TRAMP KOMANDASINI İFŞA EDƏN QALMAQAL – Baş redaktor hər şeyi danışdı

"The Atlantic" jurnalının Baş redaktoru Ceffri Qoldberq ABŞ-ni silkələyən məqalə dərc edib.

Qeyd edək ki, ABŞ Prezidentin milli təhlükəsizlik müşaviri, vitse-prezident, Milli Kəşfiyyat Xidmətinin rəhbəri və s. yüksək rütbəli şəxslər “Signal” sosial şəbəkəsində qrup yaradaraq Yəməndə Husi qruplaşmasına qarşı hərbi zərbələrin planlarını müzakirə ediblər. Maraqlıdır, baş redaktor Ceffri Qoldberq də müəmmalı şəkildə müxfi qrupa üzv edilib və bütün planlar ona göndərilib.

Jurnalist "The Atlantic" jurnalında dərc etdiyi geniş məqalədə bu qalmaqalın bütün təfərrüatlarını yazıb.

“AzPolitika” həmin məqalənin tərcüməsini oxuculara təqdim edir:

"Tramp administrasiyası təsadüfən mənimlə öz hərbi planlarını bölüşdü. ABŞ-nin milli təhlükəsizlik liderləri məni Yəməndə planlaşdırılan hərbi zərbələrin müzakirə edildiyi qrup söhbətinə daxil etdilər. Bunun həqiqət olduğuna inana bilmirdim. Və sonra bombalar düşməyə başladı...

Dünya, ABŞ-nin husilərin Yəməndəki hədəflərini bombaladığı barədə 15 mart Şərq vaxtı ilə günorta saat iki tamamdan bir qədər sonra xəbər tutdu. Mən isə hücum planları haqqında bombalar partlamazdan iki saat əvvəl bilirdim. Bunun sadə bir səbəbi var: səhər saat 11:44-də müdafiə naziri Pit Hegset mənə hərbi əməliyyat planını göndərdi. Bu planda silahlar, hədəflər və hücumların vaxtı barədə dəqiq məlumatlar var idi. 11 martda mən “Signal” messencerində Maykl Uolts adında bir istifadəçidən qoşulma sorğusu aldım. “Signal” – açıq mənbəli şifrələnmiş mesajlaşma xidmətidir, jurnalistlər və digər platformalarda nisbətən daha çox məxfilik axtaran şəxslər arasında populyardır. Mən güman etdim ki, bu Maykl Uolts prezident Donald Trampın milli təhlükəsizlik üzrə müşaviridir. Lakin əsl Maykl Uoltsun mənimlə həqiqətən əlaqə saxladığına əmin deyildim. Biz daha əvvəl görüşmüşdük və onun mənimlə əlaqə saxlaması qəribə görünmürdü, lakin Tramp administrasiyasının jurnalistlərlə gərgin münasibətləri – və Trampın mənimlə bağlı arabir obsesiyası – nəzərə alınarsa, bu qeyri-adi görünürdü. Dərhal ağlıma gəldi ki, kimsə özünü Uolts kimi qələmə verə bilərdi ki, məni tələyə salsın. Bu günlərdə pis niyyətli şəxslərin jurnalistləri nəyisə açıqlamağa məcbur etmək və bu məlumatları onlara qarşı istifadə etmək cəhdləri qeyri-adi deyil. Mən bu sorğunu qəbul etdim, ümid edərək ki, bu həqiqətən də milli təhlükəsizlik müşaviridir və o, Ukrayna, İran və ya başqa bir vacib məsələni müzakirə etmək istəyir.

İki gün sonra, cümə axşamı, saat 16:28-də mənə “Signal”-da bir qrup söhbətinə əlavə olunduğum barədə bildiriş gəldi. Qrupun adı "Husilər üzrə kiçik qrup" idi. "Maykl Uolts"dan gələn mesajda deyilirdi: "Komanda, husilərlə bağlı koordinasiya üçün rəhbərlər qrupu yaradırıq, xüsusilə növbəti 72 saat ərzində. Mənim müavinim Aleks Vonq səhər "Situasiya otağında" keçirilən iclasdan sonra departamentlərin rəhbərləri və qərargah rəisləri səviyyəsində bir təcili qrup toplayır və bu axşam materialları göndərəcək. Xahiş edirik, komandadan qarşıdakı günlər və həftəsonu koordinasiya üçün əlaqə saxlayacaq şəxsi müəyyən edin. Təşəkkürlər".

