MOSKVADA ŞƏRİFOVUN ADAMLARINA CİNAYƏT İŞİ AÇILIB - "Maliyyə naziri 350 milyonu mənimsəyib..."

Cahangir Hacıyevin məhkəmədəki son sözünün tam mətni: “Başqa dəlil yoxdur, məni ailəmlə şantaj eləməyə keçmisiz?”

“90-cı illərin əvvəllərində “qara bazar”da valyuta mübadiləsi ilə məşğul olan nazirdən bundan artığını gözləməyə dəyməz”

Beynəlxalq Bankın keçmiş prezidenti, bir müddət əvvəl Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hökmü ilə 15 il azadlıqdan məhrum edilən Cahangir Hacıyevin məhkəmədəki son sözünün tam mətni “Azadlıq”a daxil olub. "AzPolitika.info" da həmin mətni təqdim edir:

Qaralama əməliyyatlarının baiskarı Maliyyə Nazirliyidir

Bu olaylardan bir ilə yaxın vaxtdır keçir. Son məhkəmə iclası olduğundan bəzi məsələləri qısa da olsa, çatdırmaq istəyirəm.

Düz il yarım bundan qabaq – 2015-ci il aprel ayında mən xaricdə olsam da, bir çağırışla Azərbaycana qayıtdım. Məhkəmədə dövlət ittihamçısı belə bir söz işlətdi ki, mən həmin vaxt şahid qismində çağırılmışdım və dindirilmişdim. Cinayət işi aprel ayında açılmışdı, amma şübhəsiz ki, bundan öncə hazırlıq işləri gedir. Bunu hər kəs bilir ki, cinayət işi apreldə açılsa da, Beynəlxalq Bankın keçmiş rəhbərliyi, həmçinin əlaqəsi oldu-olmadı, digər şəxslər barəsində hər zaman qaralama əməliyyatları olub. Bunun baiskarı isə hər kəsə bəlli olan Maliyyə Nazirliyidir.

Yəni demək istəyirəm ki, mən gəlməyə bilərdim. Amma bir zəng və mən istənilən köməyi geri qaytara bilmədim, bank sistemində olan böhranın həlli üçün ölkəyə qayıtdım. Qayıtdıqdan sonra tamam başqa ab-hava gördüm. İşdən zərrə qədər anlayışı olmayan Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsi Bankın Problemli Kreditlər Departamenti kimi fəaliyyət göstərir və 500-600 manat borcu olan şəxsləri belə, incitməkdə davam edirlər. İstintaqın çox bəh-bəhlə iddia etdiyi 400 milyon krediti onlar qaytarmayıblar. Bilavasitə mənim köməyimlə o kreditlər qaytarılıb və əksər hissəsi də səhmlərin təhvil verilməsi hesabına əldə edilən rəqəmlərdir. Sonradan bəlli oldu ki, Maliyyə Nazirliyi 184 milyonluq səhmləri alıb, vədinə əməl etməyib, və səhmlərin realizə edilməsi nəticəsində əldə olunan vəsaiti ehtimal olunan gecikmiş kreditlərə yönəltməyiblər.

Əlbəttə, bütün fəaliyyətlər kimi, mənim fəaliyyətim də qüsursuz deyil. Ola bilsin ki, müəyyən fəsadlar olub. Amma digər sahələrlə müqayisədə bizim gördüyümüz işlərlə onların gördüyü işlər qətiyyən müqayisə edilə bilməz. Mən heç də peşman deyiləm ki, 20 ildən artıq mövcud hakimiyyətlə işləyən bir şəxs kimi, ən azı, minlərlə iş yeri açmışam.

Əlimizdə video-görüntülər var

Ümumiyyətlə, cinayət işi Beynəlxalq Bankın İdarə Heyəti sədrinin birinci müavini Emil Mustafayevin ərizəsi əsasında açılıb. Əvvəla, əfsuslar olsun ki, məhkəmə olaraq, Emil Mustafayevdən soruşağa imkan yaratmadınız ki, bu ərizəni kimin diqtəsi ilə yazdığını ondan soruşaq. Ümumiyyətlə, bu layihələrdən və kreditin yönəldildiyi sferalardan onun xəbəri varmı? Əlbəttə, “yox” deyəcəkdisə, bziim özümüzə görə qeydlərimiz, həttda video-görüntülər var ki, o layihələrə birbaşa Emil Mustafayev faktiki rəhbərlik edib. Aylıq hesabatlar və hesablaşmalar məhz layihə rəhbərləri tərəfindən Emil Mustafayevə edilib.

Amma məhkəmə təktərəfliliyini bir daha büruzə verdi və Emil Mustafayevə nə məni, nə vəkillərimi, nə də digər müdafiəçilərin sual verib, onun dediklərinin əksini sübut etməsinə imkan vermədi. Əlbəttə, burada şübhə yaranır ki, məhkəmə ya öz mülahizəsilə, ya da tapşırıqla Beynəlxalq Bankın indiki rəhbərliyini qorumağa boyun olub. Məhkəmə gedişatda qeyd etdi ki, “narahat olmayın, sonrakı mərhələlərdə Emil Mustafayevi yenidən şahid kimi dindirməyə cəlb edəcəyik”. Amma nə oldu? Məhkəmə tamaşası vədinə əməl etmədən, tələm-tələsik yekunlaşdı.

Samir Şərifov digər layihələr kimi, o bankın da axırına çıxdı

Mənə hələ də maraqlıdır, kredit məsələləri nə zamandan “bandotdel” adlanan bir qurumun səlahiyyətindədir?

Dövlət ittihamçısı səthi olaraq bəzi məsələlərə toxundu, amma işin dərinliyinə varmadı, yaxud da varmağa cəsarət etmədi. Dövlət ittihamçısı Beynəlxalq Bankın Moskva törəmə bankından danışdı. Heydər Əliyevin bir tapşırığı ilə iki həftə ərzində Rusiyada, elə onun iştirakı ilə törəmə bank açmışıq. Oradakı o Mərkəzi Bankın əfsanəvi sədri Geraşenko demişdi ki, Rusiyanın 170-180 illik bank tarixi ərzində heç bir bank iki həftəyə açılmayıb. Bizim dövrümüzdə həmin bank Rusiyadakı 1300 bank arasında 100-lüyə daxil idi. Hər zamn likvidliyi ilə seçilən banklardan olub. Nə oldu, qısa müddət ərzində Samir Şərifovun yarıtmaz siyasəti və səriştəsiz kadrları təyin etməsi nəticəsində digər layihələr kimi, o bankın da sonuna çıxdılar.

