız olsun. Yeni dövlət quruculuğunda zəka, peşəkarlq sahiblərinə ehtiyac var. Yalnız öz sahələrində deyil, həm də siyasətdə, idarəçilikdə və bütün səviyyələrdə. Şərq, müsəlman aləmində ilk dünyəvi dövləti, təhsil sistemini quran bir xalqın varisləri, hərb meydanında savaşın qalibləri-zəka savaşında da qalib olmağı hədəfləməlidir.

Azərbaycan postneft erasına keçidi hələ illər əvvəl bəyan edib. Ölkəmizin enerji dəhlizi və logistik HUB statusu ilə yanaşı, zəka iqtisadiyyatının təməlini təşkil edən Süni İntellekt, startaplar və yüksək texnologiyalı istehsalda HUB-mərkəzlərindən birinə çevrilməsi üçün bütün əsasları var. Xalqın rəyinə təqdim edəcəyimiz proqramın həlledici istiqaməti, paytaxt və bölgələri əhatə edən rəqəmsal iqtisadiyyat, həlledici vektoru-Rəqəmsal infrastrukturun yaradılması və daha da təkmilləşdirilməsidir. Azərbaycan-qlobal logistik paytaxta, qitələrarası logistik HUB statusunu reallaşdırmağa çevik hazırlıq nümayiş etdirməlidir. Habelə, Big Data (böyük məlumatların) saxlanması və emalı üçün qlobal mərkəzə çevrilməlidir, sözü gedən bütün sahələrdə Süni İntellektdən istifadə etməyi önə çəkməldir. Bunun üçün mütərəqqi qanunvericilik bazası yaratmalıyıq, bütün robototexnika, süni intellekt, logistik potensialımızı artıran pilotsuz nəqliyyat vasitələri və elektron ticarətin inkişafı və geniş istifadəsinə maneələri aradan qaldıran infrastruktur açılacaq Zəngəzur dəhlizi üçün də, habelə, həm də yeni qeyri-neft sektoru sahələri və yeni iş yerləridir.

IV Respublikanın-yeni ideyalara, zəkalara ehtiyacı var! Bizim əsas vəzifəmiz peşəkar, layiqli vətənpərvər kadrların yetişməsinə, cəmiyyət sisteminin bütün həlqələrində idarəçiliyə gətirilməsini təmin edən meritokratik, ləyaqət sistemini yaratmaqdır. Azərbaycan başqa ölkələr üçün kadr-mütəxəssis, gənclər yetişdirən ölkə ola bilməz. Bu arzuolunmaz bir tendensiyadır. Biz “beyin axınını” dayandıran, gənclərin öz imkanlarını hərtərəfli reallaşdırmasını, dövlətin onlara olan ehtiyacını təmin edən sosial-elmi mühit yaratmalıyıq.

Bizə Qarabağda Zəfər qazandıran tanklardan, zəka əsrinin Think Tanklarına keçid ala, zəka savaşında da qalib olmağı bacardığımızı isbatlamalıyıq.

• “Böyük Qayıdış” Strategiyasının - “Böyük Dönüş!”-lə tamamlanması

Böyük Dönüş: Qarabağa,Torpağa, Bölgələrə, Köklərimizə, Dəyərlərimizə, Kəndə...

Azad edilmiş ərazilərə Böyük Qayıdış dövlət proqramı qəbul edlib, həyata keçirilir. Qayıdış konseptinə baxışımız fərqlidir. Daha təfərrüatlı təqdim edəcəyimiz yanaşmanın yığcam izahı bundan ibarətdir ki, Qayıdış Azərbaycanın məkan müstəvisində inkişafı üçün geniş miqyaslı proqramı əhatə edən nəhəng sosial-demoqrafik milli layihəyə transformasiya edilməlidir. Bu - “Böyük Dönüş” layihəsidir.

“Böyük Dönüş” tarixdən, mifoloji irsimizdən Bilgə Xaqanın “Özünə dön, türk oğlu! Sən özünə dönəndə böyük olursan!” - xalqımızın genetik, arxetipik kodu kimi məlumdur.

“Böyük Dönüş” - yalnız azad edilmiş ərazilərə deyil, qısa olaraq, daxili və xarici miqrasiyada, urbanizasiyada, kənddən-şəhərə axında əhalinin qeyri-bərabər məskunlaşmasının nəticəsi kimi özünü göstərən demoqrafik disproporsiyanı da əhatə edir. “Torpağa, Bölgələrə, Rayonlara Böyük Dönüş”, “Tarixinə, Yaddaşına, Köklərimizə, Dəyərlərə, Qərbi Azərbaycana Böyük Dönüş”-və s. proqramlar Azərbaycanın texnosivilizasiya şəraitində öz milli xüsusiyyətlərini qoruyub saxlamağa xidmət edəcək.

Sözü gedən layihə şərçivəsində regionlarda məşğulluq və s. problemlər səbəbindən şəhərə miqrasiya edən kənd əhalisi bağlı olduğu doğma kəndlərinə dönməlidir.

Vətən müharibəsində Qələbədən sonra sayı 14-ə çatdırılan iqtisadi rayonlar sırasında təkcə Quba rayonun daxil olduğu iqtisadi ərazi vahidinin ümumilikdə coğrafi ərazisi 7 min kvadrat kilometr olsa da, orada yaşayan əhali sayı cəmi 500 min təşkil edir. Halbuki Bakı şəhərinin-ölkəmizin iqtisadi-siyasi paytaxtının ərazisi ümumölkə coğrafiyasının cəmi 5 faizi təşkil etsə də, orada ümumu əhalinin 30 faizə qədəri yaşayır və bu hər il 60 mindən artıq insan paytaxtın əmək, mənzil, nəqliyyat və ekoloji məkanına daxil olaraq gərginliyi daha da artırırlar. Daxili miqrasiyaya dair müəfəssəl, mötəbər məlumat bazasının hazırlanması mühüm vəzifələrdən biridir. Lakin alternativ metodlarla hesablamalara görə, təkcə Abşeron rayonun bir məktəbində 1400 yerlik şagird əvəzinə 4 minə yaxın öyrənci təhsil alır. Beləliklə, orada qeydiyyatda olan əhali sayından iki dəfə çox vətəndaşımızın yaşadığını tam əminliklə söyləmək olar. Bizə 7 böyük şəhər siyasətini həyata keçirmək gərəkdir. Sumqayıt və Gəncə ilə yanaşı, Quba, İsmayıllı, Lənkəran, Salyan və Qax kimi fərqli iqtisadi uklada və təbii nemətlərə, əhalinin əmək ehtiyatlarındakı fərqə əsaslanaraq, belə inzibati-ərazi vahidləri üzərində Böyük Şəhərlər siyasətinin həyata keçirilməsi əhalinin 170 ildir paytaxta sürətli axının qarşısnı almaqda mühüm rol oynayacaqdır.

