CÜMHURİYYƏTİN SON QALASI
32 yaşlı sərkərdə, üsyançı qadınlar, 35 il sonrakı xain qisas
Cavid İSMAYIL,
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru
Quzey Azərbaycanın ikinci ən böyük şəhəri olan Gəncənin adı Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixindən qırmızı hərflərlə keçir. Cavad xan yurdunun yetişdirdiyi milli təfəkkürlü ziyalılar - Fətəli xan Xoyski, Nəsib bəy Yusifbəyli, Həsən bəy Ağayev, Xəlil bəy Xasməmmədov, İsmayıl xan və Adil xan Ziyadxanovlar, Xudadat bəy Rəfibəyli, Şəfi bəy Rüstəmbəyli, Məmmədbağır bəy və Nağı bəy Şeyxzamanlılar Cümhuriyyətin qurulmasında mühüm rol oynayıblar. Gəncənin taleyinə təkcə Şərqin ilk demokratik respublikasının ilk paytaxtı olmaq yox, eyni zamanda son istehkamı olmaq da yazılıbmış. Bəli, söhbət Gəncə üsyanından - bolşevik işğalına qarşı qanla yazılan qəhrəmanlıq dastanından gedir.
Üsyan hazırlıqları
Bolşevik işğalı ərəfəsində müqavimət tərəfdarı olan Cümhuriyyət liderlərinin planlarında Gəncə xüsusi yer tuturdu. Bu, təsadüfi deyildi. Çünki Gəncənin tarix boyu məlum olan üsyankar ruhu, bir sıra görkəmli Cümhuriyyət liderlərinin əslən Gəncədən olması və Bakı işğaldan azad olunana qədər hökumətin bu şəhərdə yerləşməsi gəncəlilərə inamı birə-beş artırırdı. Xalq Cümhuriyyətinin xüsusi xidmət orqanı olan Əksinqilabla Mübarizə Təşkilatının sədri Nağı bəy Şeyxzamanlı (Keykurun) xatirələrində yazırdı: "Hökumətimiz işğal ərəfəsində son olaraq belə bir qərar verir: hökumət təcili olaraq Bakıdan Gəncəyə çəkiləcək və Qızıl Ordu ilə müharibəyə Gəncədən başlanacaq. Bunun təmin edilməsi üçün maddi vəsaitə ehtiyac var idi. Təcili olaraq Azərbaycan dövləti Mərkəzi Banka Gəncə şöbəsinə 100 milyon manat göndərilməsi əmrini verir. Pullar sandıqlara qablaşdırılır və vağzala aparılaraq vaqonlara yüklənir. Qatar hərəkət edən anda Parlamentin mühafizə alayından qısaboylu türkiyəli zabit olan Xalid başında əlli-altmış silahlı dəstə üzvü vağzala gələrək, qatarın hərəkətinə mane olur".
Dövlətin xəzinəsini Gəncəyə köçürmək planı baş tutmasa da, bolşevik işğalından sonra istiqlal fədailərinin əksəriyyəti bu şəhərə axışırdı. Çünki Qafqaz İslam Ordusunun komandanı Nuri Paşanın və onun təlimçilərinin köməyi ilə yaradılan ilk milli alayımız və Cümhuriyyətin Müdafiə Nazirliyi məhz Gəncədə yerləşmişdi.
Gəncəyə müqavimətsiz daxil olan işğalçı rus ordusu ilk olaraq şəhərin komendantı Mirzə Məhəmməd Qacarı vəzifəsindən azad etdi. Ardınca I piyada diviziyasının rəisi, Əliağa Şıxlinskinin qardaşı oğlu, general-mayor Cavad bəy Şıxlinski və III süvari alayının rəisi, polkovnik Cahangir bəy Kazımbəyli istefaya göndərildilər. Bundan arxayınlaşan bolşeviklər və onların kölgəsində at oynadan ermənilər şəhəri çapıb-talayır, buna etiraz edənləri ya həbs edir, ya da sorğu-sualsız güllələyirdilər. Cəmi iki il əvvəl böyük arzularla elan edilən istiqlal qan içində boğulurdu. Bu səbəbdən əsəblər tarıma çəkilmişdi. Gəncə bir qığılcımdan partlamağa hazır olan barıt çəlləyini xatırladırdı. Belə bir qığılcım isə özünü çox gözlətmir - polkovnik Cahangir bəy Kazımbəyli Qazaxdan Gəncəyə varid olur.
Cahangir bəy kim idi?
Cahangir bəy Kazımbəyli 1888-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdu. Öncə Gəncə gimnaziyasında təhsil almış, sonradan Peterburqdakı hərbi məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirmişdi. Çar Rusiyası ordusunun sıralarında Birinci Dünya müharibəsində (1914-1918-ci illər) iştirak etmişdi. Xalq Cümhuriyyəti elan olunduqdan sonra Azərbaycan Ordusunda xidmətə başlayan Cahangir bəy Kazımbəyli 1920-ci ilin əvvəllərində 3-cü süvari alayının komandiri təyin olunmuşdu.
Üsyan necə başladı?
Professor Xaləddin İbrahimli "Azərbaycan mühacirəti tarixi" əsərində yazır ki, 1920-ci il mayın 22-də Cahangir bəy Kazımbəylinin təşəbbüsü ilə hərbçilərdən bir qrupu hələ bolşeviklərin əlinə keçməmiş Nüzgar kəndinə toplaşdı. Burada silahlı üsyana qalxaraq dəmir yolunu tutmaqla Bakı ilə Qərb bölgəsinin əlaqəsini kəsmək, oradakı Qızıl Ordu birləşmələrinin geriyə - Azərbaycanın içərilərinə hərəkətinin qarşısını almaq, nəhayət, bolşevik hakimiyyətinə son qoymaq qərara alındı.
Əhməd İsayev "Gəncə və gəncəlilər" əsərində bildirir ki, müşavirədə Qaçaq Qasım, Sarı Ələkbər, Qaçaq Qənbər və silahlı dəstələrin digər başçıları iştirak edirdilər. Orada döyüş əməliyyatının vaxtı, yeri və üsulları müəyyən edildi. Qərara alınır ki, Bağmanlar tərəfdən hücuma keçən silahlı dəstələr Gəncə çayını keçərək şəhərin ermənilər yaşayan məhəlləsində yerləşən Qızıl Ordu rotasını dağıtsın. Bu, üsyanın başlanma planı idi.