Mən yenə Azərbaycana qayıtdıqdan sonra həmin məsələnin müsbət həll edilməsi yönündə öz töhfələrimi vermişəm. Qısa müddətdə Rusiya dövlət bankından – 100 faiz dövlətə məxsus olan “Rosselxozbank” tərəfindən məktub alınıb və oradan nümayəndə heyəti ölkəmizə dəvət olunub, baş nazirin birinci müavininin yanında aidiyyəti olan şəxslər çağrılıb və müzakirələr aparılıb. Müzakirələr nədən ibarətdir? Müzakirələr bu gün batmış hesab edilən Moskva bankının 1 milyard dollara yaxın kredit portfelinin, o cümlədən həmin o fiziki şəxslərə verilən kreditlərin satın alınması barədə idi. İkincisi, bu məsələ dövlət başçıları səviyyəsində – Rusiya prezidentinin Azərbaycana səfəri zamanı – iyunun 13-də müzakirə olunmuşdu və onların xeyir-duası verilmişdi. Əfsuslar olsun ki, məhz maliyyə naziri və indiki bankın menecmenti tərəfindən bu məsələnin qarşısı ümumiyyətlə alındı. Və nəticədə, bu gün həmin o kredit portfeli, o cümlədən bu kreditlər batmış hesab edilir və reallıqda da batıb.

Nəticədə nə oldu? Beynəlxalq Bankın Moskva filialı qısa müddətdə faktiki iflas olub, onların rəhbərləri barəsində “çirkli pulların yuyulması” ittihamı ilə cinayət işi başlanıb, bank lisenziyasını itirmək üzrədi.

Samir Şərifovun adamları barəsində cinayət işi gedir

Maliyyə Nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəhbəri, onu öyrədən Samir Şərifovun adından ictimaiyyətə fantastik rəqəmlərlə pulların ofşor zonalara köçürüldüyü iddiası ilə təqsirsizlik prezumpsiyamızı pozmaqdansa, ictimaiyyətə açıqlama versin ki, nəyə görə dövlət adından təyinat alan Beynəlxalq Bankın Moskva bankının rəhbərliyi barəsində “çirkli pulların yuyulması” ittihamı var? Bəlkə Samir Şərifovun adamı olan şəxslər barəsində açılan cinayət işini də də təcridxanadan mən idarə etmişəm?

Sizlər onsuz da Hollivud kinolarında olmayan fantaziyanızdan istifadə edib, məni və digər saxlanılan şəxsləri “cinayətkar qrup kimi” təqdim etməyə öyrəşmisiz. Maliyyə Nazirliyinin rəhbərlmiyi bu gün leqal yollarla deyil, bu gün cinayətkar aləmlə əlbir olub, Beynəlxalq Bankın Moskva bankını ayaqda tutmağa çalışır.

600-700 milyon dollar vəsait batdı

Həmçinin 2015-ci ilin aprel ayında ölkəyə qayıtdıqdan sonra mənim tərəfimdən qısa zamanda “Qazprom”la Metanol zavodunun işlədilməsi istiqamətində danışıqlar aparılmışdı, “Qazprom”la SOCAR arasında ölkəyə 2 milyard kub qazın gətirilməsi haqqında müqavilə bağlanmışdı. Onun 750 milyon kub metri məhz Metanol zavoduna verilmişdi. Və qısa müddətdə – 2 ay ərzində 9-10 milyon kredit qaytarılmışdı. Lakin Maliyyə Nazirliyi maneə törətməklə bu proseslərin qarşısını aldı. Metanol zavodu ilə “Qazprom” arasındakı əməkdaşlıq müqaviləsinin tam sürətilə davam etməsinə Maliyyə Nazirliyi məneə oldu və kontrakt pozuldu. Baxın, bu gün Metanol zavoduna qoyulan sərmayələr – hardasa 600-700 milyon dollar vəsait demək olar ki, batdı.Nəyə görə Metanol zavodu işləmir? Bir adam desin də!

Buradan da Azərbaycan ən azı, 350 milyon dollar itirdi

Albaniyadakı Neftayırma zavodları Azərbaycanın, Beynəlxalq Bankın sərmayələri hesabına idi. Şirkət tapıldı, şirkətə müvafiq investor da tapıldı. Və onlar haqqında məruzə olundu ki, bu şirkət Albaniyadakı zavodları götürüb, üstündə olan 300-350 milyon dollar kreditlərin 2-4 il ərzində qaytarılmasını təmin edir. Maliyyə Nazirliyi tərəfindən bunun da qarşısı alındı. Bu gün məndə olan məlumata görə, həmin o neftayırma zavodları 2 portla birlikdə başqa bir Kanada şirkətinə verilib. Buradan da Azərbaycan ən azı, 350 milyon dollar vəsait itirdi.

Amma mənim keçirdiyim əsas hiss qurur hissidir. Bu hiss nədən ibarətdir, nəyə görədir? O gün dövlət ittihamçısı deyir ki, yəqin, Cahangir Hacıyev özü də qəlbində başa düşür ki, düzgün eləməyib. Əvvəla, əzizim, mənim iş stajım sizin yaşınızdan artıqdır. Mən heç nə qəlbən, nə zahirən, nə daxilən heyfslənmirəm. Fəxr edirəm ki, minlərlə iş yeri yaratmışıq, yüzminlərlə adamın çörəyini vermişik.

Bizim layihələri prezidentinizə öz uğurunuz kimi məruzə edirsiz

Prezidentə son on illərin kənd təsərrüfatının uğuru kimi, məhz mənim layihələrim, bizim yaratdığımız infrastrukturu təqdim edirlər. Faktini olaraq, ölkə başçısına səhv məlumat verirlər. Sual çıxır ki, ay Maliyyə Nazirliyi, bizə qarayaxma ataraq, “toksik aktiv” adlandırdığınız layihələri hansı üzlə son illərin uğurları kimi ölkə başçısına təqdim edirsiz? Sizin yalanlarınız bir gün mütləq tarix qarşısında hesabat verməyinizə əsas olacaq. Həmin layihəni Samir Şərifov yaradıb? Yoxsa hörmət elədiyim Məmməd Musayev? Kim yaradıb?

Xaçmazda 5 min hektar fındıq bağları salınıb, suvarma sistemilə birlikdə, prezidentinizə məruzə edirsiz. Həmin o layihəni prokurorun 12 il həbs cəzası istədiyi Azad Cavadov bizim maliyyə dəstəyilə yaradıb.

