ERMƏNİLƏRİ BAKIYA DA QAYTARMAĞA ÇALIŞIRLAR! – Qərbin nə istədiyi məlum oldu

“2024-cü il Ermənistan üçün çox vacib, bir qədər təhlükəli məqamlarla dolu ola bilər. Ölkə 1980-ci illərin sonu, hətta 1920-ci illərin vəziyyəti ilə müqayisə oluna biləcək ən çətin seçimlərlə üzləşib...”.

“AzPolitika.info” xəbər verir ki, bunu artıq xeyli vaxtdır Qərbdəki anti- Azərbaycan dairələrinin və erməni diasporasının təsiri altında olan Karnegi Fondunun baş eksperti Tom de Vaal “Azadlıq” radiosunun erməni xidmətinə müsahibəsində deyib.

Ermənilərdən çox ermənilik edən Tom de Vaal 44 günlük müharibə zamanı Rusiyanın xristian təsübkeşliyindən çıxış etməməsinin səbəbini da “tapıb”: “Rusiyanın bu regionda həmişə çoxlu maraqları olub. Ola bilsin ki, o, hər zaman Ermənistanla daha güclü əlaqələrə malik olub, amma Azərbaycanla münasibətdən heç vaxt əl çəkməyib. Qarabağ münaqişəsinin yaxın tarixinə nəzər salsaq görərik ki, məsələn, 1990-1991-ci illərdə Moskvanın Bakıya daha yaxın olduğu məqamlar olub (? –red.). Rusiya üçün onun maraqları prioritetdir və ermənilərin xristian olması, orada ənənəvi tarixi əlaqələrin olması o qədər də önəmli deyil.”

Azərbaycan torpaqlarının məhz Rusiyanın köməyi ilə işğal edildiyini “unudan” Tom de Vaal Bakının regionda vəziyyətin dəyişməsindən məharətlə istifadə etdiyini dolayısıyla etiraf edib: “Məncə, həlledici məqam Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya təcavüzü oldu. Bundan sonra Rusiyanın prioritetləri dəyişdi və hər şey Ukrayna ilə, Qərblə müharibə ətrafında getməyə başladı. Qafqaz ikinci plana keçib...Düşünürəm ki, Rusiya rəsmilərinin müharibə başlayandan bəri dediklərini oxusanız, bu, bütün Rusiya iqtisadiyyatını Qərbdən Cənuba və Şərqə yönləndirməli olduqlarını görərsiz. “Cənub” dedikdə isə Gürcüstan nəzərdə tutulur, amma bu, həm də Azərbaycan, xüsusən də dəmir yolu deməkdir. Azərbaycan Rusiya üçün əsasən Cənuba, İrana, Yaxın Şərqə gedən yoldur. Və belə olan halda Ermənistanın əhəmiyyəti azalır”.

Qəribə də olsa, ermənipərəst ekspert Azərbaycanın 19 sentybrda keçirdiyi antiterror əməliyyatı ilə Qarabağda suverenliyini bərpa etməsini də az qala Rusiyanın “günahı” kimi izah etməyə çalışıb: “Rusiya çox zəifdir, Azərbaycan bundan istifadə edib. Amma, şübhəsiz ki, mən hesab edirəm ki, Rusiya hadisələri qabaqcadan görə bilərdi. Onların öz məlumatları, öz mənbələri var idi və bunun qarşısını almaq üçün heç nə etmədilər. Beləliklə, mən bunu bir növ, Moskvanın düşünülmüş qərarı kimi görürəm”.

Erməni diasporasına xidmət edən ekspert Qarabağda məskunlaşdırılmış ermənilərin ərazilərimizi könüllü olaraq tərk etməsi zamanı hər hansı zorakılığın olmamasını etiraf etsə də, bunu Rusiyanın xidməti kimi təqdim edib. Sanki ruslar ərazidə olmasaydı, Azərbaycan ordusu dinc ermənilərə qarşı zorakılığa yol verəcəkdi fikrini formalaşdırmağa çalışıb.

“Hesab edirəm ki, rusların yeganə müsbət cəhəti ermənilərin Qarabağ ərazisini tərk etməsinin sülh yolu ilə baş verməsinə (?-red.) şərait yaratmasıdır. Təbii ki, yolda ölənlər var, amma Azərbaycan tərəfdən zorakılıq olmayıb. Ruslar ermənilərin Qarabağdan dinc şəkildə kütləvi şəkildə çıxarılmasına töhfə veriblər” – deyə, bildirən Tom de Vaal bununla hiyləgərcəsinə ermənilərin “beynəlxalq təminat olmadan Azərbaycan ərazilərində yaşaya bilməyəcəyi” düşüncəsinə xidmət edib.