Müşavirələr sonrakı günlərdə də davam edir. Cahangir bəy 1953-cü ildə ABŞ-da çıxan "Azərbaycan" jurnalının 12-ci sayında çap olunan xatirələrində o günləri belə təsvir edir: “Mayın 25-i səhər saat 6-da üsyanın gələcək planını müzakirə etmək üçün ümumi yığıncaq çağırdım. Adyutantımı I Azərbaycan diviziyasının komandiri, general Cavad bəy Şıxlinskinin, baş intendant, Azərbaycan Ordusunun generalı Məhəmməd Mirzə Qacarın və diviziya komandiri, general Teymur bəy Novruzovun dalınca göndərdim. Əvvəlki iki general adyutantın müşayiəti ilə gəldilər, Teymur bəy Novruzov isə evdə tapılmadı. Qərargaha gələn generalları toplantı iştirakçıları hərarətlə qarşıladı. Mən küçəyə toplanan izdihamı güclə sakitləşdirdim. Bu yığıncaqda ümumi rəhbərlik və yerli hakimiyyət orqanlarının təşkili Məhəmməd Mirzə Qacara həvalə olundu. General Şıxlinskiyə artilleriyaçı kimi bolşeviklərdən qənimət götürülmüş artilleriyanı və bolşeviklər tərəfindən korlanmış Azərbaycan artilleriyasını hazırlamaq və artilleriyaçılara ümumi rəhbərlik, mənə isə öz polkuma və partizan dəstələrinə rəhbərlik etmək tapşırıldı”.
Bu dövrdə Sovet hakimiyyətinin işləri Qarabağda da çox pis gedirdi, hətta bəzi kəndlərdə yerli əhali əsgərlərin köməyi olmadan bolşevikləri qova bilmişdi. Gəncə üsyanının rəhbərləri əsasən Qarabağda yerləşən milli ordu birləşmələri ilə əlaqə yaratmaq üçün bölgəyə iki nəfər zabit göndərdi. Bolşeviklərlə mübarizədə Gürcüstanla fəaliyyət birliyinə nail olmaq məqsədilə Tiflisə Gəncədə gizli yaşayan iki gürcü polkovniki də yola salındı. Bir tərəfdən Gürcüstan Respublikasının, digər tərəfdən isə Zaqatala, əsasən də Qarabağdakı Milli Ordu birliklərinin yardımına arxalanan gəncəlilər üsyanın uğur gətirəcəyinə inanırdılar. Şəhərdəki hərbi hissələr xəlvəti döyüşə hazırlıq vəziyyətinə gətirilir, hiss olunmadan təlim məşqləri keçirilirdi.
Tiflisə göndərilən gürcü zabitlər Cümhuriyyət dövründə Əksinqilabla Mübarizə Təşkilatının sədri Nağı bəy Şeyxzamanlını (Keykurun) müşayiət edirdilər. Nağı bəy o günləri belə xatırlayır: "Ertəsi gün iki yoldaşla bərabər Gürcüstanın o zamankı daxili işlər naziri Ramişvilinin qəbuluna getdik. Ona, bolşeviklərə qarşı üsyan edəcəyimizi dedik və bizə nə kimi kömək edə biləcəklərini soruşduq. Ramişvili bizə "Siz bilirsiniz ki, bizim sosialist bir hökumətimiz var. Ruslarla anlaşa bilmədiyimizdən, sizin bolşeviklərə qarşı edəcəyiniz üsyanı müdafiə edə bilmərik" dedi".
İlk plana görə, üsyana mayın 28-də - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ikinci ildönümündə başlanılmalı idi. Cahangir bəy Kazımbəyli üsyanın başlaması tarixini milli istiqlal günümüzlə eyni günə təsadüf etməsinin zəruriliyindən bəhs edərək yazırdı: “Biz tələf olarıq, lakin düşmən də qalib gəlmədən öncə yüzlərlə və minlərlə şəhidin cəsədləri üzərindən yürüsün. 28 May yalnız milli istiqlalımızın elan günü kimi deyil, Vətən uğrunda şəhid verdiyimiz gün kimi də tariximizə yazılmalıdır. 28 May günündə düşmənə cavabımız ruhumuzun yüksəkliyinin, mənəvi qalibiyyətimizin simvolu olacaqdır”.
Lakin bolşeviklərin üsyan hazırlıqlarından xəbər tutması üsyançıları planlarında dəyişiklik etməyə vadar edir. Professor Xaləddin İbrahimli yazır ki, hadisələrdən duyuq düşən qızıl ordu hissələri mayın 25-dən 26-a keçən gecə Azərbaycan diviziyası əsgərlərinin qərargahlarına hücuma keçdilər. Bu həmlə dəf olunduqdan sonra əsgərlər əks-hücumla şəhərin müsəlmanlar yaşayan hissəsindəki XΙ ordu qruplaşmalarını tərksilah edərək, 600 nəfərdən ibarət şəxsi heyəti əsir götürdü.
Beləliklə, Azərbaycan Ordusunun 32 yaşlı polkovniki Cahangir bəy Kazımbəylinin başçılığı ilə Gəncədə bolşevik işğalına qarşı üsyan başlayır. İlk olaraq şəhərin strateji nöqtələri - fövqəladə komissarın qərargahı və şəhər həbsxanası ələ keçirilir, gecə ikən məhbuslar həbsxanalardan azad edilir, şəhər əhalisi silahlandırılır və döyüşən qüvvələrin sayı 10 min nəfərə çatdırılır. Şəhərin müsəlmanlar yaşayan məhəllələri ruslardan tam azad edilir, yerli qarnizonun hərbi cəbbəxanası və şəhərin dəmir yolu stansiyası bolşeviklərdən geri alınır. Gəncədə sovet hakimiyyətinin devrildiyi elan olunur.
Mayın 27-də Nəriman Nərimanovun başçılıq etdiyi Azərbaycan Hərbi İnqilab Komitəsi kömək üçün xalqa müraciət edir və xüsusi səlahiyyətli Fəhlə-Kəndli Şurası yaradır. Həmin vaxt Ağstafada olan Sovet Azərbaycanının daxili işlər komissarı Həmid Sultanov eyni zamanda Gəncə quberniyası üzrə fövqəladə komissar təyin edilir.
Rəna Bayramova "Azərbaycan rəhbərliyində ixtilaflar və daxili siyasi çəkişmələr" əsərində yazır ki, üsyan başlanan zaman şəhərin erməni əhalisi Yelenendorf (indiki Göygöl) istiqamətində XI Ordu tərəfindən çox həvəslə vuruşurdu. Bu səbəbdən üsyançılar erməni məhəllələrini öz nəzarətləri altına ala bilmədilər.