Tütündü, pambıqdı… iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunun 50 faizini biz yaratmışıq. Heydər Əliyevin bir tapşırığı ilə ölkədə ipəkçilik, pambıqçılıq sahəsində xeyli müəssisələri maliyyələşdirib, xaricdən avadanlıqlar gətirmişik. Bu bizim tərəfimizdən görülən işlərdir və onlarla belə misal çəkə bilərik.

“Bandotdel” bacım barədə yalan məlumat verir

İndi isə baxaq görək, istintaq tərəfindən hansı işlər görülüb? Faktiki olaraq, mayın 2-dən – Azad Cavadovun həbsilə həmin o idarə tərəfindən nəinki Azərbaycanda, ümumiyyətlə, yaxın, qonşu ölkələrdə misli görünməyən hüquq-mühafizə “terroru” başladı. Bu terror nədən ibarət idi? Bu günün özündə də təxminən 7500-8000 nəfərin ölkədən çıxışına “stop” qoyulub. Ölkəni tərk edə bilmirlər. Həyin əsasında? Bilinmir! 500 manat, yaxud 500 dollar krediti olduqlarına görə?!

Minlərlə insan məhz həmin idarənin sayəsində işsiz qaldı. Bütün layihələr dondu, regionlarda illərdir əziyyətini çəkdiyimiz infrastruktur məhv oldu, qapılarına qıfıl vuruldu, rəhbərləri və ailələri olmazın məhrumiyyətlərlə üzləşdi, həbs olundu, qanunsuz olaraq “bandotdel”də saxlanıldı. Mənim bacımın banka və kreditlərə nə aidiyyəti var? O, niyə “stop”dadı? Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinə qanunsuz “stop”un götürülməsi üçün ərizə yazılır, cavab verirlər ki, “Əminə Hacıyeva filan şirkətdə təsisçi olub, ona görə onun çıxışına qadağa qoyulub”. Bu məlumat da yalandır, çünki hüquqi şəxslərin dövlət reyestrinə baxdıqda görünür ki, bacımın həmin şirkətə aidiyyəti yoxdur, nəticə etibarilə cavab məktubu reallıqdan uzaqdır.

Rəhmətə gedən anamızın sənədlərini bizim məşhur ASAH Xidmət, yaxud Ədliyyə Hazirliyinin tabeliyində olan qurumlar niyə təsdiqləmir? Buna “terror” deməyim, bəs adını nə qoyum?

Aprel ayından başlayaraq, dekabra, ondan sonra da məhkəməyə qədər istintaqla əməkdaşlıq etmişəm, 11 dəfə ifadə vermişəm. Və hamısını bir-bir göstərmişəm ki, bu vəsaitlər, fiziki şəxslərə verilən kreditlər, hardadır, hansı lahiyələrdədi. Əfsuslar olsun ki, bu qurumun ümumiyyətlə, bank sistemindən anlayışı yoxdur. Müstəntiqlərə oturub bank sisteminin əsaslarını başa salırdım ki, debit nədir, kredit nədir. Bu anlayışı olmayan qurum istintaqı necə apardı? Hər şey gözümüzün qarşısındadır. Məhkəmə kimi, onlar da səthi yanaşaraq, bu işdən bezmiş adamlar kimi, hər şeyi başdan sovdu elədilər. Heç nəyə baxmayaraq, dekabrda həbs olundum.

Məhkəmənin bu dərəcədə alət olacağını gözləmirdim

İndi isə gələk, ittihamın özünə. Bizim açığı, hardasa ümidimiz vardı ki, ibtidai istintaqda hansısa məsələlər öz əksini tapmasa da, məhkəmə istintaqında həmin sualların cavablarını taparıq, ən azı, məhkəmədə bizi eşidərlər. Əfsuslar olsun ki, bizi heç burada da eşitmədilər. Məhkəmənin bu dərəcədə alət olacağını gözləmirdim. Otuza yaxın vəsatət qaldırdıq, heç biri təmin olunmadı. Maraq üçün heç olmasa, birini təmin edərdiniz.

İttihamda verilən əsas məqamların üstündə dayanmaq istəyirəm. İbtidai istintaq zamanı fiziki şəxslərə verilən kreditlər, həmin kreditlərin istiqamətləri, orada olan lahiyələr barədə sənədləri gətirib təqdim elədik. Elə burada da Albaniyadan sənəd gətirib təqdim eləmişik. Amma elə bil ki, istintaqda yerimizi dəyişmişdik. Onlar bizə mənimsəməni sübut etməkdənsə, biz onlara sübut elədik ki, pullar layihələrdədir. O layihələr də Samir Şərifovun, Hüseyn Mayayevin idarəçiliyindədir. O layihələrin Beynəlxalq Banka aidiyyəti yox idisə, pullar mənimsənilmişdisə, hansı haqla, hansı üzlə o layihələri idarəçiliyinizə almısız?

Əlbəttə, bu, bir daha sübut edir ki, istintaq və məhkəmə qərəzlidir, obyektivlikdən, reallıqdan uzaqdır. Dəfələrlə layihələrin fəaliyyətinə dair sənədləri, o cümlədən girov sənədlərini tələb etsək də, ya Beynəlxalq Bank, ya istintaq, ya da məhkəmə bu məsələdə maraqlı olmadı.

21 cildlik cinayət işində mənimsəməyə dair dırnaqarası ekspertizalardan başqa heç bir sübut yoxdur. Burada da 9 vəkil hamısı bir-bir çıxış edib, bunu sübuta yetiriblər. Halbuki, subuta yetiriləsi bir şey yoxdur. Bir dənə ifadə yoxdur ki, kimsə vəsaiti götürüb cibinə qoyub. Hardadır burda mənimsəmə? Bir nəfər mənə bunu başa salsın.

Heç olmasa, üzümə adam qoyaydınız, evimə silah ataydınız…

Mütəşəkkil cinayət qrupla bağlı ittihama gəlincə, elə adamlar var ki, ümumiyyətlə həyatımda onu bir və ya iki dəfə görmüşəm. Burada oturanlardan Yusif Ələkbərov başqa bir işlə əlaqədar həbsxanada cəzasını çəkdiyi halda, mən bu adamla necə mütəşəkkil qrup yarada bilərəm? Yaxud da başqalarıyla. Bunun nə əsası, nə də sübutu var. Hə ibtidai istintaq, nə də məhkəmə istintaqı özünə zəhmət verib heç bir sübut ortaya qoymadı. Heç olmasa, Azad Cavadovun evindən iki həftə sonra silah “tapdığınız” kimi, mənim də üzümə bir adam qoyaydınız, evimə silah ataydınız.

Silah əməliyyatının cəfəngiyyat olduğu məhkəmədə sübuta yetirildi, şahid Azad Cavadovun əvəzinə, İbrahim Hüseynovu göstərdi. Buna baxmayaraq, məhkəmə yenə də Azadın evindən silah çıxması barədə ittihamı təsdiq edəcək.

