Fransız agentləri maraqlandıran İlqar və Kənan kim idi? - Məhkəmədə yeni faktlar açıldı

Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətində başladılan cinayət işi üzrə Fransaya casusluqda ittiham edilən Martin Ryan və Azad Məmmədlinin cinayət işi üzrə növbəti məhkəmə iclası keçirilib.

Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Elmin Rüstəmovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə təqsirləndirilən Martin Ryan dövlət ittihamçısının suallarını cavablandırıb. 

Dövlət ittihamçısının “İlk dəfə Azərbaycana hansı məqsədlə gəlmisən” sualına təqsirləndirilən şəxs bildirib ki, Azərbaycana biznes qurmaq üçün gəlib:"Burada Emin Süleymanov adlı şəxslə tanış oldum. Onunla mütəmadi əlaqə saxlayırdım. Bir müddət sonra onunla əlaqəm kəsildi. O, burada fəaliyyət göstərən Fransa şirkətləri ilə Azərbaycan şirkətləri arasında görüşlər təşkil edirdi. Ona burada bir adam lazım idi. Bu təklif mənə edildi və mən o zaman işsiz idim. İşsiz olmağıma baxmayaraq, pulum var idi. Mən bunu özümə bir fürsət kimi qəbul etdim və işə müsbət cavab verdim”. 

Dövlət ittihamçısının “Fransa səfirliyi ilə niyə əlaqə qurmusan” sualına Martin Ryan işinin bunu tələb etdiyini deyib: “Fransa səfirliyinin işçiləri ilə tanışlığım 2015-ci ilə təsadüf edir. Azərbaycanda özüm üçün biznes qurmaq istəyirdim. Bunun üçün də mənə əlaqələr lazım idi. Mən Ramin Məmmədovla tanış oldum və onunla birgə biznes qurduq. Biz Fransa şirkətlərini Azərbaycana cəlb edirdik. İşlərimiz də yaxşı idi. Daha sonra mən Frederik Devosla tanış oldum. O, mənə dedi ki, hazırda iki vacib işlə məşğuldur. Geostrateji analizlər aparırdı. Bu analizlər də əsasən İranla bağlıdır. Digər məsələ Azərbaycanda yaşayan fransızların təhlükəsizliyini qorumaqdır. Bunlar mənə şübhəli gəldi. Çünki Azərbaycanda yaşayan fransızların təhlükəsizliyini qorumaq səfirliyin işidir. Görüş əsnasında cibindən şəkil çıxarıb mənə dedi ki, bu şəxs Rusiya vətəndaşıdır. Fransadan qovulub, Qazaxıstanda da olub. Azərbaycanda da ola bilər. Bununla yanaşı, o, mənə bildirdi ki, həm İran, həm də Rusiya şirkətləri təhlükəlidir. İran və Rusiya barəsində şübhəli məqamlardan söhbət etdi və onlardan ehtiyatlı olmağımı tapşırdı. Həmçinin, şübhəli məqamla rastlaşdığım zaman ona bu barədə bildirməyimi dedi. Eyni zamanda, tanıdığım Azərbaycan vətəndaşlarını onunla görüşdürməyimi istədi”.

Təqsirləndirilən şəxs bildirib ki, Devos ondan Azərbaycan və Ermənistan arasındakı konfliktli məsələlərdən danışmasını istəyib: “4 oktyabr 2020-ci ildə Fransa və Azərbaycan arasında diplomatik münasibətlər gərginləşdi. O, məndən müharibə zamanı güc fərqləri, silahlar və ölkənin durumu, Türkiyə və Pakistan haqqında suallar verir, əlimdə videolar olarsa, onunla bölüşməyimi istəyirdi. Mən anladım ki, bunlar erməni dəyirmanına su tökmək üçündür. Təsəvvür edin ki, o qədər Türkiyə və Pakistan haqqında suallar verir, məlumatlar almaq istəyirdi ki, heç Ermənistan, İran və Rusiya barəsində o qədər suallar vermirdi. Diqqət Azərbaycana dəstək olan ölkələrə yönəlmişdi. Mən bundan şübhələnmişdim. Onun üçün də öz işimlə məşğul idim. Povilyonlara gedir, xarici şirkətlərlə əlaqə qurmağa çalışırdım. Bizə maraqlı olan İran şirkətləri idi və bir çox İran şirkətləri ilə əlaqələr qurmuşuq”. 

İttiham tərəfinin “Azərbaycanlı şəxsləri onunla tanış etmisən” sualına təqsirləndirilən şəxs belə cavab verib: “Zaur Mustafayevi Frederik Devosla mən tanış etdim. Daha sonra bu işləri Azad Məmmədli görməyə başladı. O, bu işi çox yaxşı bacarırdı. Çünki onun müəyyən məqsədləri var idi. Daha sonra İlqar adlı iş adamı ilə tanış olmaq istəyirdi. İlqarın həyat yoldaşı Devosun yoldaşını yaxşı tanıyırdı. Hər iki xanım “Bakou Francophones” Assosiasiyasında çalışırdı. Mən də İlqarı çox yaxşı tanıyırdım. Mən Azərbaycanda fransız dilindən dərs keçirdim. İlqarı da buradan tanıyıram. O, mənim dinləyicim olub”.

