KURSK ƏMƏLİYYATI – PUTİN ÜÇÜN “SOYUQ DUŞ EFFEKTİ” - Rusiya hərbi kəşfiyyatının “korluğu” öz nəticələrini verir

Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Rusiya sərhədini yararaq, Kursk vilayəti ərazisində keçirdiyi məlıum əməliyyat Rusiyanın Xarkov vilayətinə hücumunu xatırladır. Lakin Ukrayna tərəfi buna daha az sayda hərbi texnika və canlı qüvvə ilə nail ola bilib. Bu da əməliyyatın gözlənilməzliyi və Rusiya hərbi kəşfiyyatının “korluğu” ilə izah olunur.

Əgər Xarkov əməliyyatından əvvəl Ukrayna hərbi kəşfiyyatının başçısı, general Kirill Budanov Rusiyanın planlarını artıq bilirdisə və bütün dünyaya car edirdisə, bundan fərqli olaraq, Kurskdakı əməliyyat, oraya yığılan hərbi texnika və canlı qüvvə barədə Rusiya hərbi kəşfiyyatının tam məlumatsız olduğu üzə çıxdı. Bu da Rusiya hərbi idarəçiliyinin çürüklüyünün daha bir bariz nümunəsidir...

Ukrayna rəsmən bu barədə sussa da, müxtəlif mənbələr artıq 100 kvadrat kilometrə yaxın ərazinin Ukrayna ordusunun nəzarətinə keçdiyini, 300-ə yaxın Rusiya hərbçisinin əsir götürüldüyünü, xeyli hərbi texnikanın və azı iki Rusiya hərbi helikopterinin məhv edildiyini bildirir. O da qeyd olunur ki, hücum əməliyyatları davam edir, Ukrayna hərbçiləri ələ keçirdikləri ərazilərdə möhkəmlənir və bütün bunlar o deməkdir ki, ümumilikdə bu hücum qətiyyən daha əvvəllər Ukrayna tərəfində döyüşən Rusiya legionunun qısamüddətli diversiyalarının eynisi deyil. Bu hücumun daha ciddi və davamlı hərbi-siyasi nəticələrinin olacağı gözləniləndir. Ən azından ona görə ki, Ukrayna ordusu hazırda öz resurslarını qısa müddətli effekt verən, görüntü xarakterli hücumlara israf edəcək durumda deyil...

Bu arada ən çox diqqət cəlb edən məqam Vladimir Putinin və ətrafının Kursk əməliyyatına reaksiyasıdır. Belə ki, hər addım başı nüvə təhdidlərilə çıxış edən Kreml bu dəfə faktiki olaraq, Rusiya ərazisinə təcavüz faktı ortalıqda ikən nüvə ritorikasından istifadə etmir.

Şəxsən Vladimir Putin Kursk vilayətində baş verən döyüşləri şərh edərkən bunu “Kiyev rejiminin təxribatı” adlandırıb, Kiyevi kütləvi raket zərbəsi ilə hədələyib və sadəcə, “Kiyev rejimi”nin silahlandırılmasının dayandırılmasına dair növbəti dəfə çağırış edərək, BMT-yə müraciətlə kifayətlənib.

Bir çox ekspertlər bunu Putinin getdikcə daha çox Qərblə razılaşmaya meyllənməsinin, bunun üçün də nüvə ritorikasından az istifadə etmək istəyinin göstəricisi kimi qəbul edirlər. Ancaq istənilən halda, Kurskdakı əməliyyatın Putin və ətrafı üçün şok effekti yaratdığı şübhə doğurmur.

Rusiya ordusu Baş Qərargahının rəisi, general Valeri Gerasimov guya əməliyyatın başa çatdığını və Rusiyanın Ukrayna qoşunlarını geri atdığını desə də, elə Rusiya hərbi müxbirləri və “Z kanal”ları bir ağızdan onu təkzib edərək, Ukraynanın ələ keçirdiyi yaşayış məntəqələrinin adlarını sadalayırlar. Onu da qeyd edək ki, Kursk əməliyyatında Rusiyanın verdiyi itkilər arasında ən tanınmış hərbi “Z müxbirlər”dən olan Yevgeni Poddubnı da var. Əvvəlcə Rusiya rəsmiləri onun həlak olduğunu bildirsələr də, son məlumatlara görə, o, hazırda xəstəxanadadır, lakin vəziyyəti ağırdır.