Maliyyə naziri 350 milyonu mənimsəyib, niyə araşdırmırsız?

Verilən kredit kartlarına, mənim ailə üzvlərimə və başqalarına məxsus olan kartlara gəlincə, əvvəlcə Rusiya vətəndaşlarına məxsus kartlardan başlayım. Dəfələrlə ibtidai istintaqda da demişəm ki, Moskva törəmə bankının işçilərini dəvət edin, tapa bilmirsinizsə və ya istəmirsinizsə, o zaman “Skype”, telefon vastəsilə soruşun ki, bu vəsait hara gedib? O, 3 nəfərin ifadəsində harda yazılıb, kim deyib ki, o vəsaitlər mənim şəxsi hesabıma gedib? O vəsaitlər bilavasitə layihələrə gedib. O sənədləri niyə tələb eləmədiniz, niyə gətirmədiniz?

Ailə üzvlərimə və mənə məxsus olan kartlara gəlincə. Dövlət ittihamçısı, inciməyin, başa düşürəm, sizə də göstəriş veriblər, belə bəh-bəhlə o kartların xərc hissəsini oxudunuz – gözəllik salonu, nə bilim təyyarə bileti və s. Əvvəla, hansısa etik normalar var, nə dərəcədə düzgündür ki, siz bunu bir-bir, saatlarla oxuyursuz. Hər işin bir məhrəm nöqtəsi var, həmçinin istintaqın da. Başqa dəlil yoxdur, məni ailəmlə şantaj eləməyə keçmisiz?

Həmin gözəllik salonuna xərclənən pulların toplam dəyəri 10 min dollar eləmir, budurmu mənimsəmə? Digər şəxslərə, onların xanımlarının, ailə üzvlərinin kartlarının dövriyyəsi haqda araşdırmağa aparmağa prokurorun cürəti çatarmı? Mümkün deyil, ən azı, mən və digər şəxslər burada hazırda dövlətdə təmsil olunan digər şəxslərin vəsaiti mənimsəməsi barədə ortaya faktlar qoymuşuq. Məsələn, “Azərinşaatservis” ASC-də 350 milyon dolları Samir Şərifov mənimsəyib, bunu audit rəyi də sübut edib. Bəs aydınlaşdırmırsınız, aiia ailə üzvlərim gözəllik salonuna getdi, yaxud mağazadan parfümeriya aldı məsələsini qabardırsınız? Şou yaratmaq istəyirsiniz? Ondansa, dediyim faktları araşdırın. Yox, cürətiniz çatmırsa, istintaqın belə, məhrəm məsələsi olduğunu düşünün və dilə gətirilməli şeyləri dilə gətirin. Əks halda, sussanız və sadəcə, ittihamı müdafiə etsəniz, daha hörmətli olarsınız. Onsuz da ittiham sifarişlədir, burada vəkillərin, prokurorun və hakimin rolu qətiyyən yoxdur.

Şirkətlər maliyyə naziri və Beynəlxalq Bankın indiki rəhbərinindir

Digər tərəfdən, ailəmə verilən kreditlər səhmlərin alınmasına yönəldilib, 184 milyon manatlıq səhmimiz Beynəlxalq Banka qaytarılıb. Siz 100 faiz dəqiqliyi ilə Samir Şərifovun sözlərini təkrarlayırsız ki, guya, mən “bir cibdən, o biri cibə” qoymuşam. Bir cibdən kimin cibinə? Cahangir Hacıyevin cibinə qoyulmuşdu? Ya burada oturanların cibinə qoyulmuşdu? O pulların hamısı Bankın kapitalının möhkəmləndirilməsi üçün səhmlərin alınmasına yönəldilib. 184 milyon manatlıq səhm yazıb qaytarmışıq banka – alğı-satqı müqaviləsi ilə. Hardadı o? Bir adam soruşur ki, o vəsait hardadı? 2015-ci il dekabr ayının 6-da həmin o idarədə mən, Ramil Usubov, Zakir Qaralov və Beynəlxalq Bankın Müşahidə Şurasının sədri, Maliyyə nazirinin müavini Azər Bayramov olmuşdu. Bu məsələ orada müzakirə olunmuşdu. Həmin o Azər Bayramov ki, qoymadınız onu da bura çağıraq o sualları ona da verək, orada demişdir ki, o vəsaitlərə kreditləri bağlamışıq. Onun 104 milyonu ilə bilavastə səhmlərin alınması üçün verilən kreditlər bağlanmışdı. Başqa fiziki şəxslərin 80 milyonu hardadı? Audit komitəsinin sədri Ziyəddin, soyadı yadıma gəlmir, imkan vermədiniz ki, onu da bura çağıraq, istintaqda soruşanda hamının yanında təsdiqləyirdi ki, kreditlər səhmlərin alınmasından ötrü götürülüb. Alqı-satqı müqaviləsi əsasında, 2015-ci il iyulun 1-dən Qiymətli Kağızlar Komitəsində ATİ proqramlar qurulur. Və ondan sonra biz o səhmləri yönləndirəcəyik bu kartların bağlanmasına. Niyə imkan yaratmadız o adamları bir-bir çağıraq və mən bu suaları onlara verim. Yenə deyirəm, 47 milyonu təyyarə biletlərinə vermək mümkün deyil. Gərək sutkanın 25 saatını uçasan, heç o da bəs eləməz.

O da olmadı, dedi ki, vəsait gedib Luksemburq ofisinə və orada işləyən, qeydiyyata alınan şirkətlərə. O şirkətlər mənim səhmlərimi vermir. Bütün şirkətlərə nə dediniz ki, qaytarmadılar? O şirkətləri bu gün yoxlasaydınız, sübuta yetirilərdi ki, Maliyyə naziri və Beynəlxalq Bankın indiki rəhbərinə məxsus olan şirkətlərdir. Onların nə mənə, nə də burada oturanlara heç bir aidiyyəti yoxdur. Ay hörmətli prokuror, vəsaiti axtarırsan? Vəsait oradadır, burada olanların cibində deyil. Yoxlasaydınız, həmin sənədləri, gətirtsəydiniz, özünüz aydın şəkildə görərdiniz.