Martin Ryan İlqarın hansısa şirkətin rəhbəri olduğunu qeyd edib. O tez-tez viza almaq üçün Fransa səfirliyinə müraciət edirmiş. Buna görə də Frederik onunla tanış olmaq istəyib.

Kənan isə Sərhəd Qoşunlarında hərbi cərrah kimi fəaliyyət göstərib, polkovnik rütbəsi daşıyıb. Martin Ryan ifadəsində fransız agentlərin Kənanla da görüşmək istədiyini deyib, lakin bu görüşlərin baş tutub-tutmadığı bilinmir.

Təqsirləndirilən Martin Ryan bildirib ki, Olqa adlı qadın fransız dilindən dərs almaq üçün ona müraciət edib: “Bu müraciət mənə şübhəli gəldi. Niyə bir səfirlik əməkdaşı öz diplomatik işini saxlayaraq fransız dilini öyrənib turizm sektorunda çalışmaq istəsin? 2-3 dərsdən sonra Olqa dərsə gəlmədi. Mən bu haqda kursun rəhbərliyinə bildirdim. Onun da məlumatı olmadı. Baş verən bütün hadisələr məndə əsaslı şübhələr yaratdı. Az sonra Frederik də getdi. Loran Lödi adlı şəxs mənimlə əlaqə saxladı və Frederik Devosun davamçısı olduğunu bildirdi. Lakin o, mənimlə əlaqə saxlayan zaman Frederik Azərbaycanda idi. Loran Lödi də Frederikin məndən istədiklərini istəyirdi və görüşlərin sıx-sıx baş tutacağını deyirdi. Haradan tanıdığını bilmirəm, amma Loran Lödi mənimlə yanaşı, Azad Məmmədlini də tanıyırdı. O zaman mən hiss etdim ki, Loran Lödinin nəzarəti altındayam. Əlbəttə, mən bunu Azad Məmmədliyə dedim. Ona Fransa xüsusi xidmət orqanlarının nəzarətində olduğumuzu və diqqətli hərəkət etməyimizi bildirdim. Bir müddət sonra Loran Lödi yoxa çıxdı. Mən onun köməkçisi ilə əlaqə saxladım. Köməkçisinin də ondan xəbəri olmadığını öyrəndim. Daha sonra mənimlə avqust ayında Jerom adlı şəxs tanış oldu. Onunla vatsap üzərindən əlaqə saxlayırdıq. O, mənə palçıq vulkanları tərəfdə görüşməyi təklif etdi. Çünki ora gözdən uzaq məkandır. Mən birbaşa üzrxahlıq edib görüşdən imtina etdim. Lakin biz onunla tədbirlərdə görüşürdük. Mövzumuz adətən İranla bağlı olurdu. İşlə bağlı mənə deyirdi ki, Azərbaycanda spirtsiz içkilərə təlabat var. Ölkəyə spirtsiz içkilərin daha çox gətirməyimi tövsiyə edirdi”.

Dövlət ittihamçsı “Səfirliyin bu tapşırıqlarını nə üçün edirdin” sualına Martin Ryan maddi qarşılıq güdmədiyini, ancaq iş üçün etdiyini bildirib: “Səfirliklə əlaqə qurmaq mənə vacib idi. Bu həm mənim təhlükəsizliyimin qorunması istiqamətində atdığım addım idi, həm də iki ölkə arasında münasibətlərin nə yerdə olduğunu bilirdim. Gördüyüm bu işlər qarşılığında mənim maddi gəlirim olmayıb, sadəcə, olaraq səfirliklə əlaqəm möhkəmlənib”.

Proses aprelin 14-ü davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, təqsirləndirilən şəxslər 2023-cü il dekabrın 4-də həbs olunub. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti tərəfindən “Merkorama” MMC-nin baş direktoru olan Martin Ryana qarşı AR Cinayət Məcəlləsinin 276-cı maddəsi (casusluq) üzrə ittiham irəli sürülüb. İttihama görə, Martin Ryan onu məxfi əməkdaşlığa cəlb edən, sonradan Bakıdan “persona non-grata” elan edilərək qovulmuş Fransanın DGSE (Xarici Təhlükəsizlik Baş İdarəsi) əməkdaşları tərəfindən agent-casus kimi istifadə edilib. Həmin cinayət işi üzrə Martin Ryanla yanaşı, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı Azad Məmmədliyə 274-cü maddə (dövlətə xəyanət) ilə ittiham irəli sürülüb. (apa.az., qafqazinfo.az)