TÜRK ƏSGƏRLƏRİNİN QARABAĞA GƏLƏCƏYİ TARİX MƏLUM OLDU - Mehmetcik harada yerləşəcək?

Noyabrın 25-də Türkiyə Milli Təhlükəsizlik Şurasının toplantısında Azərbaycanla bağlı müzakirə keçirilib. 4 saat yarım davam edən toplantıdan sonra yayılan açıqlamada bildirilib ki, 8 bənd üzrə müzakirə olunan məsələlər arasında Qarabağla bağlı son hadisələrə də yer verilib: “Bu çərçivədə imzalanan atəşkəs razılaşmasının həyata keçirilməsi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tamamilə bərpası, Cənubi Qafqazda , geopolitik vəziyyət, daimi sülhə nail olunması məsələlərində Türkiyənin rolu barədə geniş müzakirələr aparılıb”.

Bu toplantının ardından türk ordusunun nə zaman Azərbaycana gələcəyi ilə bağlı müzakirələr daha da qızışıb. Tarixi gəlişin dekabrın ilk ongünlüyündə reallaşacağı bildirilir. Artıq bu istiqamətdə bəzi müəmmalar aradan qalxmağa başlayıb. Mehmetcik Şuşada, Laçında və Kəlbəcərdə yerləşəcək. Nə qədər gülməli görünsə də, ermənilər tarixdən çıxış edərək türkiyəli hərbçilərin Dağlıq Qarabağın daxilində yerləşməsindən qorxurlar.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla rusiyalı həmkarı Vladimir Putin arasındakı telefon danışığından sonra qardaş ölkə bu vəziyyəti anlayıb. Məhz bu səbəbdən türk əsgərləri təkcə Şuşada deyil, Kəlbəcər və Laçında da yerləşəcək.

Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyasının sədri, sabiq deputat Fərəc Quliyev hesab edir ki, ermənilər mövcud vəziyyətlə razı deyillərsə, yaşamaq üçün Qarabağa gəlməsinlər: “Ermənilər nədənsə qorxa bilərlər. Biz dövlət siyasətimizi düşmənin duyğuları üzərində qurmuruq. Azərbaycanın maraqları var və hər kəs də proseslərin ölkəmiz daxilində getdiyini, bunun daxili işimiz olduğunu ifadə edir, qəbullanır. Hətta Rusiya bunu dəfələrlə bildirdi. Türkiyənin burada iştirakı ilə bağlı da mövqeyi olub ki, müttəfiqlərini Azərbaycanın özü seçir. Azərbaycan ərazisində kimin harada olmasını Azərbaycan özü müəyyən edir. Biz ilkin mərhələdə mehmetciklərin Şuşa, Laçın və Kəlbəcərdə yerləşəcəkləri barədə məlumatlar alırıq. Bu birinci mərhələdir. Sonrakı mərhələdə Azərbaycan istədiyi yerdə türk ordusunun fəaliyyətini müəyyənləşdirə bilər. Ermənilər istəsələr də istəməsələr də, mülki idarəetməni biz edəcəyik. Bunu vasitəçilər, sülhməramlı qüvvələr etməyəcək.

Buna əmin olmasınlar. Azərbaycan Konstitusiyasına əməl edib burada yaşayacaqlarını nəzərə alıb, unutmasınlar ki, burada Azərbaycan Ordusu da olacaq. Bu başqa məsələdir ki, erməni əsilli azərbaycanlılar orduya çağırılanda Silahlı Qüvvələrimizdə xidmət edəcəklər, təbii ki, onlar burada yaşasalar. Gələcəkdə türk ordusu ilə ortaq ordu yaradılacaqsa, onlar da burada olacaqlar. Günü sabah türk hərbçiləri sülhməramlı şəklində Xankəndində yerləşə bilər. Bu onları qane etmirsə, gəlməyə bilərlər. Əmin olsunlar ki, Azərbaycan və türk əsgəri onlara toxunmayacaq. Təbii ki, Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti onların əvvəlki fəaliyyətlərini araşdıracaq. Onların nazı ilə oynanılmayacaq. İdarəetmə hamı üçün necə olacaqsa, onlar üçün də elə olacaq. Türk ordusunun indi nəzərdə tutulan yerlərdə yerləşməsi normal olacaq. Sülhməramlı missiya olaraq, Rusiya burada nə edəcəksə, Türkiyə də onları edəcək. Bütün bunları ermənilər bilməlidir. Ağılları əvvəlki illərə getməsin”.