Demoqrafik disproporsiyanın aradan qaldırılması yönündə “Böyük Şəhərlər” layihəsinin hazırlanması, həyata keçirilməsi vacibdir. Bakı ilə yanaşı, ondan kənarda, əyalətlərdə “Böyük Şəhərlər”in yaradılması XXI əsrdə şəhərsalmanın mühüm istiqaməti kimi, meqapolislərin ağlagəlməz yükünün azaldılmasına, müvafiq olaraq, ətraf region və əyalətlərin inkişafına təkan verir. Qarşıdakı mərhələdə bu məqsədlərə əhəmiyyətli intellektual və maliyyə kapitalı səfərbər edilməlidir.

Dünyanın urbanizasiya deyil -aqrosivilizasiya formatında təşkilatlanması qlobal trend hesab edilə bilər. Böyük Dönüşün müxtəlif istiqamətlərdə reallaşdırılması həm məşğulluq, həm də ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından strateji istiqamətdir.

Regionların sosial iqtisadi inkişafı ilə bağlı 4 dövlət proqramının nəticələri ciddi təhlil edilməklə, “Bölgələrə Böyük Dönüşün” yeni islahatlar dalğasına təkan verilməsi, onun siyasi, iqtisadi, sosial əsaslarının stimullaşdırılması mühüm fəaliyyət istiqamətləridir.

Bakının sosial-iqtisadi yükünün azaldılması, regionların ixtisaslaşması ilə yeni iqtisadi mərkəzlərin yaradılması formasında tətbiq oluna bilər. Azad edilmiş ərazilərdə Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında məskunlaşan əhaliyə pay torpaqlarının verilməsi, ümumiyyətlə əhalinin pay torpaqlarından səmərəli istifadəsi üçün məşğulluq proqramlarının artırılması, müasir aqrotexniki biliklərin regionlara transferi üçün regional mərkəzlərin yaradılması, regionların abadlaşdırılması (daxili infrastrukturun, o cümlədən yol, içməli su təminatının yaxşılaşdırılması, insanların asudə vaxtının təşkili üçün rayon və kəndlər üzrə mədəniyyət, əyləncə və yaradıcı məkanların, hər kənddə özünüinkişaf dərnəyinin və idman meydançasının yaradılması və s.), regional idarəçilikdə mövcud problemlərin kökündə duran korrupsiya probleminin həlli, yerli idarəçiliyin xüsusi nümayəndəlik institutu əvəz olunması və dövlət dotasiyalarından azad olunması işinin genişləndirilməsi, beləliklə, yerlərdə istehsalın və xidmət sektorunun, iş imkanlarının stimullaşdırılması, hər kəsə və dövlətə real töhfə verməsinin təmin edilməsi-Böyük Dönüşün müsbət nəticələrindən bəziləridir.

Qarabağın bərpası üçün “Qlobal Donor Konfransı”

Beynəlxalq birlik humanitar və təbii fəlakətlərlə bağlı qlobal donor konfransları keçirir. 2020-ci ildə Londonda Dövlət başçısının və 70 ölkənin iştirakı ilə “Suriya və regiona dəstək” donor konfransı keçiirilib.

Ötən ilin martında Avropa Birliyi zəlzələdən 50 min insanın həlak olduğu Türkiyə və Suriyaya yardım üçün 7 milyard avro topladı. Bundan əlavə humanitar yardım və yenidənqurma üçün böyük məbləğdə maliyə yönəldildi. Azərbaycan XİN konfransda iştirak etdi, 45 milyon ABŞ dolları məbləğində yardım edildiyini dedi. Azərbaycan tərəfindən Kahramanmaraşda inşa ediləcək min mənzil və sosial binalardan ibarət layihə reallaşma mərhələsindədir.

30 ildə çox işğal altında qalan, bütün təbii sərvətləri talan edilən, viran qoyulan, milyonlarla minaların basdırıldığı Qarabağ üçün donor konfransının çağırılması humanitar hüquq aspektində öz vaxtını gözləyir. Bu çağırışa Qoşulmama Hərəkatı, İƏT ölkələri, İslam İnkişaf Bankı və s. Azərbaycanla dost olan digər ölkələr təşəbbüs göstərə, Qarabağın dirçəldilməsinə quruculuq layihələri həmin ölkələrə təqdim edilə bilər.

Vergisiz Qarabağ-Qarabağa investorları necə gətirək ?

Azad torpaqlarda qurulan hər bir infrastruktur obyekti dayanıqlı məskunlaşmaya xidmət etməklə bərabər, gələcəkdə daha çox insanın Qarabağ və ətraf ərazilərdə yaşaması, çalışması və regional ticarət, nəqliyyat, loqistika imkanlarının yüksəlməsinə səbəb olacaqdır. Bu məqsədlə 2023-cü ilin 1 yanvarından sahibkarlıq subyektlərinin əraziyə gəlişini stimullşadırmaq məqsədilə 10 il müddətinə texnika, texnoloji avadanlıqlar və qurğular, habelə xammal və materialların idxalı ƏDV-dən azad edilib. Lakin emal sənayesinin və xidmət infrastrukturunu yaratmaq və ölkəmizin iqtisadi sisteminə inteqrasiya etdirmək üçün “vergisiz Qarabağ” siyasətinin yürüdülməsi bütün növ fəaliyyətlərə tətbiq oluna bilər. Belə ki, azad iqtisadi zonaların müxtəlif modelləri olduğu kimi, Qarabağın sərmayəyə açılmasını təmin etmək, eləcə də gələcəkdə “sıfır vergi” siyasətinin müxtəlif bölgələr üzrə tətbiqinin nümunələrini yaratmaq baxımından belə bir siyasətin yürüdülməsi faydalı olacaqdır. Digər yandan, işğal dövründə qapalı və təcrid olunmuş vəziyyətdə hər cür inkişafdan saxlanılan ərazinin təkcə keçmiş köçkünlər üçün deyil, milyonlarla milli və əcnəbi vətəndaşlara açılmasını təmin edəcəkdir. Demoqrafiya təhlükəsilziyin ayrılması hissəsidir. Ermənilərin məğlubiyyətinin mühüm səbəblərindən biri də qanunsuz ələ keçirdikləri torpaqlarda güclü insan resurslarını formalaşdıra bilməmələri oldu. Qarabağı güclü yerimizə çevirmək bütün növ vergilərdən ərazini azad etməkdir.