İndi heç nəyi gizlətmək mümkün deyil

Vaxtı ilə Vergilər Nazirliyi tərəfindən aparılan yoxlamalar nəticəsində 80-dən artıq cinayət işi qaldırılmışdı. Onları siz bura gətizdirsəydiniz, görərdiniz ki, həmin vəsaitlər hansı layihələrə gedib. Və bütün cinayət işlərinə xitam verilmişdi. Niyə gətirmədiniz o sənədləri bura? Cürbəcür lahiyələrdir. Onlar sizdən fərqli olaraq, o vaxt – 2010-2014-cü illərdə çox peşəkar işləmişdilər. Bütün bu pul dövriyyəsini müəyyənləşdirmişdilər ki, o vəsaitlər hara gedib, hara çatıb. Heç bunu da eləmədiniz.

Burada oturanların hamısı bilsin, bu cinayət işində heç bir sübut, mənimsəmə haqqında heç yarım dənə sübut yoxdur. Nəyin əsasında, hörmətli prokuror, siz mənə 17 il, başqalarına 11 il iş istəyirsiz? Nə olub? Ehsandı paylayırsız? Mənə fərqi yoxdu, lap 117 il olsun, vecimə deyil. Amma nəyin əsasında?

Dedik ki, bu vəsait hara gedib. İndi informasiya erasıdı, XXI əsrdə heç nəyi gizlətmək olmur. Burada oturan jurnalistlərin hər biri evində otura-otura, internetə girməklə müəyyən edə bilər ki, hansı şirkətin hansı hesabları var, hansı şirkət kimə məxsusdur. Bu, adi şeydir.

2005-ci ildə Hacı Məmmədov vasitəsilə məndən 20 milyon istəyirdilər

Bakıdan bığburma kişilər durub getdilər Londona – prokurorluğun beynəlxalq idarəsinin işçiləri və Mütəşəkkil Cinayətkarlıqlı Mübarizə İdarəsinin əməkdaşları. Nə edə bildiniz? Kimisə gətirə bildiniz? Nəsə sübuta yetirə bildiniz? 2005-ci ildə də Hacı Məmmədov vasitəsilə məndən 20 milyon avro istəyirdilər ki, nəyisə sübuta yetirsinlər. Hardadılar onlar?

Getdiniz, mənim uşaqlarım yaşayan evi qiymətləndirdiniz. Bir evim, bir maşınım var, onu da qiymətləndirdiniz, nə oldu? Milyardlardı? O Maliyyə Nazirliyinin qeyri-rəsmi sözçüsü funksiyasını yerinə yetirən “haqqın.az” yazırdı ki, “Milyardlar götürülüb, Lordlar yaşayan yerdə Cahandir Hacıyevin malikanələri var”. Hə oldu? Hardadı o milyardlar? Hardadı mənim təyyarələrim? Bir şey tapa bildiniz? Yox. Çünki yoxdur.

Etibarı itiriblər, xarici banklar pul vermir

Vəkillərim bir misal gətirdi kitabdan – Kazımzadənin “Qarlı aşırım” əsərindən. Mən hamısını demək istəmirəm, amma orada bir gözəl cümlə var: “Kişinin heyfini qadından almazlar”. Davamını siz oxuyun, görün nə yazılıb. Onu da sübuta yetirə bilmədiniz və apardığınız sənədlər İngiltərənin İnterpolunu qane etmədi. Təbii, kor-peşman qayıtdınız.

Bu il yarımda mən çox hisslər keçirdim. Birinci hiss ondan ibarətdir və bu gün də o hissi yaşayıram – məmnunluq hissi. Mən çox məmnunam ki, 2005-2006-cı ildə daxil olmaqla, bəzi adamlar, bəzi qruplar ha sübuta yeritmək istəyirlər ki, mən və mənə yaxın olan adamlar hansısa vəsaiti götürüblər, mənimsəyiblər, talayıblar, dağıdıblar. Yenə də növbəti səyləri puç oldu. 2008-2010-cu illərdə Maliyyə Nazirliyi, 2010-2014-cü illərdə Vergilər Nazirliyi, indi yenə də Daxili İşlər Nazirliyi.

İnciməyin sizin oxuduğunuz ittiham peşə məktəbi dərsində 3 alan auditorun rəyinə oxşayır. Şəxsən özünüzə götürməyin, amma bir şeyi ittiham edəndə ən azı, o sahənin əsaslarını oxuyun. Bir kitab götürün, oxuyun. 2014-cü ili xalis mənfəətlə bitirməklə, 2015-ci ilin mart ayında mən öz ərizəmlə işdən azad oldum. Nə əldə olundu? Gəlin baxaq. 15 il ərzində dövlətdən, büdcədən bir qəpik götürməyən Beynəlxalq Bank bu gün problemlər içində qalıb. O da mən törətdiyim problemlər deyil ki. Prezident fərmanı ilə 6 milyard vəsait götürülüb. Onun 3 milyardı dəqiq götürülüb, o biri 3 milyard götürülüb, ya yox, dəqiq bilmirəm, qərar var, yəqin gətirilmiyibsə də, gətiriləcək. O gün televizorda baxıram, Heft Fondundan bir milyard vəsait götürüblər, adını da qoyublar ki, xaricdən cəlbolunmalar bahadır. Amerika və Avropa banklarından ucuz maliyyə var?! Heç mən özüm yox, mənim işçilərim bir gün ərzində bir sözlə 100-200 milyon vəsait cəlb edirdi. Siz görün bunlar etibarı necə itiriblər ki, xarici banklar bunlara vəsait vermir və məcburiyyət qarşısında qalıb, 1 milyard götürürlər ki, xarici vəsaiti qaytarsınlar.

90-cı illərin əvvəllərində “qara bazar”da valyuta mübadiləsi ilə məşğul olan nazir…

Neft Fondunun Əsasnaməsinə görə, onların, ancaq yüksək maliyyə reytinqi olan qurumlara depozit qoymaq hüququ var, bu reytinq isə ən azı, investisiya reytinqi həcmində olmalıdır. Lakin bu gün səriştəsiz Maliyyə naziri Bankı o günə salıb ki, nəinki Avropa bazarında, hətta Gürcüstan bazarında belə, Beynəlxalq Bank reytinqini itirib. Halbuki, bizim dövrümüzdə Avro Bondlar buraxan bank, Cənubi Qafqazın ən böyük bankı idi.

Gündə bir bank bağlanır. Ölkənin 5-ci böyük bankı bağlandı – “Standart bank”. 600 neçə milyon əmanətləri olmaqla. Bunun cavabını kimsə verməlidir axır-əvvəl. İnanıram ki, verəcək də. Onlarla bankın lisenziyası alındı. Banklar ölkənin fiskal bazarının əsas rekvizitlərindən biridir və onların siyası proqramını, rentabelliyini məhz maliyyə stabilliyinin qorunmasına məsul olan nazirlik – Samir Şərifov etməli idi. Lakin nə oldu? Onlarla bank bağlandı, insanların depozitləri batdı, işsizlik yarandı, banklara olan etimad azaldı. Bəlkə Maliyyə Nazirliyi fantaziyasını daha da irəli aparıb bağlanan bankların baiskarı kimi də məni və komandamı qələmə versin? Etsələr, heç təəccüblənmərəm.