Mayın 28-də XI Qızıl Orduya xeyli hərbi qüvvə - M.Q.Yefremovun komandanlığı ilə zirehli qatarlar qrupu, P.V.Kurışkonun 18-ci süvari diviziyası, M.D.Velikanovun komandanlıq etdiyi 20-ci atıcı diviziyasından ibarət güclü hərbi birləşmələr köməyə göndərilir. Bakını işğal edən Yefremovun "III İnternasional" zirehli qatarı Gəncə üzərinə od yağdırır. Şəhər aramsız pulemyot atəşinə məruz qalsa da, üsyançılar ciddi müqavimət göstərirlər. Operativ idarənin rəisi V.Voronkovun ordu qərargahına verdiyi məlumatda deyilirdi: "Şəhərin yarısı artilleriya zərbəmizlə dağıdılmışdı". Bombardmanlar nəticəsində general Cavad ağa Şıxlinski yaralanır.
Mayın 29-da ruslar şəhərin bir neçə məhəlləsinə soxulsalar da, üsyançılar tərəfindən geri oturduldular. Artıq küçə döyüşləri başlamışdı ki, burada da üstünlük az qala hər dalana, hər tinə bələd olan gəncəlilərin tərəfində idi.
Xanlar Bayramov “Gəncə üsyanı” əsərində yazır ki, mayın 29-da yağan leysan yağışlar hər iki tərəfin vəziyyətini çətinləşdirsə də, bolşeviklərə gələn əlavə qüvvələr onları vəziyyətdən çıxarır. Bolşeviklərin tabeliyindəki 178-ci alay bu vəziyyətdən istifadə edib müsəlmanlar yaşayan tərəfə hücuma keçmək istədikdə üsyançıların üç pulemyotçusu tərəfindən atəşə tutulurlar. Onlarca bolşevik əsgəri suda boğularaq ölür və həmin gün onlar geri çəkilir. Bunu görən bolşevik qoşunlarının komandiri Velikanov 179-cu alayı da onların köməyinə göndərir.
Mayın 30-u nisbətən sakit keçir. Amma bu, tufanqabağı sakitlik idi. Həmin gün bolşeviklər Gəncəyə əlavə qüvvələr - 5 atıcı, 6 süvari alay, 7 əlahiddə hissə, 57 top və 2 zirehli maşın göndərirlər.
Mayın 31-də XΙ ordu şimal istiqamətindən şəhərə şiddətli hücuma başlayır. Əvvəlcə üzümlüklərdə gedən döyüşlər yavaş-yavaş şəhərin ucqar məhəllələrinə keçir. Artıq üsyançılar ev uğrunda mübarizə aparır, düşmən tərəf isə atəş gələn evləri top mərmiləri ilə yerlə-yeksan edir. Ermənilər daha da fəallaşaraq, dağıntı və tələfat törədir, fürsətdən istifadə edib müsəlman əhalini qırırlar. Göstərilən sərt müqavimətə baxmayaraq, mayın 31-i axşama yaxın şəhər XΙ ordunun nəzarətinə keçir.
Sovetlərin etirafı
Sovet dövründə Gəncə üsyanı barədə həqiqətlər uzun illər ört-basdır edilib. Bolşeviklər üsyanı "müsavatçıların anti-sovet Gəncə qiyamı" kimi təqdim etməklə onun miqyasını kiçiltməyə çalışıblar. Bəs əsl həqiqət necə idi?
Gəlin, 1 iyun 1920-ci il tarixli "Gəncədə əksinqilabi qiyamın yatırılması haqqında ordu qərargahı əməliyyat idarəsinin məlumatı"nı oxuyaq:
“Mayın 25-dən 26-na keçən gecə Gəncədə bəy-xanların və bəzi general dəstəsinin başçılığı ilə bizim hissələrimizə hücum təşkil olunmuşdu. Üsyançılar... tez bir zamanda şəhərin tatarlar (azərbaycanlılar - red.) yaşayan bütün hissəsini tutaraq iki artilleriya anbarını ələ keçirdilər, Gəncə stansiyasını mərmi ilə darmadağın etdilər. Bizə bütün ətraf kəndlərdən bandaların hücumlar olurdu ki, onların da şiddətinin hüdudu yox idi. Mayın 29-da hərtərəfli hücumumuz müvəffəqiyyət qazanmadı. Mühasirəyə alınmış bəylər və xanlar öz əlaltıları ilə qəti müqavimət göstərərək bizə böyük tələfat yetirdilər. Qızıl əsgərlərin qəzəbi artır və güclənirdi, amansız hücumun uğursuzluğunda bizim zəifliyimizi görən üsyançılar eyni vaxtda həm şəhərin erməni hissəsinə, həm də stansiyaya sürətli hücuma keçdilər. Onlar hərbi hissəmizi güclü artilleriya atəşinə tutaraq bizə xeyli ziyan vurdular.
Mayın 31-i sübh tezdən hissələrimiz qəti hücuma keçdi. Düşmənin şiddətli əks-hücumlarını dəf edərək onu bütün mövqelərdən vura-vura küçələrdə dəhşətli döyüş gedən şəhərə daxil olduq. Üsyançılar öz mövqelərini möhkəm qoruyurdular və nəhayət, bizim çox şiddətli artilleriya atəşimizdən yarıya qədər dağılmış Gəncənin taleyi artıq həll olunanda üsyançı banda çaxnaşma içində şəhərdən çıxış yolunu axtarmağa üz tutdu”.
Üsyanın yatırılmasındakı xidmətlərinə görə Sovet Azərbaycanının daxili işlər komissarı Həmid Sultanov "III İnternasional" zirehli qatarının komandiri M.Q.Yefremovun təklifi ilə Azərbaycan SSR-in Qırmızı Döyüş Bayrağı Ordeni ilə təltif olunur. Bir müddət əvvəl Bakını işğal edən XI Qızıl Ordunun komandiri Levandovskiyə üzərində "minnətdar Azərbaycan xalqından hədiyyə" yazılmış qılınc hədiyyə edən Azərbaycan Hərbi İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərimanov M.Q.Yefremovun özünü də bir nömrəli Qırmızı Döyüş Bayrağı Ordeni təltif edir - “Burjua-müsavat hökumətinin ürəyinə ölümcül zərbə vurduğuna görə”.
Üsyan liderinin taleyi
Mayın 31-də üsyan yatırılsa da, gəncəlilər daha bir neçə gün müqavimət göstərir. Bu fakt Gəncə üsyanının rəhbəri Cahangir bəy Kazımbəylinin qaynı, general Hüseynqulu xan Xoyskinin oğlu Zahid xan Xoyskinin də xatirələrindən bəlli olur: “Üsyan məğlub olanda – iyunun 3-dən 4-nə keçən gecə xalqı qırğından qorumaq üçün üsyanın rəhbəri, mənim yeznəm, polkovnik Cahangir bəy Kazımbəyli XI ordunun cənub cəbhəsini yarıb xalqın dağlara çəkilməsinə yardım etdi. Məni, anam Şirinbəyim xanımı, bacıları Sima və Validəni, 6 aylıq oğlu Abbası və qardaşım İsgəndər xanı 2 faytonda 20 silahlı əsgərin müşayiətilə dağ yolları ilə Qazaxın Qıraq Kəsəmənli kəndinədək apardı”.