• èAqrar sektorun inkişafı, yaşıllaşan kəndlər - “Böyük Dönüş”layihəsinin müsbət nəticəsi olacaq

XXI əsrin aqrar sektoru tamamilə fərqli, rəqəmsallaşmış sektordur. Müasir dövrün kənd təsərrüfatı milli iqtisadiyyatların yeni mühərrikinə çevrilib. Yeni mərhələdə kəndlərimiz inkişafı ilə yadda qalacaq. Biz kənd yerlərində kütləvi məşğulluğa şərait yaradacaq, kəndlilərin sahibkarlıq təşəbbüslərini dəstəkləyəcəyik.

Sakinlərin torpaq sahəsinə çıxışları mümkün olacaq. Bunun üçün iri mülkiyyətçilərin istifadəsiz qalan torpaq sahələrinin dövlət mülkiyyətinə qaytarılması gərəkdir.

Aqrar sektorda inhisardan çıxarma şəffaf hüquqi prosedurlar, vergi güzəştləri və müasir texnologiyaların tətbiqi ilə müşayiət olunmalıdır. Effektiv suya qənaət texnologiyalarını tətbiq etmək, meliorasiya və suvarma sistemini bərpa etmək lazımdır

Dövlət kənd təsərrüfatı kooperativlərinin təşkili üçün genişmiqyaslı layihələr həyata keçirəcək. “Kənddən-şəhərə”, “tarladan- mağaza rəflərinə” kəndli kooperativlərin qədər birbaşa məhsul tədarükçüsü olmasına şərait yaradılacaq. Effektiv olmayan vasitəçilər aradan qaldırılacaq.

Azərbaycan kəndinin inkişafında dönüş yaratmaq üçün sərhəd kəndlərində məskunlaşdırmanın möhkəmləndirilməsinə dair ayrıca-milli təhlükəsizliyin mühüm demorqafik, iqtisadi və sosial əsası kimi yeni inkişaf konsepsiyası hazırlanacaq. Bu məqsədlə hökumət tərəfindən həmin ərazilərin elektrik, qaz və su təchizatında fərqli tariflər siyasətini yürütməsi, o cümlədən, dövlət sektorunda çalışanların və iqtisadi sferada fəaliyyət göstərənlərin sosial ödəmələrinə dair imtiyazlı şərtlərin irəli sürülməsi proqramın əsasını təşkil etməlidir. Kəndli və fermerlərin suvarma sistemi, zəruri texnika lizinq, mikrokreditlərə və məhsullarını satmaq üçün şəhərlərdə satış bazarlarına çıxışa imkanları ilə bağlı tədbirlər görüləcək.

• Kənd təsərrüfatı, aqrar sektor

Aqrar sektor xalqın və dövlətin ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi; ekoloji təmiz məhsulların istehsalı, su qıtlığının aradan qaldırılması, şəhərdən kəndlərə qayıdışı stimullaşdıran proqramların hazırlanması, qayıdan əhaliyə sosial kreditlərin təmin edilməsi və s.görüləcək işlər sırasındadır.

Kiçik və orta biznes, sahibkarlıq subyektlərinin inkişafı - məşğulluğun təmin edilməsində aparıcı mövqeyə malikdir. Dünya Bankının məlumatlarına əsasən, inkişaf etmiş ölkələrdə KOS-un ÜDM və məşğulluqdakı payı müvafiq olaraq 50 və 60 %-dən yuxarıdır. Belə ki, dünyanın inkişaf etməkdə olan ölkələri də iqtisadi dayanıqlılığın gücləndirilməsi, rəqabətqabiliyyətliliyin artırılması və iqtisadi aktivliyinin təmin edilməsi üçün KOS-un inkişafı istiqamətində sistemli tədbirlər həyata keçirilməsi, Azərbaycan iqtisadiyyatında payının qısa zamanda qabaqcıl ölkələrdəki faizə qədər yüksəlməsi önşərtdir. Bu kəsimdən olan şəxslərə öz bizneslərini asan qurmağa imkan verən liberal şərtlər yaradılmalı, iş görmək istəyən hər kəsə ölkəmiz fürsətlər məkanı kimi mühit formalaşmalıdır.

Dövlət idarəçiliyində struktur və inzibati islahatlar

Azərbaycanda mərkəzi və yerli icra strukturlarının fəaliyyəti regionlara aid edildikdə, onların arasında sıx koordinasiyanın olmaması, məmur problemi də əlavə olunmaqla vətəndaş məmnunluğuna maneələr yaradır, sosial narazılıqlara səbəb olur. Bu məsələnin həllinin bir yolu-mərkəzin səlahiyyətlərinin yerli idarəçilik qurumlarına ötürülməsi ola bilər. Vətəndaş narazılığına səbəbə olan nə varsa, onun çevik həlli üçün səlahiyyətlər də yerli qurumlara verilməlidir.

Məmurlar vəzifəyə təyin edilərkən “Azərbaycana xidmət edirəm” - andı içməlidir. Vətəndaşın olduğu kimi, Vətənin də hər kəsdən gözləntisi var. Dövlətimizin, Millətimizin uğuru, son nəticədə hərənni öz iş yerində xidmətindən, onun keyfiyyətindən asılıdır. Bu gün dünya Daxili siyasətdə, Xarici siyasətdə, milli müdafiədə, təhsildə, elm və texnologiyada, səhiyyədə, və s. sahələrdə ölkələr misli görünməmiş çağırışlarla üzləşirlər. Buna görə ölkələr sədaqət və məsuliyyət, eləcə də peşəkar və enerjili insanlarımızdan asılıdır.