Ümumiyyətlə, Azərbaycan müstəqillik əldə edəndən bəri ölkəyə heç kim Samir Şərifov kimi düşmən kəsilməyib. Nəinki fəaliyyət göstərir, hətta fəaliyyətdə olan rentabelli laihələri məhv edir və sanki bundan zövq alır.

Əlbəttə, ondan bundan artığını gözləmək olmazdı. 90-cı illərin əvvəllərində Malakan bağı ətrafından qara valyuta mübadiləsi ilə məşğul olan, iqtisadi və maliyyə təhsili olmayan, adi dönərxana belə, açmayan şəxsin bu gün Azərbaycanda qara valyuta bazarını formalaşdırmasından başqa nəsə gözləmək olmazdı. Buyurun, 90-cı illərin əvvəllərindəki Bakıya qayıdırıq və qara valyuta bazarı tam formalaşıb.

Şəxsən bizim açdığımız layihələrin əksəriyyətində prezident iştirak edib, layihələrə baş çəkib. Elə layihələr olub ki, ona bir neçə dəfə baş çəkib, xeyir-duasını verib.

“İnter”in prezidentini il yarımdır Azərbaycandan buraxmırlar

Ürəyimdə çox şey var, çox da danışmaq olar. Heydər Əliyevin gözəl sözü var idi ki, “dünya rəqabət dünyasıdır, dünya mübarizə dünyasıdır”. Bax, bu gündən, bu məhkəmədən, bu istintaqdan yenə olacaq. Bu günün sabahı da var.

Sonda mən təklif edirəm, zərrə qədər cürətiniz varsa, çöldə olan və içəridə həbsdə olan insanlara qarşı cinayət işlərinin hamısını bağlayın. Ayıbdır!

İngiltərə kraliçasının vətəndaşını burada saxlayıblar, il yarımdır “stop” qoyulub, hətta həbs eləmişdilər. Nədi-nədi, gəlib bura sərmayə qoymağa. Bolqarıstan vətəndaşı, “İnter” futbol klubunun prezidentini il yarımdı burada saxlayıblar. Yazıq başa düşə bilmir ki, nəyə görə saxlayıblar.

Bir tərəfdən istintaqla əməkdaşlıq elədik ki, kreditləri özünüz qaytarmağı bacarmırsınızsa, biz kömək edək, qaytarılsın. O biri tərəfdən də real cinayət hardadırsa, onu göstərdik.

Kimsə bu gün toxunulmaz ola bilər, sabahı bilmək olmaz

“Azərinşaat” şirkətilə bağlı məsələ. Deyəcəksiniz ki, nə aidiyyəti var. Birbaşa mənə aidiyyəti var. Necə aidiyyəti var, bu haqda demişdik. Samir Şərifov orada 350 milyon dollar, iki dəfə devalvasiyaya məruz qalan manat yox, dollar vəsait mənimsəyib. Onun ardınca getmirsiz, nəyə görə? Konkret olaraq, “Bülənt Karanı gətirin, heç olmasa, burada ifadə versin”, onu da gətirmədiniz. Kimsə toxunulmazdır? Bu gün toxunulmazdır, sabahları bilmək olmaz.

Məhkəmədən xahiş etmirəm, amma tövsiyə edirəm, hamıya bəraət verilsin və iş geri qaytarılsın. Zərrə qədər bunlarda vicdan varsa, istintaq hamıdan üzr istəsin. Və ümumiyyətlə, bu işləri törədənlər – müstəntiq və prokuror haqqında qərar çıxarılsın.

İndi nə qərar çıxaracaqsınız, bu sizin işinizdir. Və inanıram ki, bu günlə iş qurtarmır. Mən ümumi ədalətə inanıram.

Şərhlər

Hər hansısa bir şərh yazılmayıb.