Ukraynaya gəlincə, Kurskda möhkəmlənə biləcəyi halda, bu nəticə gələcək sülh danışıqlarında Kiyev üçün əlavə “kozır” rolunu oynaya bilər. Baxmayaraq ki, rəsmi Kiyev hələlik bu əməliyyat barədə susmağa üstünlük verir.

Yalnız Ukrayna Prezident Ofisinin müşaviri Mixail Podolyak deyib ki, Kursk vilayətində baş verən hadisələr adi rusların Rusiya Federasiyasının Ukraynaya genişmiqyaslı işğalına əsl münasibətinin indikatoru ola bilər. Həmçinin, onun fikrincə, Kurskda baş verənlər “gələcək danışıqlar prosesinə müsbət təsir edə bilər”.

Bu arada ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller avqustun 7-də keçirdiyi brifinq zamanı qeyd edib ki, Ukrayna Kursk vilayətində hərbi əməliyyat keçirmək niyyəti ilə bağlı Vaşinqtona xəbərdarlıq etməyib. Ancaq bu, "qeyri-adi bir şey deyil". Yəni, əvvəllər Ukraynanı Rusiya ərazisinə adi zərbələrdən çəkindirən Vaşinqton artıq bu cür hücumlarda qeyri-adi heç nə görmür.

Hətta son zamanlar Zelenski hakimiyyətinin və Ukrayna hərbi rəhbərliyinin kəskin tənqidçisinə çevrilmiş Ukrayna Prezident Ofisinin sabiq müşaviri, tanınmış hərbi-siyasi ekspert Aleksey Arestoviç belə Ukrayna ordusunun Kurskdakı əməliyyatını texniki baxımdan effektiv adlandırıb və bunu siyasi baxımdan da önəmli adddım hesab edib. O, qeyd edib ki, Ukrayna ordusunun Kursk Atom Elektrik Stansiyasına qədər irəliləyəcəyi barədə deyilənlər qeyri-realdır. Lakin ordu Kursk ərazisində yeni platsdarm yaratmaq və bununla da Rusiyanın hücum qüvvələrini parçalamaq imkanına malikdir.

Əksər ekspertlərin fikrincə, Kurskdakı döyüşlər Ukraynanın şərqində hücum əməliyyatlarında iştirak edə biləcək işğalçı qüvvələrin yerdəyişməsinə, yayılmasına, bununla da zərbə gücünün zəifləməsinə səbəb ola bilər. 

Tanınmış ukraynalı hərbi ekspert, Hərbi Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Aleksandr Musienko deyib ki, nəticələr barədə danışmaq hələ tez olsa da, artıq müəyyən ciddi nailiyyətlər göz önündədir: “Hesab edirəm ki, nəticələri söyləmək hələ tezdir, lakin artıq ortada nailiyyətlər var. Çünki Rusiya potensial olaraq Donetsk bölgəsinə daxil ola biləcək qoşunları Kurska göndərmək məcburiyyətində qalacaq”.

Musienko vurğulayıb ki, əməliyyat hələ başa çatmadığından vəziyyətin inkişafına nəzarət etmək lazımdır. O, bundan sonra da ruslar üçün “sürprizləri” istisna etmir: “Mən bu əməliyyatın nəinki indiki istiqamətdə, hətta digərlərində də müəyyən sürprizlər gətirəcəyini və uzun sürən hücumları istisna etməzdim. Bu da öz növbəsində Rusiya qoşunları və komandanlığı üçün problem yaradacaq, çünki onlar belə bir əməliyyatı gözləmirdilər”.

Onun sözlərinə görə, bu çağırışlara cavab vermək üçün Rusiya komandanlığı əraziyə öz ehtiyat qüvvələrini cəlb etməli olacaq. Amma bu, o demək deyil ki, Rusiya dərhal Pokrovsk istiqamətindən geri çəkiləcək: "Lakin, ən azı, potensial olaraq Donbasa gedə biləcək qüvvələr artıq ora getməyəcək, çünki onların başqa çağırışları və vəzifələri olacaq".

C.Məmmmədov

“AzPolitika.info”