Daha sonra Cahangir bəy başda olmaqla hərbçilərdən bir qrupu Bərdə istiqamətinə, oradan da Qarabağın içərilərinə irəliləyərək, Nuri Paşanın hərbi birləşmələrinə qoşuldu.
Anar Turan və Ceyhun Bayramlının yazdıqlarına görə, Gəncə üsyanının uğursuz taleyi ömrü boyu Cahangir bəy Kazımbəylinin qəlbini göynədirdi. 1953-cü ildə ABŞ-da çıxan “Azərbaycan” jurnalının 12-ci nömrəsində o yazırdı: “Yeddi günlük aramsız döyüşlər adamları yormuş, hər bir əsgər və partizanın çöhrəsində dərin iz qoymuşdu. Həm fiziki, həm də mənəvi cəhətdən usanmış halda mən gecə-gündüz daha təhlükəli yerlərə baş çəkir, döyüşçülərdə ruh yüksəkliyini saxlayır və onları növbəti mübarizəyə həvəsləndirdim. Məqsədim artıq qələbə deyildi. Gəncə yaxınlığında cəmləşən və zaman-zaman yeni qüvvələrlə gücləndirilən ordunun darmadağın edilməsi xam xəyal idi. Yeganə məqsədim o idi ki, düşmən daha çox itki versin. Bu məqsədə çatmaq üçün son imkanlara qədər vuruşmaq lazım idi...
Düşmən həqiqətən də çoxlu itki verirdi. Son günlər xüsusilə ağır idi. Şəhəri hər tərəfdən mühasirəyə alan və getdikcə daralan həlqə ilə irəli can atan düşmənin kütləvi hücumları, hər tərəfdən eşidilən şiddətli artilleriya, pulemyot və tüfəng atəşlərinin gurultusu, rotaların və partizanların daha təhlükəli cəbhə bölgələrində yerləşdirilməsi, düşkünləşmiş döyüşçüləri ruhlandıran və onları növbəti mübarizəyə səsləyən silahlı qadınların döyüş mövqelərində görünməsi sarsıdıcı və unudulmaz təəssürat oyadırdı”.
Sonradan Cahangir bəy Kazımbəyli müsavatçıların köməyi ilə Gürcüstandan keçməklə Türkiyəyə qaçırılır, oradan Polşaya gedir. Burada o, Polşa ordusuna daxil olub diviziyaya komandirlik edir. 1939-cu ildə Varşavanın müdafiəsində iştirak edib, almanlara əsir düşür. Müharibədən sonra İtaliyaya köçür. Sonra İstanbula gəlir. 1954-cü ildə Almaniya Federativ Respublikasının Münhen şəhərinə gedir. Burada azərbaycanlıların birliyini yaratmaq üçün onlar arasında təşkilati-siyasi söhbətlər aparır, Almaniyada Azərbaycan Mərkəzini yaradır. "Azadlıq” radiosunda fəaliyyətə başlayan Kazımbəylinin dünya azərbaycanlılarını mübarizəyə səsləyən çağırışları yenidən sovet kəşfiyyatını təcili tədbirlər görməyə vadar edir. O, Gəncə üsyanından 35 il sonra - 1955-ci ilin yazında sovet kəşfiyyatının əli ilə Berlində xaincəsinə qətlə yetirilir. Belə ki, bir qadın tərəfindən gediş-dönüş təyyarə bileti göndərilən Cahangir bəy onunla bir restoranda görüşdükdən sonra həyatla vidalaşır. Mühacirət mətbuatında ən çox qəbul edilən versiya zəhərlənərək öldürülməsidir.
Cahangir bəy Kazımbəyli Fətəli xan Xoyskinin qardaşı Hüseynqulu xan Xoyskinin qızı Valiyə xanımla ailə həyatı qurmuşdu. 1947-ci ildə Valiyə xanımla 12 azərbaycanlı hərbçinin olduğu və Türkiyədən Romaya gedən təyyarə Afina yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Həlak olan Valiyə xanım və hərbçilər İstanbulda Feriköy məzarlığında dəfn ediliblər. Valiyə xanımın məzarının üzərində yazılıb: "Azərbaycan faciəsinin əziz qurbanı Valiyə Kazımbəyli".
Kazımbəylilər ailəsinin Abbas, Mustafa, Əli adında üç övladı olub.
Üsyanın qanlı statistikası
Gəncədə baş verən qanlı döyüşlərdə tabur komandiri Mirizadə, əcnəbi zabitlər - polyak Stankeviç və alman Hauzen qəhrəmancasına həlak oldular. Üsyan yatırıldıqdan sonra başlanan repressiyada 6 general, 6 polkovnik, 3 mayor və 7 kapitan qətlə yetirildi, ümumi sayı 76 nəfərə çatan hərbçi Narginə aparılaraq, orada güllələndi.
Gəncə üsyanının qurbanları arasında general-mayor Məhəmməd Mirzə Qacar, Qaçaq Qənbər, mühəndis Abuzər Rzayev, müəllim Mirzə Abbaszadə və görkəmli ədəbiyyat tarixçimiz Firidun bəy Köçərli də var idi. Sonuncunun edam hökmünü şəxsən Həmid Sultanov təsdiqləmişdi.
Gəncə üsyanında tərəflərin itkiləri barədə zaman-zaman müxtəlif rəqəmlər səslənib. Son illər qəbul olunmuş ümumi mövqeyə görə, 12 min nəfərdən çox üsyançı həlak olub, XI Ordu isə 8 min nəfər itki verib. Üsyandan sonra minlərlə gəncəli şəhəri tərk etməyə məcbur olur, şəhər demək olar ki, boşalır. Əhməd İsayev yazır ki, 1916-17-ci illərdə 60291 nəfər əhalisi olan Gəncədə 1923-cü ildə 38800 nəfər yaşayırdı.
Üsyanın tariximizdəki yeri
Ceyhun Hacıbəyli 1952-ci ildə çapdan çıxmış "Azərbaycan" dərgisində Gəncə üsyanı haqqında belə yazırdı: "Gəncə üsyanı millətimizin şərəf və namusunun yenidən kəsbi-etibar qazandığı bir dastandır. Gəncədə may ayında tökülən türk qanı 27 aprel hadisəsi hərəkatında millətimizə atılan ləkəni silib-götürdü".