"Rəhbərlər komitəsi" termini adətən milli təhlükəsizlik üzrə yüksək vəzifəli şəxslər qrupunu – müdafiə, xarici işlər, maliyyə nazirləri və Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (MKİ) direktorunu – ifadə edir. Deyim ki, – baxmayaraq ki, yenə də deyəcəyəm, – məni heç vaxt Ağ Evdə rəhbərlər komitəsinin iclaslarına dəvət etməyiblər və milli təhlükəsizlik mövzularında illərlə işlədiyim halda belə bir iclasın kommersiya tipli mesajlaşma tətbiqi vasitəsilə keçirildiyini eşitməmişəm. Bir dəqiqə sonra "MAR" adlı istifadəçi – ehtimal ki, dövlət katibi Marko Antonio Rubio – "Mayk Nidhem Dövlət Departamentindən" yazdı. Görünür, o, hazırkı Dövlət Departamenti müşavirini öz nümayəndəsi təyin etmişdi. Həmin anda "JD Vance" adlı istifadəçi "Endi Beyker vitse-prezidentdən" mesajını göndərdi. Bir dəqiqə sonra "TG" – böyük ehtimalla milli kəşfiyyat direktoru Tulsi Qabbard və ya onun adından istifadə edən biri – "Co Kent DNR-dən" yazdı.

Doqquz dəqiqə sonra "Scott B" adlı istifadəçi – ehtimal ki, maliyyə naziri Skott Bessent və ya onu təqlid edən biri – "Dən Kats Maliyyə Nazirliyindən" mesajını göndərdi. Saat 16:53-də "Pete Hegseth" adlı istifadəçi "Dən Kolduell Müdafiə Nazirliyindən" yazdı. Saat 18:34-də "Brian" adlı istifadəçi "Brayan Makkormak Milli Təhlükəsizlik Şurasından" mesajını göndərdi.

Digər bir iştirakçı, "John Ratcliffe", saat 17:24-də MKİ əməkdaşının adını qrupa daxil edilmək üçün göndərdi. Mən bu adı paylaşmıram, çünki söhbət hazırda fəaliyyət göstərən bir kəşfiyyat zabitindən gedir.

Rəhbər şəxslər, görünür, toplaşmışdılar. Ümumilikdə, qrupda 18 nəfər var idi. Bunlar arasında Milli Təhlükəsizlik Şurasının müxtəlif rəsmiləri, Trampın Yaxın Şərq və Ukrayna üzrə danışıqlara məsul şəxsi Stiv Uitkoff, Ağ Evin aparat rəhbəri Syuzi Uayls və "S M" adlı biri də var idi. Mən bunu Stiven Miller kimi yozdum. Ekranda isə mən sadəcə "JG" kimi görünürdüm.

Cümə axşamı yazışması bununla başa çatdı.

Waltz-dan "Husilər üzrə kiçik qrup" mesajını aldıqdan sonra mən həmkarlarımla məsləhətləşdim. Biz bu mesajların ya xarici kəşfiyyat tərəfindən idarə olunan bir dezinformasiya kampaniyasının, ya da jurnalistləri çaşdırmağa çalışan bir media provokator qrupunun bir hissəsi ola biləcəyi ehtimalını müzakirə etdik.

Mənim bu qrupun həqiqiliyinə dair ciddi şübhələrim var idi, çünki ABŞ milli təhlükəsizlik rəhbərliyinin “Signal” üzərindən müharibə planlarını müzakirə etdiyinə inanmaq çətin idi. Həmçinin, prezidentin milli təhlükəsizlik müşavirinin “The Atlantic” jurnalının baş redaktorunu bu müzakirəyə daxil etməsinin mümkünlüyü mənə tamamilə absurd görünürdü.

Ertəsi gün hər şey daha da qəribələşdi. Martın 14-də, cümə günü səhər saat 8:05-də "Michael Waltz" qrupda yazdı: "Komanda, bu səhər prezidentin göstərişləri əsasında hazırlanan tapşırıqlar qorunan sistemlərinizdə olmalıdır. Dövlət Departamenti və Müdafiə Nazirliyi, biz regional müttəfiqlərə və tərəfdaşlara bildirişlər üçün siyahılar hazırlamışıq. Baş Qərargah bu səhər qarşıdakı günlər üçün daha dəqiq hadisələr ardıcıllığını göndərəcək və biz Müdafiə Nazirliyi ilə işləyərək aparat rəhbərləri, vitse-prezident və prezidentin məlumatlandırılmasını təmin edəcəyik."