Son yazılar


Новости

Обзор новинок в сфере смартфонов - Smartphone Trends 2024

Смартфоны продолжают оставаться одними из самых быстроразвивающихся технологий, предлагая пользователям новейшие решения, которые делают нашу жизнь проще и продуктивнее. В 2024 году производители уделили особое внимание инновациям в дизайне, производительности, камерах и экосистемах. Давайте подробнее рассмотрим, какие тренды и устройства формируют рынок смартфонов сегодня. Дизайн и форм-фактор Раскладные устройства Раскладные смартфоны вышли из категории нишевых продуктов и стали массовым явлением. Производители, такие как Samsung, Huawei, Oppo и Motorola, предлагают устройства, которые сочетают компактные размеры с большими дисплеями. Например, Samsung Galaxy Z Fold 6 и Huawei Mate X5 отличаются улучшенными шарнирами, более прочными экранами и более легкими корпусами. Безрамочные экраны Технологии безрамочных экранов достигли новых высот. Компании, такие как Xiaomi и Vivo, активно разрабатывают смартфоны с экранами, которые полностью обволакивают корпус устройства. Xiaomi Mix Fold Alpha 2, например, стал пионером в использовании "360-градусного" дисплея. Устойчивость к внешним условиям Новые модели смартфонов становятся всё более прочными. iPhone 15 Ultra и Samsung Galaxy S24 Ultra предлагают усиленную защиту от воды и пыли по стандарту IP68+, а также новые материалы, такие как сапфировое стекло и титановый корпус. Производительность Производительность смартфонов продолжает увеличиваться благодаря новым процессорам и увеличению оперативной памяти. В этом году важной вехой стал выпуск процессоров, созданных по технологии 3-нм, таких как Apple A18 Bionic и Qualcomm Snapdragon 8 Gen 3. Эти чипы предлагают не только мощь для сложных задач, но и повышенную энергоэффективность. Искусственный интеллект Искусственный интеллект стал неотъемлемой частью смартфонов. Новейшие модели оснащены сопроцессорами AI, которые позволяют улучшать фотографии, оптимизировать производительность и даже предлагать персонализированные функции. Например, Google Pixel 8 Pro использует алгоритмы AI для устранения шума и автоматического улучшения фотографий. Геймерские смартфоны Любители игр получают еще больше возможностей с такими устройствами, как ASUS ROG Phone 7 и RedMagic 8 Pro. Эти смартфоны оснащены активными системами охлаждения, высокочастотными экранами с частотой обновления 165 Гц и уникальными триггерами для удобного управления в играх. Камеры Камеры смартфонов 2024 года достигли новых высот, предлагая функциональность, сравнимую с профессиональными камерами. Большие сенсоры и оптический зум Смартфоны, такие как Xiaomi 14 Ultra и Sony Xperia 1 VI, оснащены крупными сенсорами, что позволяет захватывать больше света и улучшать качество изображений. Оптический зум на уровне 10x и более стал стандартом для флагманов. Видео 8K Запись видео в формате 8K становится доступной для большинства премиальных моделей. Компании также добавляют функции стабилизации, включая сенсорный сдвиг и электронную стабилизацию. Инновации в программном обеспечении Google и Apple активно работают над улучшением ночной съемки и портретного режима. Например, iPhone 15 Pro Max автоматически определяет освещение и может менять диафрагму, чтобы улучшить кадры в условиях низкой освещенности. Экосистема и программное обеспечение Смартфоны становятся частью всё более обширных экосистем. Например, Apple продвигает интеграцию с другими устройствами через iCloud+, а Samsung делает акцент на синхронизации с бытовой техникой через SmartThings. Поддержка долгосрочных обновлений Производители, такие как Samsung, Google и OnePlus, предлагают до 5 лет программной поддержки, включая обновления безопасности и новые версии операционных систем. Это делает покупку флагманов более долгосрочной инвестицией. Развитие операционных систем В 2024 году Android 14 и iOS 17 принесли множество улучшений. Android 14 делает акцент на безопасности и кастомизации, тогда как iOS 17 предлагает новые функции для взаимодействия между устройствами и улучшения в сфере конфиденциальности. Батареи и зарядка Увеличенная емкость Смартфоны, такие как Realme GT Neo 6, предлагают батареи емкостью до 6000 мАч, обеспечивающие более длительное время автономной работы. Быстрая зарядка Быстрая зарядка выходит на новый уровень. Xiaomi 14 Pro поддерживает зарядку мощностью 200 Вт, позволяя зарядить устройство до 100% за менее чем 10 минут. Беспроводная зарядка Беспроводная зарядка стала быстрее и универсальнее. Компании активно внедряют стандарты Qi2, улучшая совместимость между различными устройствами. Тренды и будущее 5G и спутниковая связь 5G стал стандартом для большинства смартфонов, но в 2024 году внимание сместилось на спутниковую связь. Apple, Huawei и Samsung предлагают базовые функции связи через спутники, такие как отправка сообщений в экстренных ситуациях. Устойчивое развитие Компании делают акцент на экологичности. Смартфоны теперь содержат больше переработанных материалов, а упаковка становится минималистичной и экологически чистой. Концептуальные устройства Концептуальные устройства продолжают вдохновлять. Например, Oppo X Nendo демонстрирует инновационный подход к складным конструкциям, а Nothing Phone 3 удивляет прозрачным дизайном и уникальными световыми эффектами. Заключение 2024 год стал годом значительных инноваций в сфере смартфонов. От улучшенных камер и мощных процессоров до новых форм-факторов и экосистем — выбор устройств огромен, и каждый пользователь найдет то, что соответствует его потребностям. Следите за новыми анонсами, ведь мир технологий не стоит на месте!

Обзор новинок в сфере ноутбуков - Laptop Trends 2024

Рынок ноутбуков в последние годы демонстрирует стремительное развитие, предлагая пользователям устройства, способные удовлетворить самые разные потребности — от работы и учебы до профессионального творчества и гейминга. В 2024 году производители сосредоточились на улучшении производительности, портативности, энергоэффективности и внедрении инновационных технологий. В этой статье мы подробно рассмотрим ключевые новинки и тренды в сфере ноутбуков. Дизайн и конструкция Тонкость и легкость Компании продолжают стремиться к созданию более компактных и легких ноутбуков. Новые модели, такие как Dell XPS 13 Plus 2024 и LG Gram SuperSlim, устанавливают новые стандарты в портативности, сохраняя при этом высокую производительность. Использование материалов, таких как магниевый сплав и углеродное волокно, делает устройства прочными и невероятно легкими. Экранные инновации Технологии дисплеев играют важную роль в новых моделях ноутбуков: OLED-дисплеи становятся все более популярными благодаря превосходному качеству изображения, глубокому черному цвету и высокой энергоэффективности. Например, ASUS ZenBook Pro 16X оснащен 4K OLED-панелью с высоким уровнем яркости. Мини-LED технологии, используемые в устройствах, таких как Apple MacBook Pro M3, предлагают превосходную цветопередачу и контрастность. Сенсорные экраны становятся стандартом для многих моделей 2-в-1, включая HP Spectre x360. Расширение экранов Устройства с дополнительными экранами набирают популярность. Например, ASUS ROG Zephyrus Duo 16 предлагает дополнительный дисплей для удобного многозадачности, что особенно ценно для креаторов и геймеров. Производительность Новые процессоры В 2024 году лидеры индустрии, такие как Intel, AMD и Apple, представили мощные процессоры: Intel Core 14-го поколения предлагает значительное улучшение однопоточной и многопоточной производительности благодаря усовершенствованной архитектуре. AMD Ryzen 8000 отличается увеличенной энергоэффективностью и интеграцией графики RDNA 3. Apple M3 устанавливает новые стандарты для ARM-архитектуры, обеспечивая превосходную производительность и долгую автономную работу. Графика нового поколения Графические процессоры NVIDIA RTX 40-й серии стали ключевым элементом для игровых и профессиональных ноутбуков. Такие устройства, как Razer Blade 18 и Alienware x16, поддерживают трассировку лучей в реальном времени и технологии DLSS 3, обеспечивая невероятное качество графики. Оперативная память и хранилище В новых моделях ноутбуков используется оперативная память стандарта DDR5, которая обеспечивает более высокую скорость и энергоэффективность. Для хранения данных всё чаще применяются SSD NVMe 4.0, предлагающие молниеносную скорость загрузки и передачи данных. Энергоэффективность и автономность Энергоэффективность стала одним из главных приоритетов для производителей ноутбуков. Новые чипы от Apple и AMD демонстрируют выдающуюся автономность — до 20 часов работы без подзарядки. Например, MacBook Air M3 и Lenovo ThinkPad X1 Carbon Gen 12 предназначены для долгосрочного использования в мобильных условиях. Быстрая зарядка Современные ноутбуки поддерживают технологии быстрой зарядки. Например, устройства с зарядкой 100 Вт через USB-C могут восстановить до 50% заряда за 30 минут. Искусственный интеллект и машинное обучение Встроенные ИИ-ускорители Некоторые новые процессоры оснащены интегрированными ИИ-ускорителями, которые оптимизируют задачи машинного обучения, улучшают видеоконференции и повышают энергоэффективность. Например, Microsoft Surface Laptop Studio 2 использует ИИ для улучшения работы камеры и микрофонов. Программное обеспечение Производители интегрируют ИИ в программные платформы. Например, Windows 11 добавляет функции интеллектуального управления батареей, а macOS Sonoma делает взаимодействие с экосистемой Apple более интуитивным. Игровые ноутбуки Игровые ноутбуки продолжают совершенствоваться, предлагая пользователям ещё больше мощности и функциональности. В 2024 году особое внимание уделяется: Экранам с частотой обновления до 360 Гц (например, MSI Titan GT77 HX). Поддержке Ray Tracing и технологий повышения FPS, таких как NVIDIA DLSS 3. Охлаждающим системам, включающим жидкометаллические термоинтерфейсы и паровые камеры. Тренды и инновации Экологичность Многие производители делают акцент на экологически чистых материалах и переработке. Например, Acer Aspire Vero 2024 изготовлен из переработанного пластика и имеет упаковку, пригодную для повторного использования. Ноутбуки с 5G Подключение к сетям 5G становится стандартом для премиальных моделей, таких как HP Elite Dragonfly G4, что обеспечивает высокую скорость передачи данных в любом месте. Концептуальные устройства Производители экспериментируют с новыми форм-факторами. Например, Lenovo Yoga Book 9i предлагает два полноценных сенсорных экрана, которые можно использовать в различных конфигурациях. Заключение 2024 год принес множество интересных новинок в сфере ноутбуков. Производители продолжают удивлять инновациями, создавая устройства, которые становятся не только инструментами для работы, но и настоящими помощниками в повседневной жизни. Независимо от ваших потребностей — будь то творчество, гейминг или бизнес — вы наверняка найдете ноутбук, который удовлетворит все ваши требования.