Nağı bəy Şeyxzamanlı xatirələrində haqlı olaraq qeyd edir ki, Gəncə üsyanı adi bir üsyan deyil, başdan-başa bir qəhrəmanlıq dastanı idi: "Tarixdə nadir təsadüf edilən bu üsyanla milli varlığın zalım düşmən qarşısında necə dayandığını gördük".
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə isə "Azərbaycan Cümhuriyyəti" əsərində Gəncə üsyanına belə qiymət vermişdi: "Çarizmin qəddar generalı knyaz Sisyanova parça-parça doğranıncaya qədər müqavimət göstərən Cavad xanın şəhəri bu dəfə də kəndisini göstərdi. Millətin təhəmmül edə bilmədiyi təcavüzlərə qarşı üsyankar ruhu ilə köpürdü. Burada daha silahlarını təslim etməmiş bulunan Azərbaycan əsgərləri üsyanın kökünü təşkil etdilər. Üsyan bir həftə qədər davam etdi. Ruslar burada divizionlarını itirdilər. Bakıdan qüvveyi-imdadiyyə gəldi. Digər tərəfdən də Gəncə erməniləri qiyamiləri arxadan vurmağa başlayınca, şəhər süqut etmək məcburiyyətində bulundu. Xətti-ricətləri daşqın nəhr ilə kəsilən əhali müdhiş bir qətliama məruz qaldı. Şəhər yaxıldı. Bazar qarət edildi. Hətk edilmədən irz və namus buraxılmadı".
Gəncə üsyanı ilə yanaşı, Tərtər, Ağdam, Şuşa, Şəki, Zaqatala, Lənkəran və Qubada da bolşevik işğalına qarşı üsyanların baş verdiyini vurğulayan Rəsulzadə yazırdı: "Azərbaycan Cümhuriyyətinin tarixini yazacaq müvərrix (tarixçi - red.) bu üsyanları tədqiq və təfsilatı ilə, əlbəttə, təhrir edəcəkdir. Bu üsyanların bihudə olduğunu və səlaməti-ümumiyyəyə zərər gətirdiyini iddia edənlər var. Fəqət bu üsyanlar dəxi olmasaydı, Azərbaycan xalqı hansı hadisələrlə kəndi namusunu müdafiə etmiş olduğunu isbat edəcəkdi?!"
İstifadə olunmuş ədəbiyyat:
1. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə. "Azərbaycan Cümhuriyyəti"
2. Nağı bəy Şeyxzamanlı. "Xatirələrim"
3. Xanlar Bayramov. “Gəncə üsyanı”
4. Xaləddin İbrahimli. "Azərbaycan mühacirəti tarixi"
5. Əhməd İsayev. "Gəncə və gəncəlilər"
6. Rəna Bayramova "Azərbaycan rəhbərliyində ixtilaflar və daxili siyasi çəkişmələr"
7. Anar Turan, Ceyhun Bayramlı. "On yeddi illik mücadilə"
Son yazılar
Обзор на EPOS GTW 270 Hybrid
Они доступны только в этой цветовой гамме из оружейного металла. Обновление 22 апреля, 10:03 утра по восточному времени: EPOS выпустила обновление прошивки для GTW 270, доступного через программное обеспечение Gaming Suite на ПК, которое обеспечивает одновременное Bluetooth и беспроводное подключение к его ключу USB —C. Вы можете переключаться между режимами, нажав кнопку на ключ. Компания говорит, что теперь он доступен. Гибридные наушники GTW 270 стоимостью 199 долларов от аудиокомпании EPOS, насколько мне известно, являются первыми по — настоящему беспроводными наушниками, созданными для игр, но сами наушники не являются самой большой точкой продаж. Приемник Bluetooth USB-C, который поставляется с наушниками, получает это различие. Он намного компактнее, чем стандартные USB-ключи размером с флэш-накопитель, входящие в комплект многих гарнитур. Он также более способен работать с кодеком aptX low latency (aptX LL), который обеспечивает хорошее звучание звука без заметной задержки. Используя приемник, гибрид GTW 270 может быть особенно хорош для быстро развивающихся игр, где звуковые сигналы имеют значение для успеха; но на самом деле, это приятно иметь для любого названия. Однако есть одна проблема: микрофоны не работают, когда вы слушаете звук через приемник USB-C. (Однако встроенные микрофоны наушников работают, когда они подключены к устройству через Bluetooth.) Гибрид EPOS GTW 270 Вот звезда шоу. Это больше зависит от технических ограничений aptX, чем от принятия решений EPOS. Чтобы определить приоритет полосы пропускания для качества звука и быстродействия, при прослушивании с помощью ключа USB-C активен только канал воспроизведения. Это потенциальный разрыв сделки для некоторых геймеров, которые, возможно, захотят перейти в голосовой чат с друзьями на своих консолях. Но к чести EPOS, задержка между ключом и наушниками действительно кажется несуществующей. Эти бутоны цвета оружейного металла имеют простой, сдержанный дизайн, чтобы они не слишком высовывались из вашего уха. Они не слишком тяжелые, и посадка удобная, благодаря сменным силиконовым ушным наконечникам, которые помогают получить хорошую герметичность в ухе. Что касается элементов управления, у них есть только одна многофункциональная кнопка, которая обрабатывает приостановку и возобновление музыки, смену треков, а также прием телефонных звонков. Другими словами, без ключа USB-C они не являются чем-то особенным. (EPOS действительно делает версию за 169 долларов без ключа.) Для общего использования — например, для телефонных звонков или музыки — вы можете получить больше, потратив меньше, если посмотрите некоторые из вариантов в руководстве по покупке доступных беспроводных наушников моего коллеги Криса Уэлча. НАШ ОБЗОР ГИБРИДА GTW 270 7 ИЗ 10 Плюсы Незаметная задержка при подключении к ключу USB-C Сменные силиконовые наконечники для комфорта и звукоизоляции Совместимость с несколькими устройствами Минусы Микрофоны не работают при подключении через USB-C Чехол для зарядки, подверженный царапинам Они легки в использовании по цене За пределами игр эти наушники можно использовать, как и любой другой беспроводной набор, для подключения к телефону, планшету или ноутбуку через Bluetooth. Они поддерживают Bluetooth 5.1 (с кодеком SBC или aptX, в зависимости от устройства, к которому вы подключаетесь) для музыки, видео, игр и телефонных звонков, и EPOS говорит, что вы можете сопрягать их с восемью устройствами. Сопряжение выполняется, удерживая нажатой кнопку на корпусе зарядки. Гибрид EPOS GTW 270 Единственная кнопка гибрида GTW 270 находится на левом наушнике. Говоря о зарядном чехле: он имеет цельнометаллическую конструкцию, которую, к сожалению, очень легко поцарапать. Он заряжается через USB-C; при полной зарядке EPOS говорит, что он может обеспечить до 15 часов дополнительного времени автономной работы наушников. В течение рассматриваемого периода гибридные наушники GTW 270 достигли пятичасовой отметки времени автономной работы, что соответствует заявлениям компании. И если вы тот, кто время от времени совершает потную пробежку или просто не хочет попасть под дождь, они водонепроницаемы по стандарту IPX5. Я провел последние несколько недель, используя наушники, чтобы играть в игры поочередно