Sabiq dövlət müşaviri Qabil Hüseynli türk ordusunun bölgəyə yerləşdirilməsində bəzi problemlərin olduğunu qeyd etdi: “Ermənilər özləri fitnəkar olduqlarından hər şeydə fitnə, kin-küdurət axtarırlar. Türk ordusunun ermənilər üçün qorxu kəsb etməsi onların özlərinin uydurmalarıdır. Qardaş ölkənin hərbçilərinin həmin bölgələrə gəlməsi Ermənistanın sərhədləri qabağa çəkməsinə səbəb ola bilər. Məsələn, Kəlbəcərdə iki kilometr sərhəd irəli çəkilib, Laçında da eyni vəziyyət ola bilər. Türkiyə anlaşmanın bütün müddəalarının həyata keçirilməsinə qarant olmaq, zəmanət vermək istəyir. Türk ordusu ilə fəxr etməliyik. Onlar sona qədər proseslərin başında dayanıb, bu prosesləri Makrondur, makarondur nədir, onun kimi tiplərdən, adını çəkmək istəmədiyim tiplərdən qorumaq məqsədilə buraya gəlir. Doğrudur, Türkiyənin strateji maraqları da var. Amma Azərbaycanda bu maraqları axtarmır. Türk dünyasında strateji maraqlarını önə keçirmir. O, yalnız türk həmrəyliyini, birliyini yaratmaq istəyir ki, bu birlik beynəlxalq hadisələrin həlledici amilinə çevrilsin. Bəli, müəyyən qüvvələr onların buraya gəlməsini istəmirlər. Bu barədə hələ tam razılaşma əldə edilməyib. Türk qüvvələrinin yerləşdirilməsi ilə bağlı bəzi problemlər var, amma Azərbaycan ”hə" deyəndən sonra o problemlər öz həllini tapacaq. Sadəcə, Türkiyə Laçın kolidoruna ruslarla birlikdə ortaq nəzarət etmək istəyir. Yəni Türkiyə bölgədə ikinci dərəcəli vəzifələri həyata keçirmək istəmir. Azərbaycanın maraqlarına uyğun gələn bütün məsələlərin həllində iştirak etmək niyyətində israrlıdır. Fransa, Amerika kimi ölkələr, bəzi qüvvələr Azərbaycanın suverenliyini təhdid edən addımlar atırlar. Məsələn, Fransa senatının “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın tanınması ilə bağlı çıxardığı qərar sözün həqiqi mənasında suverenliyimiz üçün təhdiddir. Biz bunun üçün ciddi addımlar atmalıyıq. Bu yolda ən böyük dəstəyi verə biləcək ölkə Türkiyədir. Fransa qardaş ölkənin güclənməsindən qorxur, ehtiyat edir. Ərazi bütövlüyümüz təmin edildikdən sonra regionda əsas söz sahibi Türkiyə və Azərbaycan olacaq. Bu məsələləri nəzərdən keçirən Fransa kimi ölkələrin dünənə qədər bizə şərt kimi irəli sürdükləri insan haqları, liberal dəyərlər, demokratik seçkilər kimi tələbləri boş şey imiş. Yeri gələndə öz maraqları naminə demokratiyanı, liberal dəyərləri, insan haqlarını ayaqları altına atıb, tapdayırlar. Fransanın bu hərəkətləri heç bir ölçüyə sığmır. Bu qədər həyasızlıq, müstəqil bir dövlətin daxili işlərinə qarışmaq olmaz. Özü də Minsk Qrupunun həmsədr ölkəsi olaraq bunları etmək sadəcə abırsızlıqdır. Fransa bölgədə vəziyyəti qarışdırmaq istəyir. Bəlkə də lazımi hərbi yardım belə göstərəcək. Fransanın bu hərəkəti beynəlxalq hüquq normalarını tapdalayıb keçməkdir".