Тренды крипторынка 2024 - Crypto Market Trends

Криптовалютный рынок — одна из самых динамично развивающихся областей финансовых технологий. Несмотря на высокую волатильность и неоднозначное отношение регуляторов, интерес к криптовалютам продолжает расти. В этой статье мы рассмотрим ключевые тренды, которые определяют развитие крипторынка в 2024 году. Усиление регулирования Регуляторная прозрачность В 2024 году многие страны усиливают свои усилия по регулированию крипторынка. Основной акцент делается на: Борьбу с отмыванием денег (AML) и финансированием терроризма (KYC-процедуры). Защиту интересов розничных инвесторов через создание стандартов для криптобирж. Разработку национальных стратегий регулирования. Примером может служить Европейский Союз с инициативой MiCA („Markets in Crypto-Assets“), которая устанавливает единые правила для участников криптовалютного рынка. CBDC (Цифровые валюты центральных банков) Страны продолжают активно разрабатывать и внедрять цифровые версии национальных валют. Такие проекты, как e-CNY в Китае и пилотный Digital Euro, направлены на повышение эффективности платежных систем и сокращение доли наличных расчетов. Расширение применения блокчейн-технологий Токенизация активов Тренд токенизации активов продолжает набирать обороты. Блокчейн позволяет: Создавать токены, представляющие реальные активы, такие как недвижимость, произведения искусства и ценные бумаги. Упрощать доступ к инвестициям благодаря дробным долям. DeFi 2.0 Финансовые сервисы на основе блокчейна (DeFi) переходят на новый уровень. В 2024 году проекты сосредотачиваются на: Устойчивости бизнес-моделей. Повышении безопасности. Разработке гибридных решений, сочетающих централизованные и децентрализованные элементы. Пример: платформы, предоставляющие стейкинг с улучшенной ликвидностью и страхованием. NFT 2.0 Рынок невзаимозаменяемых токенов (NFT) меняется. Если в прошлом он был сосредоточен на цифровом искусстве, то теперь NFT используются в: Игровой индустрии для создания внутриигровых активов. Метавселенных для представления виртуальной недвижимости. Управлении интеллектуальной собственностью. Метавселенные и Web3 Интеграция криптовалют в метавселенные Метавселенные, такие как The Sandbox и Decentraland, активно используют криптовалюты для внутриигровой экономики. Пользователи могут зарабатывать токены, участвуя в мероприятиях или создавая контент. Развитие Web3 Технологии Web3 предлагают новый взгляд на интернет: Полная децентрализация данных. Управление через DAO (децентрализованные автономные организации). Прозрачность и безопасность операций. Углеродная нейтральность Критика криптовалют за высокий углеродный след стимулирует разработчиков переходить на экологичные алгоритмы. Примером служит переход Ethereum на алгоритм Proof-of-Stake, который сократил энергопотребление сети на 99%. Другие проекты, такие как Chia и Algorand, делают ставку на энергосберегающие механизмы консенсуса. Институциональное принятие Участие традиционных финансов Банки и инвестиционные компании увеличивают свои вложения в криптоактивы. В 2024 году такие гиганты, как BlackRock и Goldman Sachs, предлагают клиентам доступ к криптовалютным ETF и другим инструментам. Криптовалюты в розничной торговле Все больше компаний интегрируют криптовалютные платежи. Например: PayPal предлагает оплату в криптовалюте. Сеть магазинов Starbucks принимает биткоины через Lightning Network. Автоматизация торговли Алготрейдинг Трейдеры используют алгоритмы и ИИ для анализа рынка и выполнения сделок. Это позволяет: Реагировать на изменения быстрее человека. Снижать риски за счет диверсификации стратегий. Платформы социального трейдинга Популярность таких платформ, как eToro, продолжает расти. Инвесторы могут копировать стратегии успешных трейдеров, что упрощает вход для новичков. Основные вызовы Безопасность Кибератаки остаются одной из главных угроз. В 2024 году проекты уделяют больше внимания: Защите смарт-контрактов. Обучению пользователей принципам кибербезопасности. Волатильность Криптовалюты остаются высоковолатильным активом. Это создает сложности для их использования как платежного средства и долгосрочного хранения стоимости. Регуляторная неопределенность Несмотря на прогресс, подходы к регулированию остаются различными в разных странах, что создает барьеры для глобальной интеграции. Заключение Криптовалютный рынок продолжает эволюционировать, предлагая новые возможности для инвесторов, разработчиков и пользователей. Тренды 2024 года демонстрируют, что индустрия стремится к устойчивости, безопасности и интеграции с традиционными финансовыми системами. Тем не менее, она сталкивается с вызовами, требующими внимания и адаптации. Крипторынок остается одной из самых инновационных и перспективных областей в мире финансовых технологий.