на моем PS5, моем коммутаторе и моем рабочем ноутбуке несколько раз в день. (Если вам интересно, в комплект поставки входит адаптер, который позволяет подключить ключ к устройству с портами USB Type-A.) Гибрид GTW 270 работает как любая беспроводная игровая гарнитура, но действительно беспроводной форм - фактор имеет некоторые очевидные преимущества. Мне нравится, что они позволяют мне свободно передвигаться по проводам, и их использование не изолирует меня (или не портит мои волосы), как громоздкие банки для ушей. Приемник предварительно соединен с бутонами, и они подключаются почти мгновенно. Гибрид EPOS GTW 270 Каждый наушник заряжается через контактные точки, а светодиоды показывают оставшееся время автономной работы. Мне также нравится удобство использования только правого наушника (правый управляет передачей Bluetooth, поэтому прослушивание только через левый наушник не работает), поэтому я могу держать ухо доступным для прослушивания отправленных пакетов. Это, конечно, не является чем-то новым для людей, которые уже используют действительно беспроводные наушники. Это просто кажется новым, чтобы испытать эту свободу с игровой гарнитурой. В течение отчетного периода я попробовал римейк "Души демона", "Бог войны" 2018 года, "Приключения в кольце" и "Призрак Цусимы", а также несколько других игр. Хотя у них нет самой широкой звуковой сцены или самого четкого частотного разделения, которое я слышал для прослушивания музыки, они сияют игровым звуком — в частности, эффектами объемного звучания и доставкой басов. Общее качество звука не является взрывоопасным, и есть предел тому, насколько захватывающими могут быть эффекты объемного звучания, учитывая небольшие драйверы наушников. Но звук не слишком скомпрометирован. Если вы не хардкорный геймер, которому нужно услышать каждую деталь в кристально чистой презентации, они, скорее всего, подойдут вам. Гибрид EPOS GTW 270 Они великолепно работают как с PS5, так и с коммутатором. Для расширения совместимости в комплект поставки входит адаптер USB-C-USB Type-A. Гибрид GTW 270 был бы очень близок к идеалу, если бы микрофоны работали при подключении с помощью ключа USB-C. Увы, это не так, поэтому использование ключа будет практически бесполезно для тех, кто часто играет в многопользовательские игры с друзьями. (Это немного другая история, если вы играете в много однопользовательских игр и не возражаете против отсутствия микрофона для игр.) Поскольку наушники не так уж полезны для игр без ключа, это означает, что вы идете на большой компромисс, и это тот, который ни одна из лучших игровых гарнитур, которые я тестировал (большинство из которых дешевле, чем это), не просит вас сделать. Это твой выбор. Часы OnePlus - это первые умные часы от OnePlus. Он стоит всего 159 долларов и длится до двух недель между зарядками, но он также делает намного меньше, чем конкурирующие умные часы от Samsung, Fossil, Apple и других. https://www.theverge.com/22241197/epos-gtw-270-hybrid-truly-wireless-earbuds-usb-c-gaming-bluetooth
Лучший Chromebook 2021 Lenovo Chromebook Duet
Лучший Chromebook 2021 Lenovo Chromebook Duet Lenovo Chromebook Duet-это впечатляющее конвертируемое устройство за 279 долларов. Часть руководства Verge по Chrome OS и Chromebook Дуэт Chromebook от Lenovo далек от безупречности. Но когда вы оцениваете устройство, которое начинается с 279 долларов, вопрос не в том, “Является ли это идеальным устройством”, а в том, “Лучше ли это, чем другие вещи, которые вы можете получить за эту цену” Chromebook в этом ценовом диапазоне, как правило, неуклюж и дешев, как Chromebook 14 от HP или Chromebook x360 12b. Если вам нужна альтернатива Windows, вы смотрите на самый нижний конец линий Acer Aspire или Acer Swift или другие чрезвычайно простые варианты, такие как Motile 14. И, конечно, есть iPad начального уровня и другие базовые планшеты Android, но они не поставляются с клавиатурой. Lenovo, безусловно, срезала некоторые углы, чтобы сократить дуэт Chromebook до этой ценовой точки. И поскольку я работаю профессиональным ворчуном, я буду ворчать. Но в конце дня они чувствуют себя как срезанные углы — не как серьезные ошибки, которые значительно затрудняют работу устройства. И после нескольких дней использования дуэта в качестве основного драйвера я чувствую себя комфортно, говоря, что он гораздо больше похож на Surface Go с некоторыми уступками, чем на ультрабюджетный ПК. НАШ ОБЗОР Duet Chromebook ОТ LENOVO 8,5 ИЗ 10 Плюсы Ультра портативный 11-часовое время автономной работы В комплекте клавиатура и подставка для ног Вы не можете превзойти цену Минусы Тесная клавиатура и тачпад Только один порт (и это не разъем для наушников) Не хватает лошадиных сил для серьезной многозадачности По сравнению с последними iPad или более дорогими хромбуками, такими как Pixelbook Go, Chromebook Duet имеет значительные недостатки. Но эти устройства являются шагом вверх в цене (особенно если вы включаете крышки клавиатуры). Если вы ищете кабриолет в диапазоне ниже 300 долларов, у которого есть нога в обеих дверях, дуэт-лучшее, что вы найдете. Базовая модель Chromebook Duet имеет 4 ГБ оперативной памяти и 64 ГБ памяти. В стоимость входит клавиатура и подставка, чего не скажешь о Surface Go или любой другой модели iPad. Я протестировал версию за 299 долларов, которая имеет тот же процессор и оперативную память, но 128 ГБ памяти. Двадцать долларов — это не огромная разница, поэтому я рекомендую вам пойти на дополнительное хранилище, если вы можете себе это позволить-64G быстро заполнится, если вы планируете загружать много приложений, видео или других носителей. Дуэт Lenovo Chromebook Лучшие ноутбуки 2020 Lenovo Chromebook Duet Легко изменить угол наклона экрана. Помимо его головокружительной цены, главное, что нужно знать об этом Chromebook,-это то, что он маленький. При 10,1 дюйма это типичный размер для планшета, но если вы пытаетесь использовать его так, как вы использовали бы рабочий ноутбук (например, с десятками вкладок и окон рядом), все становится тесным. Я смог написать весь этот обзор на дуэте, но возвращение к 13-дюймовому 32-дюймовому экрану на моем персональном компьютере казалось совершенно новым миром. Дисплей действительно имеет соотношение сторон 1610, что я ценю, и если вы привыкли использовать 169 панелей, вы заметите дополнительное