“MƏNİ BUNA GÖRƏ DAYANDIRMAQ QƏRARINA GƏLDİLƏR” – “Putinin konsepsiyası belə görünür...”

Boris Nadejdin: “Xalqın yarıdan çoxu müharibnin dayandırılmasını istəyir…”

Rusiya martin 17-də keçiriləcək president seçkilərinə 4 namizədlə gedir. Mərkəzi Seçki Komissiyası müharibənin dayandrılması şüarı ilə prosesə qatılan Boris Nadejdinin namizədliyini qeydə almaqdan imtina etdi. Müşahidəçilərin rəyinə görə, Kreml paltexnoloqları Rusiyada sürətlə populyarlaşan Nadejdini kənarda saxlamaqla seçki prosesinə mümkün təhlükələri aradan qaldırmağı məsləhət görüblər. Maraqlıdır, bu barədə namizədin özü nə düşünür?

“AzPolitika.info” Boris Nadejdinin “Radio Svoboda”ya müsahibəsini ixtisarla təqdim edir:

-Boris Nadejdin, Necəsən?

- Kifayət qədər yatdım.

- Yəni çiyinlərimizdən bir ağırlıq qalxdı. Bu intriqa, bu lənətə gəlmiş qeyri-müəyyənlik bitdi, yeni həyata başlaya bilərsiniz.

- Müəyyən mənada bəli. Baxmayaraq ki, biz indi Ali Məhkəməyə iddia hazırlayırıq. Ali Məhkəmənin məni prezidentliyə namizəd kimi bərpa edəcəyi ehtimalı, əlbəttə ki, bir faizdən çox olmasa da, var. Biz vicdanla bütün qanuni imkanları həyata keçiririk.

- Dünən Aleksey Venediktova dedin ki, əgər sənin populyarlıq indeksin bu qədər sürətlə artmağa başlamasaydı qeydiyyatdan keçərdin. Yəni 2% reytinq ilə onlar müharibə əleyhinə gündəmdən qorxmurlar - federal kanallarda danışın və istədiyinizi söyləyin.

- Məndə artıq 2 yox, 22 faiz var. Biz özümüz təəccüblənirik - reytinq həftədə 5% artır!

- Məsələn, 2% reytinqin var, səni qeydiyyata alırlar. Bu o deməkdir ki, 2 faiz səs toplayan namizəd federal kanallardakı çıxışları ilə təhlükə yaratmır. Sizə belə bir gündəm üçün böyük platforma verilir. Yəni bu gündəm onları qorxutmur?

-Düzünü desəm, heç bir federal televiziya kanalı olmasa belə, mənim populyarlığım kəskin şəkildə artdı. Mən ölkə boyu uçuram, böyük şəhərləri, kiçik şəhərləri gəzirəm və insanlar məni hər yerdə tanıyırlar. Metroda və hava limanında hamı ayağa qalxır, əl sıxır və deyirlər ki, hamımız sizin tərəfinizdəyik. Məncə, Kreml sosioloqları da bunu gördülər və daha çox əsəbləşdilər.

-Niyə icazə verilmədiyini başa düşürəm. Təəssüf ki, bunun baş verəcəyinə heç bir şübhəm yox idi. Sizcə, Putinin ölümcül səhvini fevralın 24-də etdiyi barədə çıxışınızı federal kanallarda etməyə icazə verərdilərmi?

-Mən federal televiziya kanallarında olarkən məhz bu sözləri demişəm, sözün əsl mənasında belə demişəm. Bu ifadələrlə dolu hər kəsi təəccübləndirən çoxlu videolar var.

-Əgər populyarlığınız artmasaydı, indi sizə bu çıxışları təkrarlamaq imkanı verərdilər?

-Əgər qeydiyyatdan keçsəydim, çıxış etmək imkanım olardı.

-Bəlkə 22% reytinq qorxuludur?

- Fakt budur ki, daha iki sorğu var, hər ikisi də kifayət qədər rəsmidir. Bir sorğuya görə, insanlardan Rusiya prezidentinin ilk olaraq hansı problemi həll etməli olduğu soruşulduqda birinci yerdə böyük fərqlə “xüsusi hərbi əməliyyatı tamamlayın” gəlir. İnsanlardan bütün bu hekayənin necə bitməsini istədiyi soruşulduqda isə iki mümkün cavab var idi. Birinci variantda qeyd olunurdu ki, nəyin bahasına olursa olsun qələbə, biz nasizmi darmadağın edənə qədər sona qədər mübarizə aparacağıq. İkinci variantda isə qeyd edilirdi ki, sülh danışıqları, atəşkəs. Xalqın yarıdan çoxu sülh danışıqlarının tərəfdarıdır. Buna görə də, mənim reytinqimdə artım potensialı, başa düşdüyünüz kimi, qorxulu görünürdü. Ona görə də məni dayandırmaq qərarına gəldilər.