• 4-cü Respublikanın ideoloji əsasları və milli kimlik:
• Zəfər İdeologiyası, Qalib kimlik

Tarix və təcrübə göstərir ki, dünya tarixində müharibədə qazanılan qələbə qədər öz ətrafında xalqı birləşdirən bir ideologiya yaratmaq mümkün olmayıb. Müxtəlif ölkələrdə çoxsaylı ideoloji layihələr sınaqdan çıxarılıb, lakin səmərəsiz olub. Böyük Zəfər yaşantısına, Qalib kimliyə heç bir alternativ tapmaq mümkün deyil. Alternativlər təqdim edilsə belə, onlar ya vətəndaşlarda Qələbə qədər güclü passionar, yaxud emosional reaksiya doğura bilmir, yaxud zehniyyətin təməl elementinə çevrilə bilmir.

Azərbaycan kimi ölkələrdə milli dövlətin yaranma tarixi Avropanın bir çox ölkələrində birləşdirici ideya olan milli dövlət qurulması kimi effektə malik olmayıb. Səbəb odur ki, Azərbaycan kimi çoxmillətli, çoxkonfessiyalı ölkədə Avropa tipli millətçilik birləşdirici olmaqdan daha çox, dağıdıcı ola bilər. Milli kimliyin, ideologiyanın Azərbaycançılıq kimi məlum variantının bu günə qədər hakim aparıcı ideologiya ola bilməməsi, məzmununda boşluqların qalması bununla izah edilə bilər.

Beləliklə, XXI əsrin yeganə qalib xalqının Qalib kimliyi - Zəfər ideologiyası tamamlayır. Bütün xalqları öz ətrafında birəşdirməyə qadir qüvvəyə çevrilir. Bu ilahi fürsət yaxud taleyin bəxşi olmayıb, ölkəmizdəki bütün xalqların nümayəndələrinin verdiyi şəhidlərin, bir yumruq kimi birləşən xalqların sayəsində mümkün olub. Bu baxımdan Zəfər ideologiyası və Qalib kimliyin konseptual tərtibatda qarşıdakı illərdə təfərrüatlı şəkidə hazırlanması və həyata keçirilməsi ən önəmli vəzifələrdən biridir.

Beləliklə, Qalib kimlik-Azərbaycan cəmiyyətinin sıx birləşdirən, qoruyub saxlayan polad təməldir. Onun aktuallığı, həm xarici, həm daxili düşmənlərin birləşmiş obrazı olan qüvvələrə qarşı davamlı olaraq cilalanması və təqdimatı-4-cü Respublikanın ən böyük nailiyyəti olacaq. Etiraf edək ki, indiyə qədər müstəqillik dövründə milli ideoloji əsaslarla bağlı işlərdə boşluq mövcud olması dəfələrlə ali rəsmi səviyyələrdə vurğulanıb.

Zəfər ideologiyasının Qalib kimlik, milli, mədəni, mənəvi, siyasi, hüquqi və s. çoxsaylı aspektlərdə daxili mahiyyətinin zənginləşdirilməsi, arxetipik , emosional və passionar qatlarının hörülməsi Azərbaycaın Yeni Yüz ilinin uğuru, başlıca məqsədidir. “Zəfərin varisləri”-əsrlərə səslənən əbədi çağırışdır.

Zəfər İdeologiyası-bu günün, sabahın və gələcəyin ideologiyası: rifahın-yoxsulluq üzərində, ədalətin-haqsızlıq üzərində, sülhün müharibə üzərində, dəyərlərin-nihilizm üzərində, zəkanın-savadsızlıq üzərində və s. və i.a. qələbəsinə aparan qalib kimliyi hər dəfə gücləndirən, şəraitdən asılı olaraq interpretasiya edilən fenomendir. Müxtəlif siyasi “izm”-lərin olduğu ideologiyalardan fərqli olaraq, Qalib kimliyin qərəzli şərhi, zamanla sıradan çıxması və s. sadəcə mümkün deyil.

İdeologiya yalnız xalqı böyük ideyalar, misilsiz tarixi yaşantılar ətrafında formalaşa bilər. Vətən Müharibəsində Zəfər həm Azərbaycanın, həm də milyonlarla azərbaycanlının qəlbində əks səda verən məhz belə bir misilsiz tarixi hadisə idi. Bu Dövlətçiliyimizin tarixini Zəfərdən “əvvəl” və “sonra”ya bölən, Qalib kimliyi yaradan, IV Respublikanın başlanğıcı olan dönüş nöqtəsi oldu.

İdeologiyalar üzərində hər bir xalq, onun ziyalı təbəqəsi davamlı işləməli, onun yaranmasından başlayaraq, təqdimatı və yaşadılmasında səfərbər olmalıdır. Zəfər ideologiyası və Qalib kimlik hələlik ilkin ideya mərhələsindədir və biz onun konseptual təqdimatına, əbədi təminatına zəhmət sərf edəcəyik.

• SOSİAL PROQRAMLAR

Qalibiyyətlə müharibədən çıxan bir ölkədə sosial sahədə, çoxsaylı amillərlə bağlı sistemli problemlərin olması təbiidir. Bəzi hallarda onların obyektiv və ya subyektiv amillərdən yığılması, həll edilməməsi vətəndaşlarımızda icra strukturlarına inamsızlıq yaradır. Bu, hallar dövlətimizin davamlı inkişafına mane olur. Çünki ölkəmizin əsasə sərvəti- insanlarımızdır. Hesab edirik ki, burada həm “dövlət vətəndaş üçün”, həm də, “vətəndaş dövlət üçün” qarşılıqlı yanaşması vəhdət təşkil etməlidir.

Sosial ədalət, ədalətli sosial siyasətin aparılması, təhsilin, sağlamlığın və rifahına təmin edilməsi-bu məsələdə dövlət vətəndaşlar üçün birbaşa cavabdehdir. Ölkənin sosial büdcəsi müstəqillik illərində davamlı olaraq artan xətt üzrə yüksəlib. Uşaq bağçalarının, məktəblərin, xəstəxanaların, mədəniyyət və idman obyektlərinin tikintisinə və müasirləşdirilməsinə, həmçinin ünvanlı yardıma milyonlarla manat vəsait xərclənir. Biz sosial müavinətlərin həcminin məqsədyönlü, nəticə yönümlü artırılmasına çalışacağıq. Əhalinin həssas qruplarını dəstəkləmək, həyat şəraitlərinin yaxşılaşdırılması üçün yeni mexanizmlər tətbiq ediləcək.