вертикальное пространство. Я все еще чувствую себя немного менее стесненным на 13-дюймовом экране 169, но это близко. Как следствие, съемная клавиатура также крошечная. Большинство клавиш не страшны для нажатия; на самом деле они немного больше, чем клавиши Surface Go, с шагом около 1,3 мм. К тесной настройке потребовалось некоторое время, чтобы привыкнуть, но после дня или около того использования устройства я смог достичь своей обычной скорости набора текста (около 130 слов в минуту). Однако Lenovo пришлось пойти на компромисс с клавишами на окраине колоды (tab, backspace, enter, двоеточие, апостроф, тире и т. Д.). Они крошечные (чуть более половины размера буквенных клавиш), и их нажатие было рутиной. Даже после использования устройства в течение нескольких дней я все еще правильно нажимал backspace примерно в 75 процентах случаев — я не могу сказать вам, сколько раз я вместо этого хлопал знаком равенства. Точно так же я очень часто нажимал enter, когда хотел нажать соседнюю клавишу апострофа. Нажатие на тире, которое находится слева от клавиши "равно", было похоже на сценарий "иголка в стоге сена", и я инстинктивно избегал использования тире в своем письме. Я предполагаю, что вы привыкнете ко всему этому, если купите Дуэт, но ожидайте крутой кривой обучения. ТЕХНИЧЕСКИЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ LENOVO CHROMEBOOK DUET (В СООТВЕТСТВИИ С ОБЗОРОМ) MediaTek Helio P60T 4 ГБ ОПЕРАТИВНОЙ ПАМЯТИ 128 ГБ памяти 10,1-дюймовый дисплей (1920 x 1200) батарея емкостью 7000 мАч (27 Вт * ч) Адаптер 10 Вт Два динамика Два цифровых микрофона Один порт USB-C Вы не будете шокированы, узнав, что тачпад также небольшой-3,4 х 1,9 дюйма. Он прекрасно себя чувствует и грамотно прокручивается (хотя у меня маленькие руки). У меня были некоторые проблемы с щелчком и перетаскиванием (я часто прибегал к этому на сенсорном экране), и щелчки двумя пальцами иногда регистрировались как обычные щелчки. Кроме того, когда клавиатура неровно лежала у меня на коленях, она иногда поворачивалась в положение, когда кликер перестал работать (болезнь, с которой вы будете знакомы, если раньше использовали дешевые чехлы для клавиатуры). Если вы предпочитаете использовать экран, дуэт также совместим со стилусами USI. Если вы надеялись подключить кучу периферийных устройств вместо прилагаемой клавиатуры, убедитесь, что у вас есть разветвители и ключи на буксире. Дуэт имеет всего один порт USB-C, который будет занят всякий раз, когда устройство заряжается. Было бы неплохо иметь хотя бы аудиоразъем, хотя Lenovo включает в себя ключ для наушников. (Пока мы составляем списки пожеланий, будет приветствоваться еще один порт USB-C, чтобы мы могли подключить мышь во время зарядки). Дуэт Lenovo Chromebook Дуэт включает в себя подставку и клавиатуру. Дуэт Lenovo Chromebook. Снаружи на экране был сильный яркий свет. Однако при такой цене я не рассматриваю тесную периферию как ошибку со стороны Lenovo; это компромисс, который вы делаете. В обмен вы получаете довольно компактное и портативное устройство. Один только планшет весит 0,99 фунта (449g), а с клавиатурой и подставкой для ног он составляет всего 2,03 фунта (921g). И, несмотря на углы, которые были срезаны с помощью клавиатуры и тачпада, ни одна часть дуэта не выглядит и не кажется дешевой. Сам планшет изготовлен из алюминиевого сплава, который прочен и приятно держать. Обложка сделана из шикарной серой ткани — в закрытом состоянии она выглядит как классный блокнот. И клавиатура, и подставка надежно оставались на месте, пока я пользовался устройством. Дуэту действительно не хватает двухкомпонентного магнитного механизма, который Surface Go использует для удержания обеих крышек на месте, что означает, что клавиатура имеет тенденцию скользить, когда ноутбук закрыт. Опять же, углы. Еще одна область, где дуэт пробивает выше своей весовой категории срок службы батареи. Lenovo утверждает, что 10 часов; Я приблизился к 11 с половиной, запустив устройство через свою типичную рабочую нагрузку вкладок Chrome и приложений, включая Gmail, Twitter, Slack, Asana, Facebook, Документы и листы, а также случайный вызов масштабирования и потоковую передачу Spotify, с экраном средней яркости. В тот день, когда я использовал только Chrome, я получил чуть больше 12. (Lenovo, однако, экономила на зарядном устройстве; включенный в комплект 10 Вт USB-C кирпич только увеличил мощность устройства на 24 процента за час.) Есть четкое (по крайней мере, частичное) объяснение этому результату-процессор низкого класса. Lenovo использует восьмиядерный процессор MediaTek Helio P60T с частотой 2,0 ГГц. По мощности он ближе к бюджетному процессору смартфона Snapdragon, чем чипы Intel, которые вы найдете в хороших хромбуках. Учитывая это, выступление Дуэта было на удивление достойным. Если вы просматриваете несколько вкладок, транслируете Netflix или запускаете одно или два приложения, у вас не должно возникнуть проблем. Я даже смог запустить ежедневную дозу от восьми до 12 вкладок Chrome и от шести до восьми приложений для Android без особых проблем. Docs и Spotify разбились один или два раза, но это не было серьезной проблемой. Было почти невозможно сделать что-либо еще во время вызова масштабирования (хотя это может быть скрытым благословением для моих коллег). Я также запустил дуэт в течение дня использования только Chrome, и все начало замедляться примерно на 15 вкладках. Но опять же, тяжелая многозадачность-это не то, для чего предназначено это устройство (и 4 ГБ оперативной памяти, вероятно, является таким же ограничивающим фактором, как и процессор). СОГЛАСИТЕСЬ ПРОДОЛЖИТЬ ДУЭТ LENOVO CHROMEBOOK Теперь каждое интеллектуальное устройство требует, чтобы вы согласились с рядом условий и положений, прежде чем сможете его использовать, — контрактов, которые на самом деле никто не читает. Мы не можем прочитать и проанализировать каждое из этих соглашений. Но мы начали подсчитывать, сколько раз вам нужно нажать “согласиться” на использование устройств, когда мы их просматриваем, поскольку это соглашения, которые большинство людей не читают и определенно не могут вести переговоры. Чтобы использовать Lenovo Chromebook Duet, вы должны согласиться Подключение к Wi-Fi Условия предоставления услуг Chrome OS Синхронизация Chrome (перенос истории, закладок, паролей и других