Buradan maraqlı bir siyasi müzakirə başladı. "JD Vance" adlı hesab saat 8:16-da cavab verdi: "Komanda, mən bu gün Miçiqanda iqtisadi tədbirdəyəm. Amma düşünürəm ki, biz səhvə yol veririk." (Həmin gün Vens həqiqətən Miçiqanda idi.) Vens adlı istifadəçi yazmağa davam etdi: "Süveyş kanalından ABŞ ticarətinin 3%-i keçir. Avropa ticarətinin isə 40%-i buradan asılıdır. Amma ictimaiyyətin bunu anlamadığı və zərurət görmədiyi riski var. Prezidentin dediyi kimi, əsas səbəb siqnal göndərməkdir."

Vens daha sonra Trampın mövqeyindən kənara çıxaraq yazdı: "Əmin deyiləm ki, prezident bunun onun Avropa siyasəti ilə nə qədər ziddiyyət təşkil etdiyini dərk edir. Neft qiymətlərinin qalxması riski də var. Komandanın ümumi qərarını dəstəkləməyə hazıram və bu narahatlıqları öz içimdə saxlaya bilərəm. Amma bunu bir ay təxirə salmaq, iqtisadi vəziyyətin necə inkişaf etdiyini görmək və izahat işləri aparmaq üçün əsaslı arqumentlər var."

Saat 8:22-də "Joe Kent" adlı hesab yazdı: "Vaxt baxımından bizi sıxan bir səbəb yoxdur. Bir aydan sonra da eyni variantlarımız olacaq."

Saat 8:26-da "John Ratcliffe" hesabından mesaj gəldi. O, real və aktual kəşfiyyat əməliyyatları ilə əlaqəli məlumat ehtiva edirdi.

Bunun ardınca, "Pete Hegseth" adlı hesab saat 8:27-də yazdı: "Vitse-prezident, narahatlıqlarınızı anlayıram – və prezidentə müraciətinizi tam dəstəkləyirəm. Bunun nəticələri çətin proqnozlaşdırıla bilər (iqtisadiyyat, Ukrayna, Qəzza və s.). Amma ictimaiyyət husilərin kim olduğunu bilmir, ona görə də diqqəti iki məsələyə yönəltməliyik: 1) Baydenin uğursuzluğu, 2) İranın maliyyə dəstəyi."

Hegseth davam etdi: "Gecikmənin iki riski var: 1) məlumat sızması və zəif görünməyimiz; 2) İsrail bizdən əvvəl hərəkətə keçə bilər və ya Qəzzada atəşkəs çökə bilər. Amma bu riskləri idarə edə bilərik. Hazırıq. Mənə qalsa, indi hərəkət etməliyik."

Saat 9:46-da "Pete Hegseth" son mesajını yazdı: "Razıyam."

Bu mesajları oxuduqdan sonra başa düşdüm ki, bu söhbət olduqca real səslənir. Ya həqiqətən bu şəxslər tərəfindən yazılmışdı, ya da olduqca bacarıqlı bir saxta informasiya kampaniyasının məhsulu idi.

Ertəsi gün, martın 15-də isə hər şey daha da inanılmaz hala gəldi. Saat 11:44-də "Pete Hegseth" Signal qrupuna "KOMANDAYA YENİLİK" başlıqlı mesaj göndərdi. Mən bu mesajı tam olaraq sitat gətirməyəcəyəm, çünki ABŞ-nin hərbi və kəşfiyyat əməliyyatlarına zərər verə biləcək həssas məlumatlar ehtiva edirdi. Saat 13:55-də xəbərləri yoxladım. Əgər bu “Signal” yazışması həqiqidirsə, bir neçə dəqiqə sonra husilərə qarşı hava hücumları başlamalı idi. 10 dəqiqə sonra X sosial şəbəkəsində yoxladım – artıq Sana, Yəmən paytaxtında partlayışlar baş verirdi.