Biz sosial səhiyyə və sağlamlıq xidmətinə imtiyaz kimi deyil, hər bir azərbaycanlının hüququ kimi zəmanət verməliyik. Hər bir insan keyfiyyətli tibbi xidmətə və münasib qiymətə reseptlə satılan dərmanlara çıxış əldə edə bilməlidir.

Şəhid ailələrinin əlil ailələrinin qayğıları bizim qayğılarımızdır. Torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda həyatını və sağlamlıqlarını itirən şəhidlərin ailələrinə, Qarabağ əlillərinə qayğı ilbəil artmaqdadır və artacaqdır. Bu təbəqəyə malik insanlara sosial imtiyazlarıın miqyası daha da artırılacaq. Şəhidlərin əmanəti sayılan övladlarının qorunması qəhrəmanlıq göstərən oğulların ailə ocaqlarının davamlılığını təmin edir. Ona görə şəhid əmanət adlı xüsusi dövlət sosial siyasətinin həyata keçirilməsi vacibdir. İkinci Qarabağ müharibəsində igidliklə şəhid olan hər bir insanın övladının adına xüsusi bank hesabının açılması, onun həddi buluğa çatandan sonra istifadə imkanı verilməsi bir tərəfdən dövlətin Vətənin bütövlüyünə və təhülkəsilziyinə gələcəkdə canını fəda etmək istəyən hər bir azərbaycanlıya sahiblik mesajı olacaq, digər tərəfdən, şəhdi ailələrin sabit və aydın gələcəyini təmin etmək, dövlət qayğısı və himayəsinin ən yüksək formalarından biri olacaqdır. Onların problemlərinin həllini- millətimizin ən dərin yaralarının sağalması deməkdir.

Ümumuilikdə həssas qruplara münasibətdə məqsəd sosial siyasətin elə qurulmasıdır ki, ayrılan sosial vəsaitlər və sərmayələr birbaşa insan kapitalına yatırılan investisiyalar kimi nəticə, effekt verə bilsin.

Zəfər varislərinə -“Şəhid əmanətləri”: sosial layihəsi

Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün müdafiəsi ilə əlaqədar yaralananların və şəhid ailələrinin təminatı yönündə dövlətimiz çoxşaxəli sosial dəstək və qayğı proqramları həyata keçirir. Zəfərimizdən dərhal sonra “YAŞAT” Fondu yaradılıb.Fondun məqsədi şəhid ailələrinin və hərbi əməliyyatlar nəticəsində əlilliyi müəyyən olunmuş şəxslərin sosial müdafiəsi sahəsində dövlət tərəfindən həyata keçirilən tədbirlərə əlavə dəstək verilməsi istiqamətində vətəndaş cəmiyyəti təşəbbüslərinin reallaşdırılması üçün müvafiq platformanın yaradılması, bu sahədə şəffaflığın, hesabatlılığın və ictimai nəzarətin təmin edilməsidir.

Azərbaycanı qalib edən şəhidlərin ailələri, veteran və əlillərlə bağlı “Şəhid əmanəti”layihəsini həyata keçirmək seçki platformamızın bir istiqamətidir. Hesab edirik ki, sözü gedən müvafiq sosial qrupların yükünün tam olaraq YAŞAT Fondunun üzərinə qoyulması məqbul sayılmaz. Çünki Fondun gəlirləri vətəndaşın və biznesin könüllü əsaslarla ödədiyi ianələrdən formalaşır. Bu cür gəlirlər isə proqnozlaşdırılması çətin olan məsələdir. Habelə, Fond yalnız müraciət əsasında xidmət göstərir.

Bizim yanaşmamız belədir ki, Qarabağ müharibəsində yaralanmış və şəhid olmuş şəxslərin problemləri yalnız Fond tərəfindən, yalnız dövlət və aidiyyətli sosial strukturlar tərəfindən təmin edilməsi, ümumxalq işi olan bu sahədə bir qədər qeyri-simmetrik görünür.

“Şəhid əmanətləri”- sosial layihəsi- problemləri olduqca fərqli olan bu həssas qrupa differensial yanaşma tətbiq etməklə, məs.: qeyri-leqal əmək bazarında günəmuzd, heç bir sosial müdafiə mexanizminə çıxışı olmayan, lakin səfərbərlik tədbirləri çərçivəsində orduya qatılan vətəndaşların kredit borclarının silinməsində ölkə əhalisinin, biznesin hansısa formada iştirakını təmin edən dəstəyin verilməsi, bank borclarının silinməsi, sosial mənzil, məişət problemləri, uşaqlarının imkanları təhliledilməklə müxtəlif fərdi paketlərin verilməsi və s. çoxşazəli aspektlərdə daha da genişləndirilə bilər. Bu halda bütün xalqın layihədə maraq və iştirakı da təmin edilə bilər.

• Dövlət-vətəndaş münasibətlərinin formalaşması üçün “Milli Dialoq -“Kommunikasiya Platforması” yaradılacaq

Ümumxalq Platforması dövlətçiliyin mənafeyinə aşağıda qeyd edilən məqamlar baxımından-Rəsmi dialoq qurumunun təsis edilməsi dövlət-vətəndaş münasibətlərində daha çevik və operativ əks-əlaqə yaratmağa imkan verən model-mexanizmin formalaşması, bütün sağlam qüvvələrin çevik ünsiyyət infrastrukturunun formalaşması mövcud islahatlar gündəminin başlıca trendinə çevrilə, bu yöndə müzakirələr artıq bu gün ictimai maraq və diqqəti qərəzli/zərərli meyillərdən uzaqlaşdırmaqla öz üzərinə çəkməsinə, cəmiyyətin istisna olmadan (aşağıdan-yuxarıya/bələdiyyələrdən paytaxta” bütün spektrinin maraqlarını ifadə və təkliflərini səfərbər edən milli barış və dialoq münasibətlərinin yaradılmasına; İslahatlarla bağlı prezident siyasətinin birmənalı icra edildiyinin montorinq/hesabatlılığının təmin edilməsinə; müxtəlif sahələrdə hansı islahatlara ehtiyac olmasının müəyyənləşməsinə; mümkün gərginlik nöqtələrinin zamanında aşkara çıxarılmaqla önlənməsi və çevik həllinə - gerçək töhfə verə bilər.