Bunu o, Qarabağı tərk edən ermənilərin ərazilərimizə yenidən qayıtmaq istəmədiyinə dair fikirlərində də təkrarlayıb. Ermənilərin Qarabağa, hətta Bakıya və Sumqayıta qayıtması üçün beynəlxalq təminatın lazım olduğuna dair sərsəm fikirlərlə çıxış edib.

Təəccüblü deyil ki, 1988-1990-cı illərdə köçkün düşənlər deyərkən ermənipərəst ekspert Qərbi Azərbaycandan, İrəvandan zorakılıqla köçürülən soydaşlarımızı, ümumiyyətlə, yada salmayıb. Sanki azərbaycanlıların Qarabağ ərazisindəki bir neçə rayondan qovulduğu fikrini formalaşdırmağa çalışıb.

Tom de Vaal özünü “tərəfsiz ekspert” kimi göstərmək üçün Azərbaycanın çoxlu sayda şəhərlərinin, kəndlərinin xarabalığa çevrildiyini etiraf etsə də, erməni vəhşiliyi, minlərlə soydaşımızın qətlə yetirilməsi, soyqırıma məruz qoyulması ilə bağlı bir cümlə belə işlətməyib. 

Hətta bu zaman belə ermənilərin “faciəsindən” kədərləndiyini bildirib: “ Azərbaycanın çoxlu sayda şəhərləri, kəndələri xarabalığa çevrilib. Mən Ağdamı gördüm, oradan da əhali qovulub. Bu, təəssüf ki, Ermənistan siyasətçilərinin bir çox yanlış hərəkətlərinin, gördüyümüz maksimalizmin bədəlidir. Təəssüf ki, maksimalizm qalib gəldi və dinc kompromis qalib gələ bilmədi... Biz bu yaxınlarda İlham Əliyevi Xankəndi meydanında hərbi geyimdə gördük. Amma 2019-cu ildə həmin meydanda yaddaşım məni aldatmırsa, Paşinyan çıxış etmişdi ki, “Qarabağ Ermənistandır.” Hesab edirəm ki, bu, Azərbaycanın diplomatiyadan, kompromislərdən əl çəkərək müharibəyə doğru getdiyi an idi. Ermənisiyasətçilərininvəzifəsiazərbaycanlılara özəraziləriniqaytaracaqlarına ümidverməkidi. Bu ümid, məncə, “Qarabağ Ermənistandır” söhbətiilə bitdi. Deməli, buillərərzində  erməni siyasi xadimləri mütləq müharibəyə səbəb olan səhvlərə yol veriblər. Müharibənin isə ermənilər üçün faciəli sonu oldu...”.

Tom de Vaal Paşinyan hakimiyyətinin “qərbyönümlü siyasətini” məhd etməyə çalışsa da, Ermənistanın hələ də böyük ölçüdə Moskvanın nəzarətində olduğunu da etiraf edib: “Moskva Ermənistanın təhlükəsizliyinin əsas təminatçısı olmaqda davam edir. Hərbi ittifaq var, Moskvanın Ermənistan qarşısında üzərinə götürdüyü öhdəliklər var... Moskvadan hərbi və iqtisadi asılılıq xüsusilə Robert Köçəryanın dövründə oldu - bütün iqtisadi aktivlər Rusiyanın nəzarətinə keçdi, Gümrü hərbi bazası genişləndirildi və s. Beləliklə, bu, reallıq idi və asılılıq hazırda davam edir. Rəqəmlərə baxın. Ermənistanın istifadə etdiyi təbii qazın 80 faizindən çoxu hələ də Rusiyadan alınır, buğdanın 90 faizi Rusiyadan gəlir. Aydındır ki, Rusiya ilə ticarət mühüm əhəmiyyət kəsb etməkdə davam edir və ticarət Gürcüstan ərazisindən həyata keçirilir. Rusiya Lars keçid məntəqəsini bağlayanda bu, Ermənistanın iqtisadiyyatına təsir edir. Bütün təsir rıçaqları hələ də mövcuddur, lakin şübhəsiz ki, indi ondan uzaqlaşmaq üçün səylər göstərilir...”

Azərbaycan və Ermənistan arasında hazırda müzakirə olunan sülh layihəsi barədə danışan Tom de Vaal yenə İrəvanın mövqeyindən çıxış edib. Sülh sazişi üçün İrəvanın Qərbin beynəlxalq təminatını istədiyini, Bakının isə bunun əleyhinə olduğunu iddia edib.

Beləliklə, Qərbin anti-Azərbaycan dairələrinin və erməni diasporunun fikirlərinin ifadəçisi olan Tom de Vaal onların nə istədiyini açıq şəkildə ortaya qoyub. Sülh sazişinə nəzarət adı altında beynəlxalq təminatla erməniləri nəinki Qarabağa, hətta Sumqayıta və Bakıya belə qaytarmağı arzulayırlar.

Nahaq deməyiblər ki, "su yatar, düşmən yatmaz"...

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”