Mən “Signal” kanalına qayıtdım. Saat 13:48-də "Michael Waltz" qrupa yenilənmiş məlumat verdi. Mən bu mətni tam sitat gətirməyəcəyəm, yalnız onun əməliyyatı "möhtəşəm iş" adlandırdığını qeyd edəcəyəm. Bir neçə dəqiqə sonra "John Ratcliffe" yazdı: "Yaxşı başlanğıc." Tezliklə Waltz üç emodzi ilə cavab verdi: yumruq, Amerika bayrağı və od. Digərləri də qoşuldu, "MAR" yazdı: "Mükəmməl iş, Pete və sənin komandana!!", "Susie Wiles" isə belə mesaj göndərdi: "Hamıya bravo — xüsusən də əməliyyat zonasındakılara və CENTCOM-a! Sadəcə möhtəşəm. Tanrı sizi qorusun." "Steve Witkoff" beş emodzi göndərdi: iki dua edən əl, bir gərgin biseps və iki Amerika bayrağı. "TG" yazdı: "Mükəmməl iş və nəticə!"

Əməliyyatdan sonrakı müzakirələr zərərin qiymətləndirilməsini əhatə edirdi, o cümlədən konkret bir şəxsin ehtimal olunan ölümü. Husilərin nəzarətində olan Yəmən Səhiyyə Nazirliyi zərbələr nəticəsində azı 53 nəfərin öldüyünü bildirdi — bu rəqəm müstəqil olaraq təsdiqlənməyib.

Bazar günü Waltz ABC kanalında "Bu Həftə" proqramında çıxış edərək bu hücumları Bayden administrasiyasının daha ehtiyatlı yanaşması ilə müqayisə etdi. "Bu, qarşılıqlı zərbələrdən ibarət sönük hücumlar deyildi — nəticədə bunlar səmərəsiz oldu," — deyə o bildirdi. "Bu, husilərin bir neçə liderini hədəf alan və onları məhv edən sarsıdıcı bir cavab idi." Mən “Signal”-dakı söhbətin demək olar ki, həqiqi olduğuna əmin oldum. Bunun mümkün görünmədiyini düşündüyüm bir vaxtda, mən özümü “Signal” qrupundan sildim, bunun qrupun yaradıcısı "Michael Waltz"a mənim ayrıldığım barədə avtomatik bildiriş göndərəcəyini anlayaraq. Heç kim mənim söhbətdə iştirak etdiyimi fərq etməmiş kimi görünürdü. Və mən ayrıldıqdan sonra nə üçün çıxdığım və ya daha da önəmlisi, kim olduğum barədə heç bir sual almadım.

Bu səhər mən Waltz-a e-poçt və “Signal” vasitəsilə mesaj göndərdim. Eyni zamanda, mən Pete Hegseth, John Ratcliffe, Tulsi Gabbard və digər rəsmilərə yazdım. Məktubumda bəzi suallarımı irəli sürdüm: "Husilərlə Kiçik Qrup" adlı Signal yazışması həqiqidirmi? Onlar mənim bu qrupa daxil edildiyimi bilirdilərmi? Məni (çox az ehtimalla) qəsdən əlavə ediblərmi? Əgər yoxsa, məni kim kimi görüblər? Kimsə mənim kim olduğumu mən əlavə ediləndə və ya çıxdığımda anlayıb? Tramp administrasiyasının yüksək səviyyəli rəsmiləri mütəmadi olaraq “Signal”-dan məxfi müzakirələr üçün istifadə edirlərmi? Onlar belə bir kanalın ABŞ-nin heyətini təhlükəyə ata biləcəyini düşünürlərmi? Milli Təhlükəsizlik Şurasının mətbuat katibi Brian Hughes iki saat sonra cavab verərək “Signal” qrupunun həqiqiliyini təsdiqlədi. "Bu, həqiqi mesaj zənciri kimi görünür və təsadüfi bir nömrənin ora necə əlavə edildiyini araşdırırıq," — deyə Hughes bildirdi. "Yazışmalar yüksək səviyyəli rəsmilər arasında dərin və düşünülmüş siyasət koordinasiyasını nümayiş etdirir. Husilərə qarşı davam edən əməliyyatın uğuru göstərir ki, qoşunlar və ya milli təhlükəsizlik üçün heç bir təhdid yaranmayıb."