Hazırkı mərhələdə, dövlət tərəfindən rəsmi təsis edilmiş, ictimai funksiyalı konstruktiv sosial dialoq aparılmasına imkan verən ümumxalq ünsiyyət -kommunikasiya infrastrukturu mövcud deyil. Cəmiyyətin rəyini səfərbər edə bilən bir qurum olmadığı üçün, onun böyük bir qismi qərar qəbulu və dialoq prosesindən kənarda qalmışdır. Müqəddəs yer boş qalmır prinsipi ilə, həmin qismin ictimai rəyi ölkədə qeyri-sabitlik aratmaq və dövlətə etibarı zəiflətmək üçün sui-istifadə edilir. Şəbəkələrin ziyanlı manipulyasiyasına, radikal qüvvələrin sosial bazasına çevrilmək təhlükəsinə məruz qalır;

Hazırda Azərbaycanda məmur-bürokratiya sistemində mövcud olan bir sıra problemlərdən, sovet quruluşundan miras qalan biganəlik və passivlik münasibətindən, vətəndaş cəmiyyəti strukturlarının mövcud fəaliyyətinin səmərəsizliyindən qaynaqlanan dərin dialoq - ünsiyyət qıtlığı reallıqdır. Şaquli və üfüqi, yəni tərəfdaşlıq və dialoq münasibətləri parçalanmış, ya da real məzmundan məhrum, imitasiya-simulyasiya formatındadır. Nəticədə, dövlət-cəmiyyət-vətəndaş arasında dürüst və açıq ictimai dialoq mexanizmlərinin və müzakirə platformalarının institusionallaşdırılması əvəzinə, hökumət psevdo-dialoq, tutarsız, süni və işlək olmayan qurum və təşkilatların “dialoq imitasiyası” mövcuddur;

Hazırkı məmur-bürokratiya sistemi vaxtı keçmiş “monoloq” formatından çıxa bilmir. Nəticədə KİV, radio və televiziya cəmiyyətdə auditoriyanı və marağı tamamilə itirib. Ölkədə mövcud olan ictimai-siyasi institutlara (məhkəmələr, siyasi partiyalar və s.) cəmiyyətin etimadı minimum səviyyədədir. Yaranmış vəziyyət ölkədə sosial dialoq və kommunikasiya münasibətlərinin prinsipial olaraq fərqli modellərinə keçidinin zəruriliyinə, milli maraqlara cavab verən məsələlərin müzakirə platformalarının yaradılmasına sosial sifarişin olmasına dəlalət edir;

Qeyd edilənlər sosial sabitliyə olan daxili və xarici faktorlardan qaynaqlanan təhdidləri-dialoq deyil, parçalanmanı, cəmiyyətin atomlaşmasını və istənilən manipulyasiya qarşısında müqavimətsizliyini artırır;

İctimai Kommunikasiyanın qurulması, ölkənin inkişafının mənfi ssenarisinə qarşı mühüm alternativ hesab edilə bilər. Deklarativ-simulyativ deyil, bütün tərəflərin ümumi fayda və məmnunluq əldə edə biləcəyi real canlı dialoq, sosial münaqişələri tənzimləyə bilər. Məsələn, hakimiyyət cəmiyyətin sabitləşməsi və təmin olunmasına nail ola, müxalifət, kütləvi informasiya vasitələrinə, müzakirə prosedurlarına çıxış imkanına malik ola, leqal-hüquqi fəaliyyəti üçün bəzi əlavə zəmanətlər ala bilər.

Cəmiyyətdə indiki mərhələdə mövcud münasibətlərin təhlili göstərir ki, dövlət və cəmiyyət arasında qanunun aliliyi və hüquqi çərçivə əsasında, cəmiyyət və dövlət arasında dünya təcrübəsindəki kimi dövlət tərəfindən təsis edilmiş sosial dialoq platformasının yaranması atılacaq addımlardan biridir. Dövlətin öz səlahiyyəti çərçivəsində sosial dialoqun legitim modelini təsis etməsi, dialoq prosesinin hüquqi tənzimlənməsi ilk prioritetdir. Platforma dövlət-vətəndaş münasibətlərinin təkmilləşlməsi sahəsində ilk milli legitim/ cavabdeh institutsional aktor olacaq;

Yaradılacaq “Kommunikasiya Platformasının” devizi - “Azərbaycanın yeni 100 ili: Birlikdə quraq” - olacaq.

Bütün siyasi partiyalar proqramlarını “sıfırlamalıdır”

Tam suveren Vətənin qalib 100 ili ilə bağlı proqramlar yazılmalıdır

Azərbaycanda 2020-ci ildən başlayaraq, bütün siyasi partiyaların Qarabağla, qaçqın və köçkünlərlə bağlı qarşılarına qoyduğu vəzifələr yerinə yetirilib. Biz bütün siyasi partiyaları, hərəkatların yeni mərhələ, Azərbaycanın 100 ili ilə bağlı proqramlarını görmək istəyirik. 10 milyonluq Azərbaycan xalqının ən azı 1 milyon təşəbbüs və əməli iş planına ehtiyacı var. Biz “1 milyon ideya və fəaliyyət üçün plan” hərəkatını elan edirik. Hər bir faydalı ideyanın reallaşdırılması ilə bağlı fəaliyyət həmin ideya müəllifi olan siyasi partiya, vətəndaş, təşkilat, birliklər tərəfindən həyata keçkirilməsinə dövlət dəstəyi təmin olunacaq. Yetər ki, bu ideyalar qalib 100 ilin təməllərini inşa etsin.

Bizim rəqibimiz siyasi opponentlərimiz deyil, siyasi stereotiplər, qarşıdurma zehniyyəti/ritorikasıdır. Rəqibimiz-Azərbaycanı geriyə-məğlub keçmişə aparan nə varsa, kim varsa-onlardır!

• Gənclər cəmiyyətdə dəyişikliklərin əsas hərəkətverici qüvvəsidir

Araşdırmalar təsdiqləyib ki, gənc nəsil, ilk dəfə səs verən seçicilər - əsasən müstəqil namizədləri dəstəkləməyə meyillidir. Bu günün gənc seçiciləri siyasətə biganə olmasa da, onların səsvermə motivasiyası partiyalı siyasəti, yaxud iqtidar-müxalifət mənsubiyyətli namizədlərdən kənardadır.