-Sizin və sadə insanların mövqeyi Vladimir Putinin sülh danışıqları ilə bağlı amerikalı jurnalistə dediyi mövqedən nə ilə fərqlənir?

-Vladimir Vladimiroviç orada çox şey dedi! Putinin Rusiya tarixini necə şərh etdiyi barədə çox danışıldığı üçün başqa bir görkəmli rus tarixçisi ilə bu barədə söhbət etmək istəyirdim. Putin hələ də Ukraynanı hərbi yolla məğlub etməyi düşünür. Onun danışıqlarla bağlı konsepsiyası belə görünür: Zelenski təslim olur, Kiyev rus ordusunun nəzarətinə keçir, ondan sonra danışıqlara başlayacağıq. O, hələ də Ukraynada hücumlar üçün əmrlər verir və s. Düşünürəm ki, ediləcək ilk şey atəşi dayandırmaq, daha hücum etməməkdir. Prezident olsam, rus ordusuna hücum əmri vermərəm. Danışıqlarla məsələ həll olunmayana qədər geri çəkilmək əmrini verməyəcəyəm. Amma eynu zamanda hücum etmək əmri də verməyəcəyəm.

-Geri çəkilməyə gəlincə, bunu eşitməyinizi istəyirəm. "Heç yerə getməyəcəyik, sadəcə simamızı xilas etmək üçün bir şey tapacaqsınız". Putinin dediklərinin bütün mahiyyəti bundan ibarətdir.

-Mənim mövqeyimlə Putinin mövqeyi arasındakı köklü fərq ondan ibarətdir ki, Putin daim təkrar edir: xüsusi hərbi əməliyyatın məqsədlərinə nail olunacaq. Bu məqsədlərə onun dediyi kimi, Kiyev rejimini darmadağın etmək, yəni reallıqda Ukraynanın kapitulyasiyası daxildir. Bu tamam başqa hekayədir. Bəzi problemlərin hərbi yolla həllini qarşıya qoymağın məntiqli olduğunu düşünmürəm.

-Siz xüsusi hərbi əməliyyatın başlanmasının total, fəlakətli səhv olduğunu deyirsiniz. Bəs başqa ölkənin ərazilərinin ələ keçirilməsini və onların Rusiyaya birləşdirilməsini total fəlakətli səhv hesab edirsiniz?

-Rusiya Konstitusiyası baxımından hesab edirəm ki, bütün bu hekayələr, şübhəsiz ki, böyük səhvdir. 2014-cü ilə qayıtmaq və oradan başlamaq tamamilə mənasız bir müzakirədir. Mən başa düşürəm ki, Xersonda, Donetskdə, Luqanskda olanların hamısı ukraynalıdırlar. Problem ondadır ki, Rusiya Konstitusiyasında deyilir ki, bu ərazilər Rusiyadır, ona görə də danışıqlara ehtiyac var.

-Mən onu da başa düşürəm ki, əgər siz “mən bu əraziləri geri verəcəyəm” desəniz, o zaman onları özünə məxsus hesab edən Rusiya Konstitusiyasını pozmuş olacaqsınız və cinayət məsuliyyətinə cəlb olunacaqsınız. Ona görə də sualı belə qoydum: siz bu işğalı səhv hesab edirsiniz? Dediniz ki, bu da səhvdir. Geri qayıdıb-qayıtmayacağınızı daha soruşmuram, çünki qayıdacağınızı söyləməyə hüququnuz yoxdur, çünki ərazilərin geri qaytarılmasına çağırış edə bilməyəcəyinizi yazan maddənin təsiri altına düşəcəksiniz.

-Mən Rusiya prezidenti olanda Rusiya Federasiyasının Konstitusiyasına and içəcəyəm, orada yazılıb ki, ora Rusiyadır.

-Beləliklə, belə çıxır ki, biz onu yenidən dəyişməli olacağıq.

-Burada problem məndə deyil, Krım haqqında, Xerson haqqında nəsə düşünməkdə deyil. Problem orada yaşayan insanlardadır. Ona görə də ilk növbədə onlardan harada yaşamaq istədiklərini soruşmaq lazımdır. Həm də orada yaşayan və qayıtmağı planlaşdıranlardan soruşun, çünki milyonlarla insan oradan qaçıb.

-Siz başa düşürsünüz ki, onların hamısını tapmaq texniki cəhətdən mümkün deyil.

-Tamamilə mümkündür. Tarixdə elə hallar olub ki, insanların yaşadıqları yerdən sərhədlər keçməklə başqa əyalətə gediblər. Bu problemləri həll etməyin yolları var, inanın mənə, o cümlədən diplomatik yolla.

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”