Vansın mətbuat katibi William Martin isə bildirdi ki, mesajların yaratdığı təəssürata baxmayaraq, vitse-prezident tam şəkildə prezidenti dəstəkləyir. "Vitse-prezidentin əsas vəzifəsi həmişə prezidentin məsləhətçiləri tərəfindən daxili müzakirələr barədə düzgün məlumatlandırılmasını təmin etməkdir," – o dedi. "Vitse-prezident Vans bu administrasiyanın xarici siyasətini tam dəstəkləyir. Prezident və vitse-prezident bu məsələni daha sonra müzakirə edərək tam razılığa gəldilər."

Mən heç vaxt belə bir şey görməmişdim. Milli təhlükəsizlik rəsmilərinin “Signal”-dan istifadə etməsi qeyri-adi deyil. Amma adətən bu proqramı görüşləri planlaşdırmaq və digər təşkilati işlər üçün istifadə edirlər — yüksək məxfi hərbi əməliyyatların detallı müzakirəsi üçün yox. Üstəlik, mən heç vaxt bir jurnalistin belə bir müzakirəyə daxil edildiyi bir hal eşitməmişdim.

Nəzəri cəhətdən, Waltz Signal vasitəsilə milli təhlükəsizliklə bağlı məsələləri koordinasiya etməklə, "Cəsusluq Aktının" bir neçə müddəasını poza bilərdi. Bu qanun "milli müdafiə" məlumatlarının necə idarə olunmasını tənzimləyir. Mənim həmkarım Shane Harris bu məqaləyə görə milli təhlükəsizlik üzrə bir neçə hüquqşünas ilə danışdı və onlardan xahiş etdi ki, ABŞ-nin yüksək rütbəli bir rəsmisinin kabinet üzvləri ilə cari hərbi əməliyyat haqqında “Signal” vasitəsilə məlumat paylaşdığı fərziyyəsini nəzərdən keçirsinlər. O, onlara real mesajları göstərmədi və hadisənin detalları barədə məlumat vermədi.

Hər bir hüquqşünas bildirdi ki, ABŞ rəsmisi ümumiyyətlə “Signal”-da belə bir mesaj zənciri yaratmamalıdır. Cari əməliyyatlarla bağlı məlumat çox güman ki, qanunun "milli müdafiə" məlumatı kateqoriyasına uyğundur. “Signal” hökumət tərəfindən məxfi məlumatların mübadiləsi üçün təsdiqlənmiş kanal deyil. Bunun üçün hökumətin xüsusi sistemləri mövcuddur. Əgər rəsmilər hərbi əməliyyatları müzakirə etmək istəyirlərsə, bunu xüsusi təhlükəsizlik sahəsində (SCIF) etməlidirlər.

“Signal” yazışmalarının müəyyən müddət sonra silinməsi federal yazışma qanunlarının pozulması ilə bağlı suallar doğurur.

Bəzi keçmiş ABŞ rəsmiləri Harris və mənə “Signal”-dan məxfi olmayan məlumatların ötürülməsi və adi iş məsələlərinin müzakirəsi üçün istifadə etdiklərini söylədilər. Amma onlar bilirdilər ki, cihazları xarici kəşfiyyat tərəfindən hack edilə biləcəyi üçün heç vaxt məxfi və ya həssas məlumat paylaşmamalıdırlar. Waltz və digər yüksək səviyyəli rəsmilər artıq sadəcə bir-biriləri ilə bu məsələni müzakirə edərək hökumət siyasətini və qanunu pozmuş ola bilərlər. Amma Waltz səhvən bir jurnalisti rəhbər komitəyə əlavə edərkən, yeni təhlükəsizlik və hüquqi problemlər yaratdı. Beləliklə, qrup icazəsiz bir şəxsə məlumat ötürmüş oldu. Bu, sızmanın klassik tərifidir — hətta sızma qəsdən olmasa belə.

Bütün bu müddət ərzində “Signal” qrupunun üzvləri əməliyyatların məxfiliyinin və təhlükəsizliyinin vacibliyini anlayırdılar. Husilərə qarşı planlaşdırılan hücum haqqında məlumat verərkən, Hegseth yazmışdı: "Hal-hazırda bu, tamamilə məxfidir".

“AzPolitika.info”