Quracağımız yeni yüz ilin sabahı da bugünkü gənc nəsildən, onun inkişaf xüsusiyyətlərini müəyyən edən bir çox parametrlərdən: dəyərləri, təşəbbüsləri, özünüreallaşdırma imkanları, dünyagörüşü, ən vacibi qayğı və problemlərinin müəyyən edilməsi və həllindən və s. birmənalı asılıdır. Hər bir ölkədə nəsillərarası estafetdə, fəal həyat mövqeyi ilə dövlətin indiki inkişafında mərkəzi yer tutan, gələcək potensialını müəyyən edən aparıcı qüvvə gənclikdir.

Ölkə əhalisinin 2,3 milyon nəfərini, yaxud 22.1%-ni təşkil edən Azərbaycan gəncliyi dövlətçiliyimizin gələcəyi üçün misilsiz insan kapitalı, strateji resursdur.

Xüsusilə də XXI əsrdə gənclik bütün dünyada lokal və qlobal proseslərin, transformasiyaların “sosial mühərriki” hesab edilir. İnsan kapitalının inkişaf etdirilməsi üçün yeni ideyalar, həyata keçirilən fundamental islahatlar, çağırış və təhdidlərə çevik reaksiyaların tələb edildiyi zamanlarda gənclik ölkənin yaradıcı və qurucu enerjisinin daşıyıcısı, strateji resursu hesab edilir. Gənclər siyasəti ilə bağlı bir çox istiqamətlərdə böyük boşluqlar mövcuddur. Dövlət gənclər siyasətinin strateji və konseptual əsaslarının tamamilə yenidən hazırlanmasına ehtiyac var. Mənəvi-ideoloji istiqamətdə Azərbayanda gənclər arasında ideoloji tərbiyə işinin aparılmasındakı boşluqlar dövlət başçısı tərəfindən dəfələrlə vurğulanıb.

Gənclərimizin hələ məktəb yaşlarından ziyanlı ideologiyalara cəlb edilməsi meyilləri bu boşluqların düşmən qüvvələr tərəfindən doldurulması cəhdləri ilə bağlıdır. Son 30 ildə radikal dini ideologiyalar məktəb skamyalarına qədər sızmaqda davam edir. Sorğunun nəticələri də dindarlaşma dinamikasının neqativ tendensiyasının yüksəlməsini göstərir. Qarşıdakı 20-30 ildə gənclərin ideoloji manipulyasiyasına fürsət verilməməlidir. Bununla bağlı konkret əks tədbirlər sistemi hazırlanmalıdır.

Biz özündə Azərbaycana aid zəfər baxışlarının əməkdaşlığa, barışa əsaslanan ideoloji, iqtisadi və siyasi təməllərini daşıyan görüşlərin ixracında maraqlı olmalıyıq.

Gənclərimiz ölkənin taleyində fəal iştirak etməyə həvəslidir və hazırdır.

Biz dövlət qurumları ilə yeni nəslin istedadlı, fəal nümayəndələri arasında konstruktiv qarşılıqlı fəaliyyət üçün hər cür şərait yaratmalıyıq.

Bunun üçün biz gənclər siyasəti konsepsiyasına yenidən baxacağıq, “Gənclər üçün” prinsipindən “Gənclərlə” prinsipinə keçilməsi vacibdir.

Biz ölkəmizin bütün gənc vətəndaşlarının özünü tam reallaşdırması üçün bərabər sosial-iqtisadi imkanlar yaradılması vacibdir.

• Ekoloji proqram. Yaşıl Azərbaycan

Müstəqillik illərində Qarabağ mövzusu ilə paralel olaraq,ekoloji problemlərin qoşa addımlaması nadir hadisələrdən olub, təsadüfi deyildi. İstər Topxana meşəsi lə başlayan proseslər, istərsə də, azad edilmiş torpaqlarda təbii sərvətlərin talan edilməsinə qarşı ötən il Xankəndi yolunda keçirilən dinc aksiyanın mühüm nəticələri, Laçın yolunda sərhəd-keçid məntəqəsinin açılması - təkcə bu məsələlər ekoloji gündəmin strateji vacibliyini sübut edir. Azərbaycanın işğal illərində dəymiş ziyanın qiymətləndirilməsi yönündə fəaliyyəti davam edəcək. Hələ ekoloji aksiya zamanı məlum oldu ki, Azərbaycanda milli ekoloji qanunvericiliyin əsaslarına yenidən nəzər salınmasına ehtiyac var.

2024-cü ildə Azərbaycanda dünyanın ən nəhəng ekoloji tədbiri keçiriləcək. Biz bu tədbirə Laçın-Xankəndi yolunda keçirilən aksiyanın dünya tərəfindən etirafı kimi də yanaşa bilərik.

Vətəndaşların sağlamlığına və həyat keyfiyyətinə təsir edən ətraf mühitin vəziyyəti dövlətin prioritetləri sırasındadır. Biz təbii ehtiyatlardan rasional istifadə etməli və ətraf mühiti qorumalı, ətraf mühitin mühafizəsi üçün yeni mexanizmlər tətbiq etməli, təmiz texnologiyalar inkişaf etdirməliyik. Biz cəmiyyətdə ekoloji mədəniyyətin səviyyəsinin yüksəldilməsinə, ətraf mühitə atılan tullantıların azaldılmasına, biomüxtəlifliyin qorunmasını nail olmalıyıq.

Biz təhsilin bütün pillələrində - uşaq bağçalarından tutmuş universitetlərə qədər ekoloji mədəniyyətin formalaşması, ekoloji təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi ilə bağlı yanaşmalara köklü şəkildə yenidən baxmalıyıq. Sənaye müəssisələrimizə ekoloji nəzarəti gücləndirməsi, zərərli tullantıların azaldılması, meşə sahələrinin genişlənməsi, su ehtiyatlarından səmərəli istifadəsi, mühafizəsi və təmizlənməsinə yönəlmiş yeni Su Məcəlləsinin qəbulu gündəlikdədir.

Qısa ifadə edilsə-Azərbaycan ekologiyasının qorunması üçün ən vacib məsələlərdən biri-məhz ekoloji şuürun, təbiəti sevən düşüncə ekosisteminin formalaşmasıdır.

• İnformasiya inqilabı, Süni İntellekt və postrəqəmsal əsrin çağırışları

İnformasiya siyasəti-həmişə ictimai və ideoloji mahiyyətli olaraq qalmaqdadır. Bu sahədə “ideoloji vakuum” vəziyyəti yolverilməzdir. Əks-təqdirdə “müqəddəs yer boş qalmır” prinsipi ilə, kənar qüvvələr tərəfindən zəbt edilir, manipulyasiyaya məruz qalır; Azərbaycanda informasiya siyasətinin ideoloji baza/konsepsiyasının hazırlanması gündəmdə durur.