настроек из вашей учетной записи Google) Персонализированные сервисы Google Условия предоставления услуг Google Play Следующие соглашения являются необязательными Отправляйте диагностические данные и данные об использовании в Google Учетная запись Google Резервное копирование на Google Диск Разрешить приложениям и службам с разрешением на местоположение использовать местоположение вашего устройства Google Assistant voice match Пусть помощник покажет вам информацию, связанную с тем, что находится на вашем экране Подключение к телефону Android Итоговый подсчет пять обязательных соглашений и семь факультативных Говоря о зуме, дуэт имеет две камеры, включая 2-мегапиксельную переднюю стрелку и 8-мегапиксельную заднюю стрелку. Оба были на самом деле лучше, чем веб-камеры, которые я обычно вижу на ноутбуках. Мое лицо во время видеозвонков было четким и не особенно размытым, а камера заднего вида не делает невероятных фотографий, но прекрасно подойдет, если вам нужно сделать снимок ваших заметок или слайда PowerPoint. Двойные динамики (расположенные в верхней панели) обеспечивали удивительно хорошо сбалансированный звук, который был четким при более высокой громкости. Они не становятся такими громкими, как многие полноразмерные ноутбуки-это понятно, учитывая их размер, но это еще одна причина, по которой на этой штуке действительно должен быть разъем для наушников. Игра также была хорошим опытом. Перелистывание Легенд и Легенд о монстрах иногда заикалось, но в целом было довольно гладким. Они также выглядели четко на экране 1920 x 1200. Дуэт даже хорошо поработал с фотоработами в Lightroom. Редактирование, как отдельных фотографий, так и пакетов, не было мгновенным, но и не было мучительно медленным; этот опыт был примерно на одном уровне со среднечастотными хромбуками на базе Intel, которые я тестировал в прошлом. (Панель немного тусклая для тех, кто занимается серьезной творческой работой; яркий свет был достаточно сильным, чтобы экран было трудно увидеть на открытом воздухе). Дуэт Lenovo Chromebook. Буквенные клавиши в порядке, но внешние-это борьба. Переходя к программному обеспечению, все, что нравится людям Chrome OS в Chrome OS, здесь. Дуэт загружается быстро, интерфейс прост, вы получаете автоматическое обновление фона каждые шесть недель, у вас есть доступ к вашим любимым приложениям для Android (включая Microsoft Office) через Google Play Store, а Google Assistant может отвечать на ваши запросы и составлять вам компанию. ОС хорошо интегрирована с остальной экосистемой Google, и есть множество симпатичных способов использовать ее с вашим телефоном Android. Дуэт поддерживает мгновенную привязку, что означает, что вы можете автоматически подключать его к соединению для передачи данных вашего телефона без необходимости возиться с горячими точками. Вы также используете Android для удаленного входа и выхода из Chromebook, если он находится поблизости. И вы можете использовать Click-to-Call для отправки контактных номеров из дуэта на свой телефон. Обычные предостережения Chrome OS также применимы; Приложения для Android являются хитом или промахом, причем некоторые из них хорошо оптимизированы для Chromebook, некоторые из них в порядке, но хуже, чем их браузерные эквиваленты, а некоторые (привет, Facebook Messenger) являются абсолютными катастрофами. По - прежнему гораздо сложнее загружать приложения, чем на Android. Как только вы поймете, какие приложения вы можете безопасно использовать и что вы должны хранить в Chrome, вы сможете отлично ориентироваться в операционной системе. Но если вы новичок в Chromebook, есть кривая обучения. ПРИМЕНЯЮТСЯ ОБЫЧНЫЕ ПРЕДОСТЕРЕЖЕНИЯ CHROME OS Самое интересное здесь то, что Google также внесла несколько изменений в Chrome OS, чтобы оптимизировать его для конвертируемого форм-фактора. Google говорит, что Duet-это первое устройство, которое когда-либо запускалось с версией Chrome, которая на самом деле оптимизирована для использования на планшетах. (RIP Pixel Slate). Существует три режима типа” Режим " (когда клавиатура подключена), режим просмотра (когда подставка открыта, а клавиатура отсоединена) и режим просмотра (когда это просто планшет). (Режим просмотра и режим просмотра, по сути, одинаковы, насколько я могу судить). Функция заголовка в режиме просмотра-это новая система навигации по жестам. Длинный свайп вверх отправляет вас на начальный экран, короткий свайп вверх вызывает полку приложений, проводя вверх и удерживая показывает все открытые окна приложений. Проведите пальцем вверх, удерживайте и перетащите окно в одну сторону, чтобы разделить дисплей; проведите пальцем вправо, чтобы вернуться к предыдущему экрану. Я бы не сказал, что эти жесты были обязательно плавными — по крайней мере, по сравнению с тем, что вы увидите на iPad. Но это начало системы, которая, как я вижу, в будущем станет довольно отшлифованной, и они действительно немного упростили просмотр в режиме планшета. Ничто в дуэте Chromebook не идеально; Я мог бы весь день придираться к различным неоптимальным качествам клавиатуры, тачпада, производительности или экрана. Но Дуэт не пытается быть идеальным. Он не предназначен для опытных пользователей и не предназначен для тяжелой многозадачности. Имея это в виду, это самое близкое к совершенству, что я когда-либо видел с ноутбука-планшета за 300 долларов. Если вы ищете забавное устройство для детей, которое также может справляться с работой на дому, или портативный 2-в-1 для просмотра Netflix и отправки электронной почты на ходу, дуэт должен отлично работать. Это солидный хромбук среднего уровня 2-в-1, который не может быть таким дешевым, как сейчас. https://www.theverge.com/21262694/lenovo-chromebook-duet-review-tablet-chromebook-chrome-os-price
Şərhlər
Ədalət qardaş çox düz buyurur. " Qızıl" sözü rus vəhşilərə heç yaraşmır. Onlar çox istədilər (yəgin ki),monqolların təbirincə (Qızıl orda) onların da ordu qızıl adlandırsın . Amma onlarda(ruslarda) elə vəhşi orda var. İndi də görürük, nə dərəcədə Vəhşi ordudur.
Yazıda hər şey gözəldir.Ancaq qırmızı ordunun əvvəlindəki "qızıl" sözü yerinə düşmür.Bu sözü Azərbaycan bolşevikləri işğalçı qırmızı ordunu daha da əzəmətləndirmək üçün yazırdılar.Sonralar da kommunistlər həmin "qızıl" sözündən əl çəkmədilər.İşğalçı orduya,ancaq Azərbaycanda "qızıl ordu" deyirdilər....