Qlobal informasiya qarşıdurmasını sərtləşdiyi hazırkı dövrdə qarşıda duran başlıca vəzifə: vətəndaş və dövlət arasında, bütün ölkə boyu, həm “şaquli”, həm də “üfüqi” səviyyələrdə, paytaxt və periferiyada bütün nöqtələri əhatə edən, miqyaslı, fasiləsiz və etibarlı informasiya-kommunikasiya siyasətini reallaşdırmaqla milli birliyin və ərazi bütövlüyünün təmin edilməsidir.

İnformasiya siyasətinin təkmilləşdirilməsinin əsas istiqamətləri, dövlət-cəmiyyət münasibətlərinin ahəngə gətirilməsi, ictimai rəyin adekvat formalaşdırılması üçün mövcud olan bütün resursların səfərbər edilməsini nəzərdə tutur.

“Dövlət - vətəndaş” münasibətləri sisteminə daxil olan bütün qüvvələrin ictimai dialoq rejimində fəaliyyətini təmin edən sabit və çoxşaxəli kommunikasiya kanallarının formalaşdırılması sabitliyin qarantı kimi çıxış edir.

Şəbəkələrdə siyasi gündəm edilən, dövlətçilik əleyhinə istifadə edilən problem məsələlərlə bağlı səlahiyyətli qurum, vəzifəli şəxs yaxud dövlət rəsmilərinin ictimai rəylə müntəzəm işləməsi önəmlidir.

Şəbəkələrdə dövlətçilik əleyhinə aparılan fəaliyyətin, xüsusilə, reallığı saxtalaşdırmağa imkan verən süni intellekt və informasiya texnologiyalarının ifşası və təhdidləri ilə bağlı geniş müzakirə və debatların, davamlı maarifləndirmə və məlumatlandırma tədbirlərinin aparılması diqqət mərkəzində olmalıdır.

Qeyd edilənlər baxımından “Kiber Vətənin əsgəriyik!” şüarının təbliği kommunikasiyanın ideoloji bazası kimi cəlbedici ola, son əsrdə kollektiv yaddaşı tarixi faciələr yaşayan xalqımızın səfərbərliyi və milli birliyinin təmin edilməsinə töhfə ola bilər.

• Əziz seçicilər, xalqımız!

Biz Vətən müharibəsində birləşərək ən ciddi sınaqdan çıxdıq, işğalçıların öhdəsindən gəldik, onları torpaqlarımızdan qovub çıxardıq.

Bu gün qlobal miqyaslı müharibələrin nəticələrini, maliyyə bazarların böhranını, artan qlobal ərzaq inflyasiyasını, beynəlxalq münaqişələrin təsirini hər bir ölkə, o cümlədən, Azərbaycan da ölkəmiz bilavasitə və dolayısı ilə hiss etməkdədir. Ölkəmizdə bütün ehtimal olunan proseslərlə bağlı düşünülmüş fəaliyyət planımız, yaxın gələcək üçün hədəflərimiz, bütün lazımi resurslarımız və ən vacibi heç bir xalqda olmayan Qalib kimliyimiz var.

Bizi birləşdirən Zəfər hissi, qalib kimlik-ən böyük sərvətimiz kimi hər birimizin səylərini tələb edir. Hər birimizdən tələb edilən ilk məsələ - 7 fevral tarixində seçkilərdə və səsvermədə iştirak etməkdir.

Biz öz seçki proqramında bütün əhalimizin həyatını yaxşılaşdıracaq, sosial ədaləti bərqərar edəcək reallığa söykənən məqsədlər qoymuşuq. Bütün təcrübəmiz, bütün qüvvəmizi sizinlə birgə bu məqsədlərə çatmağa yönəldiləcəkdir.

Birlikdə qarşıya qoyulan vəzifələri mütləq həll edəcəyik və işimizin nəticələrini - bütün vətəndaşların rifahının və həyat keyfiyyətinin əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldilməsini, iqtisadiyyatın, siyasi sistemin köklü islahatlarla yeniləşməsini görəcəyik.

Xalqımız bir olanda misilsiz tarix yazır, bütün dövrlərdə istənilən çətinliyə qalib gəlib, hər dəfə daha da güclənib, müdrikləşib. Mövcud dünya düzəninin tarixə qovuşduğu, yeni xarici və daxili çağırışların ortaya çıxdığı hazırkı dövrdə də xalqımız qarıda duran bütün ümidləri, məqsədləri reallığa çevirməyə tam qadirdir!

Biz Azərbaycanda yeni dövlətçiliyi, ictimai-siyasi quruculuğu, bütün sahələrdə sitemli islahatları nəzərdə tutan, bununla bağlı gözləntiləri olan, ən vacibi buna nail olmaq üçün bizə qoşulan, səsimizə səs verən, iştirakçılığa hazır olan hamını, hər kəsi dəvət edirik! Biz məhz onları təmsil edirik!

Böyük işlər-birlikdə görülür. Biz partiya, birlik, blok yaxud alyans deyilik. Lakin sizlərin səsi, iştirakı ilə böyük hərəkata çevrilə bilərik! Azərbaycanın ən güclü 100 ilini yarada bilərik!

Fevralın 7-də: dövlətçiliyimiz tarixində ən güclü olacaq 4-cü Respublikanın təməllərinin inşasına səs verək.

Qalib dövlət adlı gücümüzün nümunəsi ilə yanaşı, nümunəmizin gücü ilə tanınaq!

Zəfər estafetini davam etdirək, məşəlini daha etibarlı, daha qətiyyətli gənclərə, Qələbə varislərinə ötürək!

Gəlin Zəfər erasını, IV Respublikanı, ƏDALƏTİN ZƏFƏR ÇALDIĞI AZƏRBAYCAN əsrini birgə quraq, yaradaq!

2024-cü il-IV Respublika-Azərbaycanın qalib 100 ilinin başlayır!

Gəlin, onu birlikdə quraq!

Qeyd: Zahid Orucun çıxışlarında irəli sürülən bir sıra təklif və ideyalar proqramın tam həcmli hissəsində əksini tapacaqdır